تصمیمات سومین جلسه مورخ 7/4/1390 شورای عالی سینما

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور

وزارت امور اقتصادی و دارائی - وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی - وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری

وزارت راه و شهرسازی - وزارت جهاد کشاورزی

شورای عالی سینما در سومین جلسه مورخ 7/4/1390 تصمیمات ذیل را اتخاذ نمود:

1- معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور مکلف است:

ج- در لایحه بودجه سال 1391 کل کشور و سال‌های بعد از آن، منابع لازم برای استرداد مبالغ مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده از سینماگران دارای مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مؤدیان یادشده منظور نماید.

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی سینما - محمود احمدی‌نژاد

موضوع: اصلاح سقف پذیرش نرخ سود تسهیلات خارجی به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی

پیرو بخش‌نامه شماره 24831/2125 مورخ 27/6/85، با توجه به موافقت وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی هامش نامه شماره 3893/200-21- 3754 مورخ 21/2/90 و در اجرای تبصره یک ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم متن ذیل از تاریخ 6/3/1390 جایگزین حکم بند (ج) بخش‌نامه موصوف می‌گردد.

ج- سقف پذیرش هزینه مزبور نرخ libor به علاوه 5/2 درصد و در صورت افزایش نرخ مذکور با تائید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران افزایش خواهد یافت.

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

شماره: 3893/200-21- 3754 تاریخ: 21/02/1390(تاریخ اجراء: 04/03/90 )

جناب آقای دکتر سید شمس‌الدین حسینی وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی

موضوع: گزارش درخصوص پذیرش نرخ سود تسهیلات مالی خارجی به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی

با سلام

احتراماً، همانگونه که استحضار دارند براساس بخش‌نامه شماره 24831/2125/211 مورخ 27/6/1385 سازمان امور مالیاتی کشور، سود پرداختی بابت تسهیلات مالی دریافتی از بانک‌های خارجی که منابع مالی آن در سرمایه در گردش و یا ایجاد دارائی ثابت مشهود مؤدیان مالیاتی به‌کار گرفته می‌شود تا سقف حداکثر Libor به علاوه 75/0 درصد جزء هزینه‌های قابل قبول مالیاتی شرکت اعتبار گیرنده محاسبه می‌گردد که این موضوع باعث شده است تعدادی از شرکت‌های ایرانی با توجه به سقف پیش‌بینی شده در زمینه هزینه‌های قابل قبول مالیاتی بابت سود تسهیلات مالی از بانک‌های خارجی با مشکل مواجه شوند.

با توجه به بحران مالی جهانی از یک طرف و اعمال تحریم‌های بین‌المللی بر علیه کشورمان از سوی دیگر، ریسک اخذ تسهیلات و اعتبارات مالی خارجی و در نتیجه هزینه‌های تأمین مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری از جمله حاشیه سود مربوطه افزایش یافته است و مؤسسات مالی بین‌المللی در شرایط کنونی، زمانی حاضر به ارائه تسهیلات مالی خواهند بود که بتوانند برای بحران ریسک‌های مربوطه نرخ بهره بالاتری را دریافت نمایند.

مزید استحضار اینکه در شرایط فعلی حتی اعتبارات دریافتی از بانک توسعه اسلامی نیز که ایران به عنوان دومین سهام‌دار بزرگ آن می‌باشد، با نرخ تقریبی Libor به علاوه 4 درصد ارائه می‌شود لذا به نظر می‌رسد محاسبه هزینه‌های قابل قبول مالیاتی بابت سود تسهیلات مالی از بانک‌های خارجی بر مبنای شرایط سال 1385 و با نرخ حداکثر Libor به علاوه 75/0 درصد ملاک مناسبی نبوده و امکان تأمین منابع مالی خارجی در شرایط فعلی با نرخ یاد شده وجود ندارد.

در این راستا، با توجه به اینکه بخش‌نامه صادره فوق‌الذکر با دستور و تائید وزیر وقت امور اقتصادی و دارائی صادر گردیده است، خواهشمند است در صورت موافقت دستور فرمایند بند (ج) بخش‌نامه فوق به شرح «سقف پذیرش هزینه مزبور نرخ Libor به علاوه 5/2% درصد و در صورت افزایش نرخ مذکور با تائید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران افزایش خواهد یافت» اصلاح گردد.

   علی عسکری- معاون وزیر و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

بهروز علی‌شیری - معاون وزیر و رئیس کل سازمان سرمایه گذاری

موضوع: محول شدن وظایف مربوط به «ارزش گذاری خودرو» و «تجمیع عوارض» به معاونت مالیات بر ارزش افزوده

پیرو بخش‌نامه‌های شماره 27904/200 مورخ 30/09/1389 و شماره 36819/200 مورخ 22/12/1389 و در راستای اصلاح ساختار تشکیلاتی و شرح وظایف دفاتر ستادی سازمان، مقتضی است ترتیبی اتخاذ گردد تا از این پس استعلام ارزش انواع خودروهای تولید یا مونتاژ داخل و وارداتی (موضوع مواد 42 و 43 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387)، انواع ماشین‌آلات راهسازی، کشاورزی و موتورسیکلت موضوع ماده 123 اصلاحی قانون ثبت (موضوع ماده 10 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررّات مالی دولت مصوب 15/08/1384) و فهرست کالاهای تولیدی مشمول مالیات و عوارض موضوع بند (هـ) ماده (3) قانون موسوم به تجمیع عوارض مصوب 22/10/1381 و همچنین هرگونه ابهام درخصوص موارد یاد شده و مقررّات قانونی مربوط، صرفاً از معاونت مالیات بر ارزش افزوده (دفتر فنی و اعتراضات) صورت پذیرد.

مدیران کل امور مالیاتی مسؤول حسن اجرای این بخش‌نامه می‌باشند.

 علی عسگری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

موضوع: تسلیم اظهارنامه دوره اول (بهار) سال 1390

با عنایت به اینکه برابر مفاد مواد «10» و «21» قانون مالیات بر ارزش افزوده تسلیم اظهارنامه‌های دوره بهار سال 1390 این نظام مالیاتی در حال انجام است، ضروری است کلیه ادارات کل امور مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده مجری این نظام مالیاتی اقدامات زیر را به مورد اجراء گذارند:

1- جهت تسهیل امور مؤدیان، کلیه واحدهای خدمات مؤدیان که فهرست آنها قبلاً اعلام شده، می‌بایستی به طور تمام وقت آماده پاسخگویی و ارائه خدمات  در طول مدت تسلیم اظهارنامه باشند.

2- در صورت کمبود نیروی انسانی در بخش خدمات مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده، کمبود نیروی انسانی برای دوره زمانی فوق الذکر بایستی به طور موقت از سایر بخش‌ها (به ویژه از بخش حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده) تأمین و پس از ایجاد آمادگی‌های لازم در این بخش بکارگیری گردند.

3- استفاده پرسنل بخش مالیات بر ارزش افزوده از مرخصی، در روزهای 11/4/90 لغایت 15/4/90 صرفاً در موارد ضروری با تشخیص مدیران کل امور مالیاتی صورت خواهد پذیرفت. ضمناً به دلیل حساسیت عملیات و اهمیت نظارت صحیح بر اجرای آن، استفاده مسؤولین حوزه مالیات بر ارزش افزوده ادارات کل از مرخصی نیز در این دوره، ضمن رعایت سایر مقررّات، پس از هماهنگی با معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان صورت خواهد پذیرفت.

4- جهت تسهیل امور مؤدیان، ساعات حضور کلیه کارکنان بخش‌های خدمات مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده در روزهای (11/4/90 لغایت 13/4/90)، از ساعت 8 صبح لغایت 18و روزهای (14/4/90 لغایت 15/4/90) از ساعت 8 لغایت 20 خواهد بود. بدیهی است در ساعات خارج از ساعات اداری معمول تعداد و ترتیب حضور همکاران با توجه به حجم عملیات و به تشخیص مدیران مربوطه تعیین خواهد گردید.

5- ضروری است همکاران در حوزه‌های مختلف معاونت مالیات بر ارزش افزوده ستاد سازمان در این مدت با حضور در اوقات کاری اعلام شده برای ادارات کل و آمادگی کامل، نسبت به پشتیبانی کامل عملیات واحدهای اجرائی این نظام مالیاتی از کلیه ابعاد اقدام نمایند.

6- هر گونه سؤال، ابهام و همچنین مشکلات خاص مؤدیان محترم و ادارات کل امور مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده در این ارتباط بایستی بدون فوت وقت با مسؤولین ذی‌ربط معاونت مالیات بر ارزش افزوده سازمان مطرح و نسبت به رفع مشکل اقدام گردد.

7- ادارات کل امور مالیاتی بایستی برابر بخش‌نامه‌های قبلی با راه‌اندازی بخش خدمات الکترونیک در واحدهای خدمات مؤدیان، نسبت به ارائه خدمات اینترنتی به آن دسته از مؤدیان که به هر دلیلی دسترسی و یا توان بهره‌برداری از سامانه اینترنتی عملیات الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده را ندارد، عملیات مالیات بر ارزش افزوده ایشان در این چارچوب را به صورت حضوری و با سرعت و کیفیت مطلوب به انجام برسانند.

8- ادارات کل امور مالیاتی مکلفند صرفاً نسبت به دریافت اظهارنامه‌های الکترونیکی اقدام و از دریافت اظهارنامه‌های دستی خودداری نمایند.البته 2 ساعت پایانی روز 15/04/90 اظهارنامه دستی آن دسته از مؤدیانی که موفق به ثبت اینترنتی اظهارنامه خود نگردیده‌اند با اخذ تعهدنامه کتبی ثبت اینترنتی توسط مؤدیان محترم (که نمونه آن قبلاً در اختیار ادارات کل قرار گرفته است) و درج اطلاعات مؤدی در فهرست اظهارنامه‌های دستی (که تصویر این فهرست‌ها بایستی حداکثر تا پایان روز 19/04/1390 به این معاونت ارسال گردد)، پذیرفته و ثبت می‌گردد.

مدیران کل محترم امور مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده باید از ارائه خدمات در بالاترین سطح به مؤدیان محترم و پاسخگویی سریع، دقیق و مسؤولانه کلیه پرسنل اداره کل تحت مدیریت خود حصول اطمینان نمایند. 

محمدقاسم پناهی- معاون مالیات بر ارزش افزوده

موضوع: درخصوص شمول یا عدم شمول مالیات بر ارزش افزوده بر قراردادهای حمل و نقل عمومی مسافری

نظر به اینکه در اجرای مقررّات قانون مالیات بر ارزش افزوده، توسط فعالان اقتصادی که به ارائه خدمات حمل و نقل مسافر از طریق انعقاد قرارداد حمل و نقل مسافر (اعم از دورن شهری و برون شهری) اشتغال دارند، سؤالاتی مطرح گردیده است، لذا به منظور اجرای صحیح قانون و همچنین اتخاذ رویه واحد برای مؤدیان و ادارات امور مالیاتی مقرر می‌دارد:

1- از آنجاییکه وفق مقررّات بند (12) ماده (12) قانون مالیات بر ارزش افزوده، ارائه خدمات حمل و نقل عمومی مسافری درون شهری و برون شهری، جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی به صورت کلی از پرداخت مالیات و عوارض معاف می‌باشد؛ لذا ارائه خدمات حمل و نقل عمومی مسافری از طریق انعقاد قرارداد نیز مشمول مقررّات بند (12) ماده (12) قانون خواهد بود و از پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده معاف است.

2- حمل و نقل برون شهری مسافر در داخل کشور (اعم از اینکه با قرارداد یا بدون قرارداد باشد) با وسائل نقلیه زمینی (به استثناء ریلی)، دریایی و هوایی مشمول عوارض موضوع بند (الف) ماده (43) قانون فوق‌الذکر می‌باشد، بنابراین اشخاص و مؤسسات حمل و نقل مسافر مکلف به پرداخت عوارض مزبور مطابق مقررّات خواهند بود.

لازم به ذکر است، در مواردی که فعالان اقتصادی مطابق قراردادهای منعقده صرفاً وظیفه برنامه‌ریزی و مدیریت امور حمل و نقل را اجرا و در واقع اقدام به ارائه خدمات مدیریت و حمل و نقل نمایند (به عبارتی درآمد تحصیلی آنان مطابق قرارداد منعقده، ناشی از حمل و نقل مسافر نباشد) در این صورت ارائه خدمات مزبور مشمول معافیت موضوع بند (12) ماده (12) قانون نخواهد بود. 

محمدقاسم پناهی- معاون مالیات بر ارزش افزوده

موضوع: ابلاغ فرم گواهی پرداخت مالیات بر درآمد مشاغل وسایط نقلیه عمومی

در اجرای بند (ج) ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و تصویب‌نامه شماره 61116/42401 مورخ 18/03/1389 وزیران محترم عضو کارگروه توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت موضوع آیین‌نامه ایجاد و بهره برداری از دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی غیردولتی و در راستای برنامه‌های سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر استفاده از دفاتر پیشخوان جهت ارائه خدمات مالیاتی به صاحبان مشاغل خودرو، به پیوست گواهی پرداخت مالیات بر درآمد مشاغل وسایط نقلیه عمومی جهت استفاده در دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی غیردولتی ابلاغ می‌گردد. لازم است نمونه فرم مذکور از طریق ادارات کل امور مالیاتی جهت اجراء در اختیار دفاتر مذکور قرار گیرد.

مدیران کل امور مالیاتی مسؤول حسن اجرای این بخش‌نامه می‌باشند. 

محمدرضا عبدی- معاونت پژوهش و تلفیق برنامه

موضوع: اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضاء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی

احتراماً، اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضاء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی، موضوع تبصره 2 ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380 که بنا به پیشنهاد شماره 31980/200 مورخ 10/11/89 سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ 14/11/1389به تصویب وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی رسیده است به پیوست، برای اجراء ابلاغ می‌گردد. 

مجید یارمند-معاون توسعه مدیریت و منابع

اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضاء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 2 ماده 244 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/80

آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضاء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی مصوب 31/6/81 و اصلاحیه مورخ 7/11/85 آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:

الف- متن زیر جایگزین بند (الف) اصلاحیه می‌گردد:

حق‌الزحمه قضات دادگستری و نمایندگان بند 3 ماده 244، بابت هر جلسه (تا 2 ساعت) مبلغ سیصد هزار (300.000) ریال قابل پرداخت خواهد بود.

ب- متن زیر جایگزین بند 4 آیین‌نامه می‌شود:

اعتبار مورد نیاز برای ادارات کل امور مالیاتی استان‌ها و امور مالیاتی شهر و استان تهران از منابع بودجه استان مربوط تأمین خواهد شد.

این اصلاحیه بنا به پیشنهاد شماره 31980/200 مورخ 10/11/89 سازمان امور مالیاتی کشور در دو بند به شرح فوق در تاریخ 14/11/89 به تصویب رسید. 

سید شمس‌الدین حسینی- وزیر امور اقتصادی و دارائی

شماره: 31980/200 تاریخ: 10/11/1389

جناب آقای حسینی وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی 

سلام علیکم

احتراماً، به استحضار می‌رساند، به موجب بند (الف) اصلاحیه مورخ 7/11/1385 آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضاء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 2 ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم (تصویر پیوست) حق‌الزحمه اعضاء هیأت بابت هر جلسه (تا 2 ساعت) مبلغ 80.000 ریال و به ازاء هر ساعت اضافه بر 2 ساعت مبلغ 20.000 ریال گردیده است.

بر اساس مطالعه و طبقه‌بندی اطلاعات جمع‌آوری شده از ادارات کل امور مالیاتی استانی و درخواست پیشنهادات واصله و بررسی‌های به عمل آمده، ارقام پرداختی موصوف حتی کفایت هزینه ایاب و ذهاب نمایندگان را نمی‌نماید و این نقیصه موجبات عدم رسمیت جلسات هیأت (به علت غیبت قاضی یا نماینده بند 3 ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم) و اطاله دادرسی و تاخیر وصول درآمدهای مالیاتی و عدم رضایت مؤدیان محترم را فراهم آورده است.

لذا به منظور ایجاد انگیزه در اعضای هیات و رسمیت جلسات و تسریع در فرآیند رسیدگی به اختلافات مالیاتی، پیشنهاد می‌گردد در صورت موافقت حضرتعالی حق‌الزحمه قضات دادگستری و نمایندگان بند3 ماده 244 هر جلسه (تا 2 ساعت) به مبلغ 300.000 ریال از تاریخ تصویب، بدون عطف به ماسبق به شرح اصلاحیه پیوست پرداخت گردد. 

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

نقل از روزنامه رسمی شماره 19310 تاریخ 30 خرداد 1390

(کدهای615، 3105و 3293 را نیز ملاحظه فرمائید. ضمناً این آیین‌نامه طی کد 3086 نیز ابلاغ شده است.)

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور

به پیوست یک نسخه از اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 218 قانون مالیات‌های مستقیم، که در تاریخ 23/3/1390 در 64 ماده و 25 تبصره به تصویب وزرای محترم دادگستری و امور اقتصادی و دارائی رسیده است، برای درج در روزنامه رسمی تقدیم می‌دارد.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی - علی عسگری

اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 218 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/12/1366 با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380

این آیین‌نامه براساس ماده 218 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن به شرح مواد و تبصره‌های ذیل تنظیم، و بعد از تصویب و پانزده روز پس از انتشار آن در روزنامه رسمی کشور[1] به اجرا گذاشته می‌شود.

کلیات

واژه‌ها و اصطلاحات به‌کار برده شده در این آیین‌نامه به شرح زیر تعریف می‌شود:

الف) «سازمان»: سازمان امورمالیاتی کشور.

ب) «قانون»، «ق.م.م»: حسب‌مورد قانون مالیات‌های مستقیم مصوب03/12/1366 مجلس شورای اسلامی و اصلاحیه‌های بعدی آن و «ق.م.ا.ا» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 17/02/1387 مجلس شورای اسلامی.

ج) «واحد مالیاتی»: کوچکترین جزء تقسیمات ساختاری است که براساس محدوده جغرافیایی، منابع مالیاتی، نوع مؤدیان و یا برحسب وظایف مقرر در «قانون» و از طرف «سازمان» تعیین می‌شود.

د) «اداره امور مالیاتی»: منظور از اداره امور مالیاتی در موارد مختلف «قانون» واحد سازمانی مشخصی است که شامل تقسیمات اداری کوچکتر به نام «گروه مالیاتی» می‌شود و براساس محدوده جغرافیایی، منابع مالیاتی، نوع مؤدیان و یا برحسب وظایف مقرر در «قانون» با تعداد کافی «واحد مالیاتی در اداره وصول و اجراء» تعیین می‌گردد.

ه‍( «مؤدی مالیاتی»: به صاحب درآمد اعم از شخص حقیقی و حقوقی که به موجب «قانون» مشمول پرداخت مالیات می‌باشد.

و) «شخص ثالث»: شخصی که مطابق مقررّات قانون مکلف به پرداخت مالیات دیگران بوده و یا پرداخت مالیات دیگری را تعهد و ضمانت کرده و یا وجه نقد، اموال، دارائی و یا مطالبات مؤدی نزد او باشد. شخص ثالث در حکم مؤدی مالیاتی محسوب و از نظر وصول بدهی مالیاتی مطابق این آیین‌نامه با او رفتار خواهد شد.

ز) «مأمور اجراء»: حسب مورد عبارت است از کاردان مالیاتی، کارشناس مالیاتی، کارشناس ارشد مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی و رئیس امور مالیاتی.

ح) «مسؤول واحد اجراییات»: حسب مورد مدیر کل، معاونان مدیر کل، رئیس امورمالیاتی، رئیس گروه مالیاتی وکارشناس ارشد مالیاتی می‌باشد.

ط) «هیأت اجرایی»: متشکل از نماینده دادگستری و همچنین برحسب نیاز تعدادی از کارمندان با سابقه به عنوان مأموران اجراء و مأموران نیروی انتظامی می‌باشد که از بین آنها یک نفر به عنوان سرپرست هیأت اجرایی توسط مسؤول اجراییات انتخاب می‌شود. 

تذکر: اصطلاحات و عناوین شغلی براساس آیین‌نامه موضوع ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم بوده و در صورت تغییر، اعمال خواهد شد.

فصل اول: شرایط صدوربرگ اجرایی

ماده 1- هرگاه مؤدی ظرف مهلت مقرردر ماده 210 قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات قطعی شده خود اقدام ننماید اداره امورمالیاتی نسبت به صدور برگ اجرایی معادل بدهی اعم از اصل و جرایم متعلق برای استیفای مالیات از اموال منقول وغیر منقول او اقدام خواهد نمود.

ماده 2- برگ اجرایی مطابق تبصره یک ماده 210 قانون مالیات‌های مستقیم تنظیم خواهد شد.

ماده 3- برگ اجرایی در سه نسخه تهیه، یک نسخه در پرونده بایگانی، نسخه دیگر به مؤدی ابلاغ و نسخه ثالث با قید تاریخ ابلاغ به امضای مؤدی و مأمور ابلاغ رسیده و برای بایگانی در پرونده مربوط به اجراییات اداره امورمالیاتی اعاده می‌شود.

ماده 4- مقررّات فصل هشتم از باب چهارم قانون مالیات‌های مستقیم در مورد ابلاغ اوراق اجرایی لازم‌الرعایه می‌باشد.

فصل دوم: بازداشت اموال

ماده 5- هرگاه مؤدی پس از ابلاغ برگ اجرایی ظرف یک ماه مقرر، کلیه بدهی خود را پرداخت نکند یا ترتیب پرداخت آن را ندهد معادل کلیه بدهی او اعم از اصل و جرایم متعلقه به اضافه ده درصد کل بدهی از انقد و اسهل اموال مؤدی بازداشت خواهد شد. صدور دستور توقیف و دستور اجرای آن به عهده مسؤول اجراییات خواهد بود. هرگاه اموال منقول مؤدی تکافوی بدهی او را ننماید یا به اموال منقول وی دسترسی نباشد از اموال غیرمنقول او به ترتیب مقرر در همین آیین‌نامه بازداشت خواهد شد.

ماده 6- توقیف اموال مؤدی توسط هیأت اجرایی شامل مأمور اجراء و حسب اقتضاء با کمک مأمورین نیروی انتظامی با حضور نماینده دادستان یا دادگاه عمومی بخش به عمل خواهد آمد. عدم حضور مؤدی، بسته یا قفل بودن محلی که اموال در آن است یا امتناع مؤدی و کسان او از بازکردن دَر، مانع عملیات اجرایی نبوده و هیأت مزبور، می‌تواند دَر را باز و اموال را با تنظیم صورت جلسه بازداشت نماید.

تبصره 1- درخواست نمایندگی از دادستان یا دادگاه عمومی بخش، توسط سازمان امور مالیاتی صورت می‌پذیرد؛ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند این اختیار را به مدیران کل و یا بالاترین مقام مسؤول مالیاتی ذی‌ربط تفویض نماید. در این صورت دادستان عمومی و انقلاب یا رئیس دادگاه عمومی بخش محل، نسبت به صدور نمایندگی اقدام لازم رامعمول خواهد داشت.

تبصره 2- چنانچه دَرِ محلی که اموال درآن قرار دارد، نتوان فی‌المجلس بازنمود، هیأت اجرایی مکلف است درِ مزبور و سایرمحل‌هایی که احتمال ورود می‌رود را پلمب و لاک و مهر نموده و حداکثر ظرف مدت بیست و چهار ساعت دَر و سایر محل‌های پلمب شده را باز و اموال را پس از تنظیم صورت مجلس، بازداشت نمایند. درصورت وجود سکنه یا موجودات جاندار در محل، هیأت اجرایی هرگونه اقدام لازم را به منظور پیشگیری از خروج اموال به عمل خواهد آورد.

ماده 7- در هر موقع که از طرف هیأت اجرایی از نیروی انتظامی یا سایر ضابطین قضایی استمداد شود، ضابطین مربوط مکلفند فوراً اقدام لازم را معمول دارند و در صورت تأخیر و مسامحه یا تعلل یا عدم انجام وظیفه، مراتب صورت جلسه و به دادسرای عمومی و انقلاب یا دادگاه عمومی بخش محل، گزارش تا طبق مقررّات مربوط تحت تعقیب قرار گیرند.

ماده 8- بازداشت اموال زیر ممنوع است:

اموال مذکور در ماده 212 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/12/1366 با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380؛

تبصره ‌هرگاه نسبت به مال منقول یا غیرمنقول یا وجه نقد توقیف شده، شخص ثالث اظهار حقی نماید، اگر ادعای مزبور مستند به حکم قطعی یا سند رسمی بوده که تاریخ آن مقدم بر تاریخ توقیف باشد، توقیف رفع می‌شود؛ در غیر این صورت عملیات اجرایی تعقیب می‌گردد و مدعی حق برای اثبات ادعای خود می‌تواند به هیأت موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم شکایت کند. این هیأت در صورتی که ادعای شاکی را وارد دانست، قرار رفع توقیف اموال را صادر می‌نماید. قرار صادره قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد. در این صورت قسمت اجراییات اداره امور مالیاتی باید سایر اموال شناسایی شده مؤدی را توقیف نماید.

تبصره 2- چنانچه، اموال مؤدی در جایی باشد که دَرِ آن بسته باشد و از بازکردن آن خودداری نمایند، هیأت اجرایی حسب مورد با حضور مأمور نیروی انتظامی یا ضابطین قضایی یا دهبان یا دهدار محل، برای بازکردن دَر و توقیف مال اقدام لازم معمول می‌دارد و در مورد بازکردن محلی که کسی در آن نیست، حسب مورد نماینده دادستان یا دادگاه عمومی بخش محل، نیز باید حضورداشته باشد.

تبصره 3- توقیف مال غیرمنقولی که سابقه ثبت ندارد، به عنوان مال مؤدی، هنگامی جایز است که مؤدی در آن تصرف مالکانه داشته باشد و یا مؤدی به موجب حکم قطعی نهایی مالک شناخته شده باشد.

ماده 9- هرگاه اموال در حال بازداشت بین مؤدی و شخص یا اشخاص دیگری که بدهی مالیاتی ندارند مشاع و مشترک باشد، در این صورت اگر از طرف شخص یا اشخاص مذکور دلیل مؤثری ارائه شود که مبین میزان سهم هر یک باشد، نسبت به بازداشت سهم معین مؤدی از مال مذکور اقدام، والاّ فرض به تساوی سهم یا سهام هر یک شده و در حدود سهم مؤدی از اموال مورداشاعه بازداشت خواهد شد.

تبصره- از اموال منقول موجود در محل سکونت زوجین، آن چه معمولاً و عادتاً مورد استفاده اختصاصی زن باشد، متعلق به زن و آن چه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد، متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررّات این آیین‌نامه مشترک بین آنان به شمار می‌آید، مگر این که مدعی، خلاف آن را طی شکایتی که به هیأت موضوع ماده216 قانون مالیات‌های مستقیم تقدیم می‌دارد، ثابت نماید.

ماده 10- قبل از بازداشت اموال صورت‌جلسه‌ای تهیه می‌شود که در آن مشخصات کلیه اموال مورد بازداشت نوشته می‌شود؛ در صورت لزوم کیل، وزن و عدد آن؛ در مورد طلا و نقره‌آلات، عیار تقریبی آنها تعیین و در صورت مجلس قید می‌گردد؛ در جواهرات عدد و اندازه و صفات و اسامی سایر مشخصات آنها؛ در کتاب، اسم کتاب و نویسنده و تاریخ چاپ و در کتب خطی، مشخصات آنها به‌طور کامل؛ در تابلو و پرده‌های نقاشی موضوع پرده و تابلو، طول و عرض آنها و اسم نقاش اگر ممکن باشد؛ در مال‌التجاره ـ چه در انبار و چه در جای دیگر ـ نوع مال‌التجاره و شماره و عدل و نمره و رنگ و سایر مشخصات آنها تصریح می‌شود؛ در سهام و اوراق بهادار، شماره و مبلغ اسمی و نوع آنها و در مورد سایر اموال، مشخصات مربوط به آن مال در صورت مجلس معین می‌شود. همچنین در صورت ریز اموال، نو و یا مستعمل بودن آن  قید می‌گردد.

تبصره- صورت مجلس مذکور باید امضاء، علامت گذاری و ممهور به مهر اجراء و هیأت اجرایی گردد و درصورت لزوم قیطان‌کشی و برگ شماری شود.

ماده 11- اگر در نوشتن صورت مجلس اموال اشتباهی رخ دهد باید در آخر همان صورت مجلس، تصحیح و به امضای هیأت اجرایی و مؤدی و شهود در صورت حضور برسد؛ درصورت عدم‌حضور مؤدی، نمایندگان مذکور در ماده 6 این آیین‌نامه آن را امضاء می‌کنند. تراشیدن و پاک کردن و نوشتن بین سطور ممنوع است.

ماده 12- صورت مجلس اموال بازداشت ‌شده دارای تاریخ روز، ماه و سال با تمام حروف بوده و کلیه صفحات آن به امضای اشخاصی که در موقع بازداشت حضور دارند با ذکر نام و مشخصات و سمت هر یک می‌رسد و چنانچه از امضاء امتناع نمایند مراتب در صورت مجلس قید خواهد شد.

ماده 13- اموال مورد توقیف به قید فوریت به وسیله کارشناس ارشد مالیاتی ارزیابی‌شده و پس از تائید رئیس گروه مالیاتی - که درصورت عدم تائید، نظر رئیس گروه مالیاتی ملاک عمل خواهد بود - یک نسخه از برگ ارزیابی به مؤدی ابلاغ خواهد شد. چنانچه مؤدی نسبت به ارزیابی مذکور معترض باشد، می‌تواند ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ، کتباً از اداره امور مالیاتی تقاضا نماید که ارزیابی به وسیله کارشناس رسمی دادگستری یا خبره به عمل آید. در این صورت وقتی به درخواست مزبور ترتیب اثر داده خواهد شد که حق‌الزحمه کارشناس طبق مقررّات مربوط تودیع و قبض آن به اجراییات اداره امور مالیاتی ارائه شود؛ گزارش کارشناس رسمی یا خبره باید ظرف مدت پانزده روز از تاریخ تقاضای مؤدی تهیه و توسط کارشناس رسمی دادگستری یا خبره به اجراییات اداره امور مالیاتی مربوط ارائه گردد.

تبصره 1- حق‌الزحمه کارشناس رسمی دادگستری یا خبره - که به قید قرعه از میان سه برابر تعداد موردنیاز انتخاب می‌شود - در هر صورت طبق مقررّات برعهده مؤدی می‌باشد.

تبصره 2- چنانچه ویژگی اموال بازداشت ‌شده به‌گونه‌ای باشد که برای ارزیابی نیاز به مهلت بیشتری باشد، به تشخیص اداره امور مالیاتی با توجه به دلایل توجیهی و درخواست استمهال کارشناس و یا ارزیاب ذی‌ربط، حداکثر تا پانزده روز افزون بر مهلت یادشده تمدید خواهد شد.

ماده 14- هرگاه اختلاف ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری یا خبره منتخب مؤدی با ارزیابی اداره امور مالیاتی کمتر از پانزده درصد باشد، نظر کارشناس یا خبره منتخب، ملاک عمل قرار خواهد گرفت؛ در غیر این صورت نظر کارشناس رسمی یا خبره به عنوان قیمت پایه قطعی فروش، ملاک عمل قرارخواهد گرفت.

ماده 15- اموالی که باید توقیف شود در محلی که هست توقیف و برحسب نیاز و موقعیت محل ورودی‌ها و خروجی‌ها با رعایت تبصره‌های ماده 6 این آیین‌نامه پلمب و یا درصورت لزوم به جای محفوظی منتقل خواهد شد.

تبصره 1- حمل مواد قابل احتراق و انفجار به محل دیگر ممنوع است، مگر این که محل فعلی، مناسب تشخیص داده نشود. دراین صورت مواد توقیف شده باید به شخص مسؤولی ـ وفق مقررّات ماده 17 این آیین‌نامه ـ سپرده شود.

تبصره 2- تعیین محل نگهداری اموال توقیفی با هیأت اجرایی خواهد بود. در صورت لزوم انتقال اموال به محل دیگر، موضوع باید با ذکر دلیل در صورت مجلس قیدگردد.

تبصره 3- محل محفوظ به مکانی اطلاق می‌شود که براساس نوع کالا و با رعایت جوانب ایمنی و برحسب عرف مسلم برای نگهداری اموال مناسب باشد.

ماده 16- اموال ضایع‌شدنی و یا اموالی که بهای آن متناسب با هزینه نگهداری نباشد، فوراً و بدون انجام تشریفات فروخته می‌شود.

تبصره- تشخیص اموال ضایع شدنی براساس عرف مسلم و پیشنهاد هیأت اجرایی و تائید اداره امور مالیاتی خواهد بود.

ماده 17- هیأت اجرایی برای حفاظت اموال مورد توقیف، شخص معتمدی را به عنوان حافظ اموال ـ و در صورت امکان با موافقت مؤدی ـ تعیین می‌کند که مسؤولیت حفاظت اموال و یا حسب مورد حفاظت پلمب‌های الصاقی برابر صورت مجلس تنظیمی را بر عهده دارد. حافظ اموال حق جابجایی اموال را ندارد. حدود وظایف و مسؤولیت‌های حافظ اموال و عنداللزوم مراقب، توسط هیأت اجرایی به وی تفهیم می‌شود.

ماده 18- در صورتی که بین مؤدی و مأمور اجرای مربوط در تعیین حافظ اموال توافق حاصل نشود، اتخاذ تصمیم قطعی با مسؤول اجراییات مربوط است. پس از تعیین حافظ اموال یک نسخه از صورت ریز اموال توقیفی به او تسلیم و از وی رسید گرفته می‌شود.

ماده 19- هرگاه برای اموال مورد توقیف، حافظ اموال پیدا نشود و آن اموال در جای محفوظ و معینی باشد؛ در همان محل، توقیف و ورودی‌ها و خروجی‌های آنجا به وسیله مأمور اجراء پلمب خواهد شد. در غیر این صورت اموال توقیفی با رعایت تبصره‌های 2 و 3 ماده 15 این آیین‌نامه به جای محفوظی منتقل و محل ورود و خروج پلمب می‌شود؛ به هرحال هر اقدام لازم دیگری برای حفاظت کامل اموال تا سرحد امکان انجام خواهد شد. 

ماده 20- در صورتی که جای محفوظ و معینی پیدا نشود مأمور اجراء به هریک از اموال درجایی که هست کاغذی الصاق، و محل الصاق را لاک و مهر و مراتب را در صورت ریزِ اموال توقیفی ذکر خواهد کرد. و در چنین صورتی صاحب مال هم حق دارد محل الصاق مهر خود را پهلوی مهر مأمور اجراء بزند. در این گونه موارد مأمور اجراء مؤظف است اقدام مقتضی برای حفاظت از اموال  بازداشت شده معمول یا ترتیب انتقال سریع آن را به جای محفوظی بدهد.

ماده 21- هرگاه مؤدی حین بازداشت اموال حاضر باشد و از جهات مواد 8، 9 و 11 این آیین‌نامه، ایرادی وارد ننماید بعداً از جهات مذکور حق اعتراض نخواهد داشت؛ در صورتی که ایراد و اعتراضی داشته باشد خلاصه آن در ذیل صورت مجلس توقیف اموال ترجیحاً توسط خود او و یا نماینده وی نوشته خواهد شد.

ماده 22- هرگاه مدت بازداشت باعث فساد بعضی از اموال توقیفی شود از قبیل فرش و پارچه‌های پشمی و غیره، اموال مزبور را باید جدا و به نحوی بازداشت کرد که بتوان سرکشی و مراقبت نمود؛ در مواردی که مسؤولیت مراقبت و سرکشی اموال بازداشتی به عهده شخص دیگری گذاشته شده است، حافظ اموال ملزم به نظارت بر اقدامات نامبرده برای جلوگیری از فساد این قبیل اموال خواهد بود و در صورت مسامحه و غفلت مراقب و حافظ اموال اگر خساراتی وارد شود نامبردگان متضامناً مسؤول جبران خسارت وارده خواهند بود.

ماده 23- حافظ و مراقب اموال بازداشتی حق ندارند اموال توقیفی را به هیچ وجه مورد استفاده قرارداده و یا در اختیار دیگری قرار دهند و یا بدون اجازه کتبی مسؤول اجراییات، آن را به محل دیگری انتقال دهند و در صورتی که بر اثر تخلف آنها و یا تعدی و تفریط نسبت به اموال بازداشتی خسارتی وارد شود ملزم به جبران خسارت وارده خواهند بود.

ماده 24- هیأت اجرایی مکلف است، گزارشی از عملیات خود را در پنج نسخه حسب نوع مال به شرح ماده 12 این آیین‌نامه تنظیم و به امضای حاضرین رسانده و نسخه‌ای ازآن را به انضمام صورت مجلس اموال توقیفی در قبال اخذ رسید به ترتیب به مسؤول اجراییات، حافظ اموال، نماینده دادستان و مؤدی تسلیم و یک نسخه از آن را در پرونده اجراییات نگهداری نماید.

تبصره 1- نسخه‌ای از صورت مجلس تنظیمی در مورد وسایط نقلیه موتوری توسط اداره امور مالیاتی، به اداره راهنمایی و رانندگی محل یا اداره‌ای که حسب مورد مسؤول صدور مجوز نقل و انتقال وسیله نقلیه می‌باشد ارسال و کتباً اعلام می‌شود که وسیله نقلیه مذکور در قبال بدهی مؤدی بازداشت بوده و نقل و انتقال آن ممنوع است. مرجع مذکور به محض وصول اطلاعیه فوق، توقیف و ممنوع‌المعامله بودن وسیله نقلیه را در دفاتر مربوط قید و دستور توقیف آن را به واحدهای ذی‌ربط صادر و ضمن جلوگیری از تردد آن، نتیجه اقدامات خود را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی اعلام نماید.

تبصره 2- در مورد بازداشت حق‌الامتیاز و قطع مکالمه تلفن اعم از ثابت و همراه، دستور بازداشت به امور مشترکین مخابرات محل اعلام می‌گردد. امور مذکور حسب مورد و برطبق درخواست اداره امور مالیاتی مکلف است پس از قطع مکالمه، نقل و انتقال آن را ممنوع و در دفاتر مربوط ثبت نموده و مراتب را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی و مؤدی مالیاتی اعلام دارند.

تبصره 3- درمورد بازداشت حقوق مادی مالکیت‌های فکری و معنوی، دستور بازداشت به اداره ثبت اسناد و املاک محل اعلام می‌گردد. اداره ثبت اسناد و املاک برابر درخواست اداره امور مالیاتی مکلف است نقل و انتقال حقوق مادی مالکیت‌های فکری و معنوی مورد بازداشت را ممنوع و در دفاتر مربوط ثبت و مراتب را ظرف مدت یک هفته به اداره امورمالیاتی و مؤدی مالیاتی اعلام دارد.

ماده 25- به شخص حافظ اموال در صورتی که غیر از مؤدی باشد حق‌الحفاظ  تعلق می‌گیرد. مسؤول اجراییات حق الحفاظ را بابت حق‌الزحمه حافظ یا کرایه محل برای حفظ اموال و یا مخارج ضروری دیگر با توجه به عرف معمول محلی تعیین خواهد نمود. پرداخت این مخارج کلاً به عهده مؤدی است.

ماده 26- هرگاه حافظ اموال از تحویل اموالی که در حفاظت او قرار دارد به هیأت اجرایی خودداری نماید، اداره امور مالیاتی معادل اموال بازداشت شده، از اموال شخص حافظ اموال، بازداشت و طبق مقررّات به فروش می‌رساند. 

تبصره- در هریک از موارد مذکور در مواد 23 الی 26 و 29 این آیین‌نامه که فعل یا ترک فعل حافظ اموال یا شخص ثالث و یا قصور و تقصیر وی متضمن عمل مجرمانه‌ای وفق قوانین موضوعه باشد و یا منجر به بروز خسارت نسبت به اموال و یا ضایع ‌شدن و یا تلف شدن بعض یا کل اموال تحویلی و توقیفی و یا دخل و تصرف برخلاف قوانین گردد حسب مورد متخلف ازسوی دادستان انتظامی مالیاتی نزد مراجع صالح تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد.

فصل سوم: بازداشت اموال منقول نزد شخص ثالث

ماده 27- هرگاه مؤدی کتباً یا شفاهاً اعلام نماید که وجه نقد، اموال منقول، ودیعه یا مطالبات یا مازاد وثیقه، و یا به‌طور کلی هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد متعلق به او نزد شخص ثالثی (اعم از حقیقی یا حقوقی) است و یا اداره امور مالیاتی به هرنحو از چنین امری مطلع شود مکلف است از آن اموال و یا وجه معادل بدهی اعم از اصل و جرایم متعلقه و ده درصد وجه بدهی موضوع ماده 5 این آیین‌نامه و سایر هزینه‌های اجرایی بازداشت، و توقیف نامه‌ای در دو نسخه با درج ساعت و تاریخ مراجعه تهیه و یک نسخه از آن را به شخص ثالث که مال یا وجه نقد و یا مطالبات مالی  نزد اوست ابلاغ و در نسخه ثانی رسید اخذ نماید.

ماده 28- شخص ثالث مکلف است در زمان ابلاغ توقیف نامه، وجه نقد، اموال و مطالبات اعم از نقدی و غیرنقدی نزد خود را در متن توقیف نامه اعلام و نسبت به حفظ و حراست آن اقدام و حسب درخواست اداره امور مالیاتی عمل نماید، والا اداره امور مالیاتی معادل بدهی از وجه یاقیمت آن اموال را از شخص ثالث وصول خواهد کرد و این نکته در توقیف نامه قید می‌شود.

ماده 29- هرگاه شخص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی که اموال موضوع ماده 27 این آیین‌نامه متعلق به مؤدی نزد او توقیف شده است:

الف) از تحویل عین اموال به مأموران اجراء به محض مطالبه خودداری نماید.

ب) چنانچه طلب، وجه نقد یا طلب حال باشد به محض مطالبه از واریز آن به حسابی که از طرف سازمان امور مالیاتی تعیین‌شده خودداری نماید.

ج) در مورد طلبی که مهلت پرداخت آن درتاریخ ابلاغ توقیف نامه منقضی نگردیده به محض انقضای مهلت آن به حساب مزبور واریز ننماید.

د) درمورد مازاد وثیقه و یا رهن، پس از فروش و کسر هزینه‌ها مطابق مقررّات، از پرداخت مازاد خودداری نماید.

ه‍(‍ از تسلیم یا تحویل و یا رد و یا به قبض دادن حقوق مالکیت‌های فکری معنوی و سایر حقوق از قبیل سرقفلی، حق‌الامتیاز، حق اکتشاف و اختراع، حق استخراج، موافقت اصولی، جوایز، حق انتفاع و ... خودداری نماید؛

مستنکف محسوب و علاوه بر این که معادل بدهی از اموال شخصی او بازداشت و به فروش خواهد رسید، درصورتی که عمل وی منطبق با تبصره ماده 26 این آیین‌نامه باشد با وی وفق مقررّات مربوط رفتارخواهد شد و درصورت واریز وجه یا طلب به حساب مذکور یا تسلیم عین یا حق یا شیء، گواهی اجراییات اداره امور مالیاتی صادر و به شخص ثالث تسلیم می‌گردد. این گواهی به منزله برائت ذمه ثالث درقبال بدهکار مالیاتی و نیز برائت ذمه بدهکار مالیاتی درقبال سازمان امور مالیاتی به میزان مال مربوط پس ازوضع مخارج احتمالی خواهد بود.

ماده 30- هرگاه شخص ثالث، منکر وجود تمام یا قسمتی از طلب، وجه نقد یا اموال منقول مؤدی نزد خود باشد باید ظرف مدت سه روزکاری از تاریخ ابلاغ توقیف نامه مراتب را کتباً به اداره امور مالیاتی ذی‌ربط اطلاع داده و رسید دریافت نماید. در این صورت عملیات اجرایی نسبت به مورد ادعای شخص ثالث متوقف می‌شود و قسمت اجراء می‌تواند برای اثبات وجود وجوه و اموال یا مطالبات در نزد شخص ثالث به مرجع صلاحیت‌دار مراجعه نماید. مرجع صلاحیت‌دار موضوع را به قید فوریت و خارج از نوبت رسیدگی می‌نماید در صورتی که اطلاع مزبور داده نشود شخص ثالث مکلف است وجه نقد یا سایر اموال را به اداره امورمالیاتی ذی‌ربط تسلیم نماید؛ اگر اعتراضی داشته باشد به مرجع صالح  شکایت کند.

تبصره 1- درمواردی که وجود اموال یا وجوه یا حقوق موضوع ماده 27 این آیین‌نامه نزد شخص ثالث طبق اسناد رسمی محرز باشد، صرف انکار شخص ثالث، مانع از ادامه عملیات اجرایی نمی‌باشد و اگر شخص ثالث از تسلیم اموال یا وجه یا حقوق مذکور توقیف ‌شده نزد وی امتناع نماید و اداره امور مالیاتی به آن مال دسترسی پیدا نکند معادل قیمت و هزینه‌های آن از اموال وی توقیف و به فروش خواهد رسید.

تبصره 2- چنانچه وجود وجوه و یا اموال یا حقوق موضوع ماده 27 این آیین‌نامه مورد ادعای قسمت اجراء در نزد شخص ثالث در مراجع صلاحیت‌دار به اثبات برسد و بدهی مالیاتی معادل آنچه نزد شخص ثالث است پرداخت نشده و یا نشود، شخص منکر به تأدیه وجوه و مطالبات و تحویل اموال یا قیمت آن و هرنوع هزینه مترتبه ملزم خواهد شد. جمع این مبالغ از طریق فروش اموال وی وصول خواهد شد.

فصل چهارم: فروش اموال منقول

ماده 31- هرگاه مؤدی تا انقضای ده روز از تاریخ توقیف اموال، بدهی خود را تأدیه ننماید اموال توقیف شده از طریق مزایده و انتشار آگهی، به فروش رسیده و کلیه بدهی و هزینه‌ها از حاصل فروش برداشته می‌شود؛ مگر این که مؤدی راجع به پرداخت بدهی با اداره امور مالیاتی توافق نماید که در این صورت با اجازه سازمان امور مالیاتی کشور با رعایت موضوع ماده 167 قانون مالیات‌های مستقیم با اخذ وثیقه ملکی یا تضمین مناسب تقسیط خواهد شد.

ماده 32- آگهی فروش بلافاصله پس از انقضای مدت مقرر در ماده 31 این آیین‌نامه منتشر و حاوی نکات ذیل می‌باشد:

1- نوع اموال بازداشت ‌شده و تصریح بر توقیف بودن اموال و کیفیت تصرف؛

2- روز و ساعت و محل فروش؛

3- قیمت پایه که مزایده از آن شروع می‌شود؛

4- در مورد وسایط نقلیه موتوری، نوع، نام کارخانه سازنده، سال ساخت، شماره پلاک انتظامی، رنگ، شماره موتور و شاسی و میزان بدهی معوقه وسایط نقلیه؛

5- در مورد حق‌الامتیاز تلفن اعم از ثابت و همراه، ذکر شماره آن و میزان بدهی معوقه؛

6- درمورد حقوق مالکیت‌های فکری و معنوی مشخصات حقوق مذکور.

تبصره- برای شرکت در مزایده، تودیع سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانکی به میزان ده درصد قیمت پایه می‌باشد.

ماده 33- روز فروش باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی فروش تا روز مزبور کمتر از ده روز نباشد. در مورد اموال سریع‌الفساد و یا اموالی که نگهداری آنها باعث هزینه زیاد است موعد مناسب با وضعیت اموال تعیین می‌شود.

ماده 34- اموال منقول بازداشت‌شده‌ای که قیمت مجموع آن بیش از بیست میلیون ریال نباشد بدون انتشار آگهی از طریق حراج فروخته خواهد شد.

تبصره- رقم مزبور با توجه به تغییر شاخص قیمت کالاها هر سه سال یک بار توسط رئیس سازمان امور مالیاتی کشور قابل ‌تغییر بوده و پانزده روز پس از نشر در روزنامه رسمی لازم‌الاجرا می‌باشد.

ماده 35- آگهی فروش باید به معابر عمومی، محل اداره امور مالیاتی و محل استقرار اموال الصاق و در سایت الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور اعلام و یک نوبت در یکی از روزنامه‌ها درج شود.

ماده 36- درصورت تغییر روز فروش، با رعایت مواد بالا آگهی تجدید می‌شود.

ماده 37- تصنیفات، تألیفات و ترجمه‌های چاپی که هنوز برای خرید و فروش منتشرنشده، بدون رضایت مصنف یا مؤلف یا مترجم یا قائم‌مقام یا وراث و یا نماینده قانونی آنها به معرض فروش گذاشته نمی‌شود.

ماده 38- مؤدی می‌تواند مثل سایر اشخاص در مزایده شرکت نماید ولی مأموران اجراء و مباشرین فروش و اقارب درجه اول آنها حق شرکت در مزایده را ندارند.

ماده 39- مؤدی می‌تواند تقدم و تأخر فروش را نسبت به اموال بازداشت ‌شده تقاضا کند، این تقاضا درصورتی پذیرفته خواهد شد که به وصول مطالبات لطمه وارد نسازد.

ماده 40- شخصی که بالاترین قیمت را اعلام می‌دارد برنده مزایده شناخته می‌شود و باید ظرف مدت ده روز، تمام قیمت را به حسابی که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود واریز نماید؛ در صورت انصراف، سپرده دریافتی به نفع دولت ضبط و به حساب خزانه واریز خواهد شد و اموال مورد مزایده به نفر دوم با حفظ شرایط مذکور فروخته می‌شود.

ماده 41- هزینه نشر آگهی و حق‌الحفاظ و سایر مخارج به عهده مؤدی و به حساب او منظور می‌شود.

ماده 42- هرگاه اموال به قیمت ارزیابی ‌شده، خریدار نداشته باشد، اداره امور مالیاتی باید با رعایت مدت مذکور در ماده 33 این آیین‌نامه، آگهی فروش را با قیمت پایه تجدید نماید و چنانچه برای بار دوم نیز خریداری پیدا نشود برای بار سوم آگهی منتشر و در آن قید می‌نماید اموال توقیفی به هر قیمتی خریدار داشته باشد از طریق حراج به دفعات فروخـته خواهد شد. این موضوع بایستی قبل از مزایده طی اخطاری به صاحب مال ابلاغ شود و چنانچه حاصل فروش تکافوی بدهی مؤدی را نکند، اجراییات اداره امور مالیاتی از اموال دیگر مؤدی تا میزان بقیه بدهی او بازداشت و طبق مقررّات این آیین‌نامه به فروش می‌رساند.

تبصره- چنانچه پس از تنظیم صورت جلسه فروش اموال معاذیر قانونی در جهت انتقال برای اجراء به وجود آید اداره مزبور می‌تواند ضمن استرداد سپرده برنده مزایده، مجدداً آگهی مزایده منتشر نماید.

ماده 43- جلسه فروش اعم از مزایده و حراج با حضور نمایندگان دادستان عمومی و انقلاب و دادستان انتظامی مالیاتی برگزار و صورت مجلس به امضای نمایندگان مذکور و بالاترین مقام اداره کل امور مالیاتی یا نماینده قانونی وی می‌رسد.

ماده 44- اموال منقولی که دراجرای مقررّات این آیین‌نامه به فروش رسیده، و نیاز به تنظیم سند رسمی انتقال دارد و مؤدی برای امضای سند انتقال به خریدار در دفترخانه اسناد رسمی حاضر نشود و یا به طور کلی نسبت به فراهم آوردن شرایط انتقال رسمی اقدام ننماید، اداره کل امورمالیاتی ضمن ارسال مستندات و مدارک لازم به ضمیمه صورت مجلس آخرین مزایده به یکی از دفاتر اسناد رسمی و سایر مراجع قانونی، نماینده اداره کل امور مالیاتی را برای انجام کلیه امور و امضای سند انتقال معرفی خواهد نمود که به نمایندگی ازطرف مؤدی اقدامات لازم را انجام داده و سند انتقال را امضاء نماید.

ماده 45- در مواردی که در اجرای مقررّات این آیین‌نامه برای اموال منقول مورد مزایده خریداری پیدا نشود، در صورت صلاحدید سازمان امورمالیاتی کشور با تملک آن، مراتب به ضمیمه صورت مجلس آخرین مزایده به منظور تنظیم سند انتقال به نام سازمان امور مالیاتی کشور به یکی از دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد شد. در صورتی که مؤدی حاضر به امضای سند انتقال و یا فراهم آوردن شرایط  انتقال نشود نماینده اداره کل امور مالیاتی به نمایندگی از طرف مؤدی، کلیه شرایط را فراهم نموده و سند انتقال را امضاء خواهد کرد.

فصل پنجم: بازداشت اموال غیرمنقول و فروش آن

ماده 46- در صورتی که اموال منقول مؤدی برای استیفای طلب دولت کافی نباشد، اداره وصول و اجراء نسبت به بازداشت و فروش اموال غیرمنقول مؤدی با رعایت ماده 212 قانون مالیات‌های مستقیم بر طبق مقررّات آتی اقدام می‌نماید.

ماده 47- بازداشت‌نامه اموال غیرمنقول در چهار نسخه تهیه و نسخه چهارم بلافاصله به اداره ثبت اسناد و املاک محل ارسال می‌شود. اداره ثبت اسناد و املاک مربوط، به محض وصول اطلاعیه مذکور و در صورت تعلق ملک به مؤدی یا مؤدیان، توقیف بودن ملک را در دفاتر مربوط قید و موقوف‌المعامله بودن آن را در پرونده ثبتی منعکس نموده و نتیجه اقدامات را ظرف مدت یک هفته به اداره امورمالیاتی ذی‌ربط اعلام می‌دارد.

تبصره- مسؤول اجراییات عنداللزوم می‌تواند با ارائه مشخصات کامل سجلی مؤدی از اداره ثبت اسناد و املاک در مورد وجود املاک به نام مؤدی یا هر نوع حق متعلق به مؤدی را استعلام نماید، اداره ثبت اسناد و املاک مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته مشخصات کامل ثبتی ملک و یا املاک و یا هر نوع حق متعلق به مؤدی را کتباً به ادارات استعلام‌کننده، اعلام نماید.

ماده 48- درصورتی که مال غیرمنقول یا حقوق متعلق به مؤدی درآمدی داشته باشد، برابر مقررّات این آیین‌نامه درآمد مزبور تا زمان فروش ملک، بازداشت و در صورت وصول به عنوان قسمتی از بدهی مؤدی محسوب خواهد شد. در صورتی که درآمد مزبور تکافوی بدهی مالیاتی مؤدی را نماید از فروش ملک خودداری می‌گردد.

ماده 49- اداره امور مالیاتی مکلف است، برای فروش اموال غیرمنقول، اعلانی مشتمل بر: نام و نام‌خانوادگی مؤدی، نوع و کاربری، محل وقوع، مساحت تقریبی عرصه و اعیان، مبلغ بدهی مؤدی و سایر مشخصات آن را با تصریح به این که تمام ملک یا قسمتی از آن فروخته می‌شود، علت فروش، روز و ساعت، محل فروش، قیمتی که مزایده از آن شروع خواهد شد و سایر شرایط قانونی مربوط از جمله مفاد تبصره‌های ماده 215 قانون مالیات‌های مستقیم را قید و منتشر نماید.

ماده 50- برای شروع مزایده در مورد املاک، حداقل قیمت ملک به بهای روز، که از طرف کارشناس اداره امور مالیاتی و یا کارشناس رسمی دادگستری یا خبره تعیین خواهد شد، مأخذ فروش قرار خواهد گرفت.

ماده 51- مقررّات فصل چهارم این آیین‌نامه در مورد فروش اموال غیرمنقول نیز حسب مورد جاری می‌باشد. ضمناً چنانچه بعد از مزایده نوبت دوم خریداری برای ملک مورد مزایده پیدا نشود درصورت اقتضاء طبق مقررّات ماده 215 قانون مالیات‌های مستقیم عمل خواهد شد.

ماده 52- پس از انجام مزایده، تنظیم و امضای صورت مجلس و صدور سند موکول به انقضای یک ماه از تاریخ تنظیم صورت مجلس یادشده خواهد بود. هرگاه مؤدی ظرف این مدت نسبت به پرداخت کلیه بدهی خود به اضافه ده درصد موضوع ماده 211 قانون مالیات‌های مستقیم اقدام و هزینه‌های متعلقه را پرداخت نماید از ملک مزبور رفع بازداشت به عمل خواهد آمد.

ماده 53- درصورتی که مؤدی پس از انقضای یک ماه مذکور برای امضای سند انتقال حاضر نشود یا شرایط انتقال را فراهم نیاورد، اداره امور مالیاتی مستندات و مدارک لازم را به یکی از دفاتر اسناد رسمی ارسال نموده و نماینده دفتر حقوقی سازمان امورمالیاتی به نمایندگی ازطرف مؤدی مقدمات انتقال را فراهم آورده و سند انتقال را امضاء خواهد نمود. 

ماده 54- درمواردی که طبق ماده 215 قانون مالیات‌های مستقیم برای ملک مورد مزایده خریداری پیدا نشود در صورت موافقت سازمان امورمالیاتی کشور با تملک آن، مراتب به ضمیمه صورت مجلس آخرین مزایده به منظور تنظیم سند انتقال به نام سازمان امور مالیاتی کشور به یکی از دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد شد و در صورتی که مؤدی حاضر به امضای سند انتقال و یا فراهم آوردن شرایط انتقال نشود نماینده حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور به نمایندگی از طرف مؤدی کلیه شرایط را فراهم نموده و سند انتقال را امضاء خواهد کرد.

ماده 55- در مورد افراد مذکور در مواد 26 و 39 قانون مالیات‌های مستقیم چنانچه ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت یا تقسیط بدهی قطعی شده خود اقدام ننمایند، مقررّات این آیین‌نامه حسب مورد نسبت به ماترک اموال  مورد وقف یا حبس یا نذر جاری می‌باشد.

ماده 56- هرگاه شخص ثالث نسبت به تمام یا قسمتی از اموال غیرمنقول بازداشت ‌شده و حقوق ناشی از آن ادعای حق کند، عملیات اجرایی در صورتی متوقف می‌شود که دعوی، مستند به سند رسمی یا رأی قطعی دادگاه بوده و تاریخ وجود حق یا تنظیم سند، مقدم بر تاریخ بازداشت اموال غیرمنقول باشد و این امر مورد تائید هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم قرارگیرد.

فصل ششم- مقررّات عمومی

ماده 57- هرگاه مؤدی بر طبق ماده 161 قانون مالیات‌های مستقیم (با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380) تأمین سپرده باشد، این تأمین مانع از بازداشت سایر اموال او که وصول مالیات از آن محل سهل‌تر باشد، نیست. ولی پس از وصول طلب دولت، اداره امور مالیاتی مکلف است فوراً نسبت به رفع تأمین اقدام کند.

ماده 58- شکایت از اقدامات اجرایی یا درخواست توقف موقت عملیات اجرایی و یا درخواست رفع اثر از اقدامات اجرایی مانع از ادامه عملیات اجرایی نمی‌گردد مگر در موارد ذیل:

الف) مؤدی نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی حسب مقررّات این آیین‌نامه اقدام نماید و یا معادل میزان بدهی، وجه نقد یا تضمین بانکی و یا وثیقه ملکی بسپارد و یا ضامن معتبرکه اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد، معرفی نماید.

ب) براساس رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم مبنی برتوقف عملیات اجرایی؛

در صورتی که هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم دلایل شاکی را قوی بداند و یا شکایت شاکی مستند به سند رسمی یا احکام قطعی مراجع قضایی یا اسناد اداری باشد، بدون اخذ تأمین قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می‌نماید.

ج) نقض رای هیأت حل اختلاف مالیاتی توسط شورای عالی مالیاتی یا دادنامه صادره توسط دیوان عدالت اداری و یا مراجع قضایی ذی‌صلاح؛

با توجه به تکلیف قانونی شعب دیوان عدالت اداری مبنی بر رسیدگی خارج از نوبت پس از صدور دستور موقت، مسؤولین ذی‌ربط سازمان امور مالیاتی کشور مکلفند در اسرع وقت و در فرجه قانونی نسبت به ارسال پاسخ به شعب دیوان اقدام نمایند.

د) پرونده‌های موضوع تبصره ماده157 قانون مالیات‌های مستقیم در صورت قطعیت مالیات در هیأت حل ‌اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم مطرح و چنانچه مطالبه مالیات از غیرمؤدی مورد تائید هیأت یادشده قرار گرفته باشد حکم بر مطالبه مالیات، کان لم یکن تلقی می‌گردد.

تبصره- توقف عملیات اجرایی جز در موارد مصرح در این ماده، تخلف انتظامی بوده و دادستان انتظامی مالیاتی مؤظف به رسیدگی و تقاضای مجازات متخلف یا متخلفین از هیأت عالی انتظامی می‌باشد.

ماده 59- اشخاص ثالثی که پرداخت مالیات دیگری را تعهد یا ضمانت کرده یا به موجب قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات دیگری می‌باشند و نسبت به پرداخت مالیات با مؤدی مسؤولیت تضامنی دارند؛ چنانچه نسبت به مطالبات و مالیات‌های قطعی‌شده و مورداجراء، از اقدامات اجرایی شکایت نمایند صدور قرار توقف عملیات اجرایی به طریق مقرر در ماده 58 این آیین‌نامه و بندها و تبصره آن خواهد بود.

ماده 60- شکایت به عنوان اشتباه در محاسبه در مرحله اجرایی مانع از ادامه عملیات اجرایی نخواهد بود.

ماده 61- هرگاه مؤدی مالیاتی در حین عملیات اجرایی فوت نماید و یا محجور شود، عملیات اجرایی تا زمان معین‌شدن ورثه قانونی درمورد متوفی و یا نصب قیم در مورد محجور، متوقف می‌شود. لیکن اداره امور مالیاتی می‌تواند در صورتی که جزء ماترک متوفی و یا جزء دارائی محجور، موجودی نقدی باشد، به میزان بدهی و با رعایت تشریفات قانونی قبل از تعیین‌شدن ورثه قانونی و یا نصب قیم توسط مراجع ذی‌صلاح، موجودی نقدی را توقیف نماید.

تبصره- چنانچه بین وراث متوفی، صغیر یا محجوری باشدکه ولی قهری نداشته باشد، عملیات اجرایی نسبت به سهم صغیر یا محجور تا تعیین قیم متوقف می‌گردد.

ماده 62- کلیه مقررّات مندرج در این آیین‌نامه در مورد بدهکاران موضوع ماده 48 قانون محاسبات عمومی نیز جاری بوده و تکلیف وصول این قبیل مطالبات نیز همانند مطالبات مالیاتی می‌باشد.

دستگاه اجرایی بستانکار موضوع مواد 48 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 و 32 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب1373 مکلف است علاوه بر مشخصات هویتی اشخاص بدهکار شامل اشخاص حقیقی: نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، نام پدر، کدملی، آدرس دقیق محل سکونت، محل کار و در مورد اشخاص حقوقی: شماره ثبت، کد اقتصادی، آدرس دقیق محل فعالیت و مشخصات دقیق هیأت مدیره و میزان بدهی، مشخصات کاملی از اموال و دارائی‌ها، مطالبات و تضمینات و وثایق، اعم از نقدی و غیرنقدی و محل استقرار آنها را به اداره امورمالیاتی (اجراییات) مربوط اعلام نماید.

ماده 63- سازمان امورمالیاتی کشور و ادارات کل امورمالیاتی می‌توانند کلیه هزینه‌های حفظ و نگهداری اموال منقول و غیرمنقول مؤدیان مالیاتی را که براساس مقررّات فصل نهم قانون و از طریق عملیات اجرایی از مؤدی توقیف می‌نمایند، از محل اعتبارات مصوب سالیانه خود تأمین و پرداخت نموده و معادل کل هزینه‌های انجام شده را از حاصل فروش اموال کسر و به حساب درآمد عمومی کشور واریز نمایند.

ماده 64- این آیین‌نامه مشتمل بر 64 ماده و 25 تبصره می‌باشد که بنا به مفاد ماده218 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/12/1366 و اصلاحات بعدی آن در تاریخ 23/3/1390 به تصویب رسید و پانزده روز پس از انتشار در روزنامه رسمی جایگزین آیین‌نامه قبلی می‌شود.

وزیر امور اقتصادی و دارائی- سید شمس‌الدین حسینی

وزیر دادگستری- سید مرتضی بختیاری

[1]- تاریخ اجرا از 15 تیرماه 1390

بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های منسوخ:با صدور این دستورالعمل، انتخاب و انتصاب نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی از شمول بخش‌نامه شماره 70169/200 مورخ 23/10/1388 خارج و دستورالعمل شماره 101764 مورخ 7/10/1387 و نیز هر گونه بخش‌نامه یا دستورالعمل مغایر با آن ملغی می‌گردد.

موضوع: انتصاب نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی

نظر به اهمیت حفظ استقلال هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی و در راستای ساماندهی و وحدت رویه در انتخاب و انتصاب نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های موصوف مقرر می‌دارد:

1- رؤسای امور مالیاتی شهر و استان تهران و مدیران کل امور مالیاتی استان‌ها، پیشنهاد انتصاب مورد نظر را منضم را تائیدیه دادستانی انتظامی مالیاتی و دفتر حراست و فرم تکمیل شده خلاصه سوابق خدمتی کارمندان پیشنهادی (فرم پیوست) به دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی ارسال دارند.

2- دادستانی انتظامی مالیاتی و دفتر حراست مؤظفند حداکثر ظرف مدت 30 روز پس از وصول استعلام مذکور نظر خود را درخصوص صلاحیت افراد یاد شده به مرجع استعلام اعلام نمایند.

3- دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی پس از بررسی موضوع و احراز شرایط کارمند پیشنهادی، لازم است در صورت موافقت، حداکثر ظرف مدت 15 روز مدارک ذی‌ربط را جهت تهیه حکم به اداره کل امور اداری و پشتیبانی ارسال نماید و در صورت عدم موافقت، نتیجه را به واحد پیشنهاد دهنده اعلام نماید.

4- اداره کل امور اداری و پشتیبانی حداکثر ظرف مدت 3 روز پیش‌نویس حکم مربوطه را تهیه و حکم مزبور با امضاء معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان صادر گردد.

درخصوص درخواست صدور حکم برای افرادی که با حفظ سمت، وظایف نمایندگان سازمان را بر عهده خواهند گرفت، نیازی به درخواست تائیدیه از دادستانی انتظامی مالیاتی نبوده و درخواست مزبور منضم به تائیدیه حراست و فرم تکمیل شده خلاصه سوابق خدمتی، مستقیماً به دفتر نظارت بر هیأت‌ها ارسال شود.

مسؤولیت حسن اجرای این بخش‌نامه به عهده دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی سازمان می‌باشد.

 علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

شماره: 60799/210/د تاریخ: 18/12/1388

جناب آقای دکتر عسکری رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور

سلام علیکم

احتراماً، بازگشت به بخش‌نامه شماره 70169/200 مورخ 23/10/1388 (تصویر پیوست) در رابطه با تفویض اختیار انتخاب و انتصاب مشاغل مدیران به ادارات کل استانی و امور مالیاتی شهر و استان تهران، در راستای اجرای سیاست‌های عدم تمرکز، ایجاد سهولت و افزایش سرعت در اداره امور و فراهم نمودن زمینه‌های جلب رضایت و مالاً کارایی کارکنان، به استحضار می‌رساند:

فرآیند رسیدگی به اختلاف مالیاتی و اجرای عدالت و جلب رضایت مؤدیان محترم مالیاتی همواره از دغدغه‌های اصلی سازمان امور مالیاتی کشور بوده است و استقلال بخش شبه قضایی از بخش تشخیص در سازمان حائز اهمیت بسیار و موجب تسهیل رفع اختلاف و وصول عادلانه مالیات بدون تنش و اجرای عدالت و جلب رضایت مؤدیان و تکریم ارباب رجوع است.

بنابراین پیشنهاد می‌شود انتخاب و انتصاب نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی با در نظر داشتن موارد ذکر شده صورت پذیرد و در صورت صلاحدید خواهشمند است دستور فرمائید نمایندگان سازمان امور مالیاتی در هیأت‌های حل اختلاف از شمول بخش‌نامه موصوف و تفویض اختیار به عمل آمده (در مورد احکام انتصاب و با حفظ سمت) خارج و کماکان در چارچوب دستورالعمل شماره 101764 مورخ 7/10/87 (تصویر پیوست) لیکن با امضاء معاون محترم توسعه مدیریت و منابع انجام پذیرد.

 امیرحسن علی‌حکیم- معاون فنی و حقوقی

بخش‌نامه شماره: 70169/200 تاریخ: 23/10/1388

موضوع: انتخاب و انتصاب به مشاغل مدیران در واحدهای استانی، امور مالیاتی شهر و استان تهران

در راستای اجرای سیاست‌های عدم تمرکز، ایجاد سهولت و افزایش سرعت در اداره امور و فراهم نمودن زمینه‌های جلب رضایت و مالاً کارایی کارکنان، اختیار انجام و اتخاذ تصمیمات مربوط به انتخاب و انتصاب نیروهای شاغل برای تصدی مشاغل مطرح مدیریتی براساس دستورالعمل داخلی «انتخاب و انتصاب به مشاغل مدیران در واحدهای استانی، امور مالیاتی شهر و استان تهران» به شرح مفاد پیوست به آن اداره کل تفویض می‌شود.

انتخاب کارکنان برای تصدی مشاغل بالاتر در سطوح مذکور صرفاً از میان افراد واجد شرایط تجربی تخصصی که در آزمون جامع تعیین سطح شرکت نموده و در سطوح شغلی مربوطه رتبه‌های امتیازی برتر را کسب نموده‌اند امکان‌پذیر می‌باشد.

شایان ذکر است در سال اول اجرای این دستورالعمل و تا زمان برگزاری آزمون مجدد تعیین سطح در مورد داوطلبین واجد شرایط که به دلیل عدم شرکت در آزمون مذکور فاقد امتیاز این آزمون می‌باشند، برای سنجش توانایی‌ها و مهارت‌های فنی آنان (موضوع بند 7 دستورالعمل)، آزمون کتبی بنا به پیشنهاد مدیر کل استان و یا رؤسای امور مالیاتی شهر و استان تهران که توسط دفتر آموزش و توسعه منابع انسانی برگزار می‌گردد، جایگزین آن خواهد بود. بدیهی است پس از اتمام زمان تعیین شده و برگزاری آزمون جامع تعیین سطح در سال آینده، با رعایت کامل مفاد دستورالعمل برای انتخاب و انتصاب مشاغل مدیران الزامی بوده و احکام صادره از سوی واحدهای مسؤول برای افراد خارج از فرآیند تعیین شده فاقد اعتبار خواهد بود.

مدیران کل استان‌ها، رؤسای محترم امور مالیاتی شهر و استان تهران مسؤولیت حسن اجرای بخش‌نامه را با رعایت عدالت و بدون تبعیض بر عهده خواهند داشت و معاون محترم توسعه مدیریت و منابع، نظارت براجرای بخش‌نامه و دستورالعمل مربوط و انجام هماهنگی‌های لازم را برای اجرای مطلوب آن به عمل خواهند آورد.

ضروری است مفاد این بخش‌نامه به نحو مطلوب به اطلاع کلیه همکاران رسانده شود.

 علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

بخش‌نامه شماره: 56823/240/د تاریخ: 10/11/1388

موضوع: انتخاب و انتصاب نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور

نظر به اینکه نمایندگان هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی موضوع بند یک ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور عهده‌دار رسیدگی به اختلاف‌های مالیاتی با شرایط مذکور در مادتین 170 و 244 قانون یاد شده و تبصره‌های آن می‌باشند و به دلیل توجه به استقلال عمل و اهمیت ویژه جایگاه نمایندگان یاد شده برای سازمان امور مالیاتی کشور ضمن اصلاح دامنه شمول بخش‌نامه شماره 70169/200 مورخ 23/10/88 نسبت به نمایندگان سازمان در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی مقرر میدارد:

انتخاب و انتصاب نمایندگان یاد شده کماکان مطابق فرآیند ابلاغ شده تحت دستورالعمل شماره 101764 مورخ 7/10/87 (تصویر پیوست) انجام پذیرد. بدیهی است براساس مصوبه شورای معاونین محترم سازمان، احکام نمایندگان مذکور ممضی به امضاء و صدور این معاونت خواهد بود.

                                                                   مجید یارمند- معاون توسعه مدیریت و منابع

دستورالعمل شماره: 101764 تاریخ: 07/10/1387

موضوع: تسریع در فرآیند صدور حکم واجدین شرایط انتصاب به سمت نماینده سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی

به منظور تسریع در فرآیند صدور حکم واجدین شرایط انتصاب به سمت نماینده سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی موضوع بند 1 ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم و نیز وحدت رویه و حذف مکاتبات غیرضروری در این خصوص مقرر می‌دارد:

1- رؤسای امور مالیاتی شهر و استان تهران، مدیران کل امور مالیاتی سایر استان‌ها، نظر دادستانی انتظامی مالیاتی و دفتر حراست را اخذ نموده و فرم تکمیل شده خلاصه سوابق خدمتی افراد مورد نظر را ضمیمه پیشنهاد خود نموده و به دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی ارسال دارند.

2- دادستانی انتظامی مالیاتی و دفتر حراست مؤظفند حداکثر ظرف مدت 30 روز پس از وصول استعلام مذکور نظر خود را درخصوص صلاحیت افراد یاد شده به مرجع استعلام اعلام نمایند.

3- دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی پس از بررسی موضوع و احراز شرایط پیشنهاد شونده، لازم است حداکثر ظرف مدت ده روز مدارک ذی‌ربط را جهت تهیه حکم به اداره کل امور اداری و رفاه ارسال کند. در صورت عدم تائید مراتب نیز باید نتیجه را به واحد پیشنهاد دهنده اعلام نماید.

4- اداره کل امور اداری و رفاه نیز حداکثر ظرف مدت 3 روز پیش‌نویس حکم مربوطه را تهیه و در اختیار دفتر نظارت بر هیأت‌ها قرار داده تا با امضاء معاون فنی و حقوقی سازمان حکم مزبور صادر گردد.

درخصوص درخواست صدور حکم برای افرادی که با حفظ سمت وظایف نماینده سازمان را بر عهده خواهند گرفت، نیازی به درخواست تائیدیه از حراست و دادستانی انتظامی مالیاتی نبوده و درخواست مزبور مستقیماً به دفتر نظارت بر هیأت‌ها ارسال شود.

مسؤولیت حسن اجرای این بخش‌نامه به عهده دفتر نظارت بر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی سازمان می‌باشد.

 علی‌اکبر عرب‌مازار- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

فرم اعلام سوابق خدمتی آقای                      کارمند اداره کل امور مالیاتی استان ...........

جهت تصدی پست«نماینده سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی            تاریخ تهیه: 

مدیر کل امور مالیاتی استان...................... امضاء

نقل از روزنامه رسمی شماره 19307 تاریخ 25 خرداد 1390

شماره دادنامه: 113تاریخ: 16/3/1390 کلاسه پرونده: 87/541 

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای جواد مظاهری‌پور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای یزد و زاهدان درخصوص اخذ 2% عوارض از برندگان مزایده یا حراج اموال دولتی در سال‌های 1385 و 1386

گردش‌کار: شاکی به موجب دادخواست تقدیمی ابطال مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای یزد و زاهدان درخصوص اخذ 2%  عوارض از برندگان مزایده یا حراج اموال دولتی در سال‌های 1385 و 1386 را خواستار و در تبیین و توضیح خواسته اشعار داشته است که:

«شورای اسلامی شهرهای یزد و زاهدان به استناد تبصره 1 ماده 5 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارائه‌دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی، مصوبه‎ای دائر بر اخذ 2% عوارض از برندگان مزایده یا حراج اموال دولتی از جمله سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی تصویب و شهرداری‎های مربوطه نیز به استناد مصوبه مذکور، ضمن اعلام تعرفه عوارض و بهای خدمات و متعاقباً طرح موضوع در کمیسیون ماده77 قانون شهرداری‎ها، سازمان مذکور را محکوم به پرداخت مبالغی نموده‎اند.

با عنایت به دلایل زیر به نظر می‎رسد مصوبه مذکور و بالطبع تصمیمات متخذه در کمیسیون ماده 77 فاقد وجاهت قانونی است زیرا:

1- قانون صدرالاشاره درخصوص تولیدکنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات و واردکنندگان کالا تصویب شده و سازمان موصوف، نه تولیدکننده کالاست و نه ارائه‌دهنده خدمات و نه واردکننده کالای مورد نظر قانون و آیین‎نامه اجرایی آن.

2- در ماده 3 قانون مذکور مالیات و عوارض تولیدکنندگان کالا و در ماده 4 مالیات و عوارض ارائه‌دهندگان خدمات به تفصیل مشخص شده است و هر یک از تولیدکنندگان کالا و ارائه‌دهندگان خدمات نیز معین گشته‎اند که سازمان مذکور جزء هیچ یک از آنان محسوب نمی‎شود. 

3- در بند (و) ماده 4 قانون مذکور عوارض شماره‌گذاری ماشین و در بند (ح) آن مالیات نقل و انتقال خودرو تبیین شده است و مالیات دیگری برای نقل و انتقال منظور نگردیده است.

4- به موجب ماده یک قانون مذکور اخذ هرگونه مالیات و عوارض ملی و محلی فقط باید به موجب این قانون انجام گیرد و سایر قوانینی که اختیار تعیین عوارض را به هیأت وزیران، مجامع، شوراها و ... اعطاء نموده، لغو شده است. با توجه به مطالب فوق اولاً: قانون مذکور هیچ گونه ارتباطی به سازمان موصوف ندارد و ثانیاً: مطابق ماده 1 قانون مذکور، شوراهای اسلامی شهرداری‎ها حق تعیین و اخذ عوارض را ندارند و میزان عوارضی که اشخاص باید پرداخت کنند در قانون به طور دقیق مشخص شده است. علی‌هذا به منظور جلوگیری از استدام این رویه غیرقانونی و ناصواب و احتراز از تعمیم آن به سایر شهرها تقاضا دارد اقدامات مقتضی در راستای ابطال مصوبات مذکور معمول گردد.»

علیرغم ارسال دادخواست تقدیمی و ضمایم آن برای شوراهای اسلامی شهرهای یزد و زاهدان به منظور ارسال لایحه دفاعیه، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیأت عمومی لایحه دفاعیه‌ای واصل نگردید. بنابراین هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

هرچند به موجب بند 16 ماده 76 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور مصوب 1375 و اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‎شود، از جمله وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی شهر اعلام گردیده، لیکن با توجه به تبصره یک ماده یک قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارائه‌دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی مصوب 1381، دریافت عوارض صرفاً در قبال ارائه مستقیم خدمات خاص و یا فروش کالا از ممنوعیت مذکور در ماده یک قانون مزبور مستثنی شده است و دریافت عوارض از برندگان حراج یا مزایده از شمول جواز مصرح در تبصره یک ماده یک و بند 16 ماده 76 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور خارج می‎باشد. بنابراین مصوبات مورد اعتراض در قسمت مورد شکایت مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع تشخیص و به استناد بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 از تاریخ تصویب ابطال می‎گردد.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری

مدیر کل محترم امور مالیاتی استان آذربایجان شرقی

احتراماً بازگشت به نامه شماره 3934 مورخ 18/11/1389 رئیس گروه مالیاتی ارزش افزوده شهرستان مراغه آن اداره کل درخصوص اجرای قرار تحقیق و استعلام کمیسیون بدوی صادره به شماره 836 مورخ 19/07/1389 درخصوص شرکت خدماتی و پیمانکاری (...) به اطلاع می‌رساند:

با توجه به رویه‌های موجود در قوانین مالیاتی و در نظر گرفتن اصل رجحان محتوی بر شکل در صورتی که مؤدی بنا به هر دلیلی در تنظیم اظهارنامه مالیاتی اشتباه و نسبت به اصلاح آن اقدام نموده یا ننموده باشد، اشتباه مذکور موجب سلب حقوق مؤدی در رسیدگی نخواهد بود.

لازم به یادآوری است در صورتی که موارد دیگر مد نظر هیأت حل اختلاف مالیاتی می‌باشد، هیأت حل اختلاف مالیاتی می‌بایست خواسته خود را صراحتاً در متن قرار درج و یک یا چند مأمور مالیاتی را به عنوان مجری قرار جهت انجام موضوع مشخص تعیین نمایند تا در راستای خواسته هیأت گزارش لازم تنظیم و ارائه گردد.

ضمناً چنانچه آن اداره کل در رابطه با موارد قانونی با ابهام مواجه باشد مراتب را مطرح تا پاسخ لازم داده شود.

   محمدقاسم پناهی- معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور 

شماره 3934 مورخ 18/11/1389

معاونت محترم ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور

سلام علیکم

احتراماً در اجرای دستور هیأت محترم حل اختلاف مالیاتی در رأی بدوی شماره 19/07/89-836 مبنی بر ارسال مشروح پرونده شرکت (...) به استحضار عالی می‌رساند که شرکت مذکور جزء مشمولین مرحله اول ثبت نام بوده و اظهارنامه مالیاتی دوره پاییز سال 1387 را طی شماره اینترنتی 30073098-17/04/88 و ثبت دفتر اداره به شماره 14030-18/04/88 با ارقام فروش کالا و خدمات مشمول به مبلغ 309.532.480 ریال ثبت نموده است و با دعوت ارائه اسناد و مدارک و اجرای بند دو شرکت ارائه دفاتر ننموده است لذا برابر تحقیقات و مراجعه به واحد عملکرد معلوم گردید که شرکت تنها با اداره مخابرات استان گیلان قرارداد داشته است لذا با استعلام از ان اداره تحت شماره 13/07/88-228 و جوابیه به‌دست آمده تحت شماره 06/08/88-33001/510/810 برای دوره سوم کارکردی بالاتر از اعلام شده در اظهارنامه و برای دوره چهارم کارکردی کمتر از ثبت شده در اظهارنامه قید نموده است که با بررسی مدارک و پرونده عملکرد که برای دوره‌های سوم و چهارم سال 87 طی سه فقره پرداختی پنج درصد به مبلغ جمعاً 294.248.278 ریال که کارکرد با توجه به آنها به مبلغ5.884.965.560 ریال می‌باشد که با ارقام ثبت شده در اظهارنامه‌های دوره‌های سوم و چهارم یکی می‌باشند اقدام نموده است لذا در رسیدگی که به صورت علی‌الراس صورت گرفته است صرف نظر از مبالغ اعلامی توسط مخابرات که کمتر با بیشتر اعلام نموده‌اند ارقام اعلامی شرکت ملاک قرار گرفته است حال با توجه به بخش‌نامه‌های قبلی سازمان که کپی آنها به پیوست گزارش می‌باشد در رسیدگی کل دریافتی شرکت ملاک عمل واقع شده است و ادعادی اداره مخابرات که مدتی از کارکرد قرارداد قبل از قانون بوده مد نظر واقع نشده و ملاک تاریخ دریافت صورت وضعیت بوده است در حالی که بعد از رسیدگی و صدور برگ مطالبه بخش‌نامه وحدت رویه رسیدگی به شماره 28004- 12/11/88 از طرف سازمان به واحد مالیاتی ابلاغ شده است که در بند 12 آن ادعای اداره مخابرات را تائید می‌نماید لذا چون اداره مخابرات هم از دادن سه درصد ارزش افزوده به شرکت امتناع می‌نمود شرکت (...) به استناد با نامه مخابرات و وحدت رویه رسیدگی صادره از سوی سازمان به برگ مطالبه دوره سوم اعتراض و تقاضای تخفیف میزان کارکرد با توجه به مقدار دوره کارکرد را نموده بود که کمیسیون محترم یکبار قرار تحقیق صادر نموده که مجری قرار ادعای شرکت را با توجه به مدارک قبول نموده و اجرای قرار نموده بود ولی چون در کمیسیون بعد از اجرای قرار نماینده شرکت حضور نداشته کمیسیون به استعلام از معاونت محترم ارزش افزوده با ارسال مشروح پرونده دستور داده است لذا واحد مالیاتی در اجرای دستور کمیسیون محترم با ارسال کپی مدارک و بخش‌نامه‌های سازمان و ... به معاونت محترم ارزش افزوده کل کشور منتظر دستور معاونت محترم جهت ارسال به کمیسیون می‌باشد.

موضوع: نحوه پذیرش خوداظهاری‌های مالیاتی مؤدیان موضوع مرحله چهارم فراخوان ثبت نام و اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده برای دوره مالیاتی زمستان سال 1389

با عنایت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی دوره زمستان سال 1389 موضوع ماده 21 قانون مالیات بر ارزش افزوده توسط مؤدیان موضوع مرحله چهارم فراخوان ثبت نام و اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده، به منظور تکریم این دسته از مؤدیان، اعتمادسازی و تسهیل در فرایند اجرای قانون و با توجه به اختیارات حاصل از قانون و مقررّات مالیات بر ارزش افزوده مقرر می‌دارد:

ادارات کل امور مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی مرحله چهارم ثبت نام و اجرای قانون را با رعایت شرایط ذیل برای دوره زمستان سال 1389 براساس خوداظهاری مؤدی و بدون رسیدگی مورد پذیرش قرار داده و مالیات و عوارض ابراز شده را با آنان نهایی نمایند:

الف- شرایط پذیرش خوداظهاری:

1- مؤدی در سامانه اینترنتی مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام و حداکثر تا پایان مهلت انقضای سررسید تسلیم اظهارنامه دوره چهارم سال 1389 آن را تکمیل و نهایی نموده باشد.

2- اظهارنامه دوره مالیاتی زمستان سال 1389، حداکثر تا 31/01/1390 تسلیم شده باشد.

3- اظهارنامه مالیاتی باید دارای اطلاعات مربوط به فعالیت اقتصادی مؤدی (درآمد خدمات و یا فروش کالا) باشد.

4- مانده بدهی (مالیات و عوارض متعلق به درآمد خدمات و یا فروش کالا پس از کسر اعتبار مالیاتی خرید) ابرازی مندرج در اظهارنامه مالیاتی برای فروشندگان طلا و جواهر به شرح ذیل باشد.

1-4- در مراکز استان‌های تهران، البرز، فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان‌شرقی و خوزستان حداقل مبلغ 3.000.000 ریال؛

2-4- در سایر مراکز استان‌ها حداقل مبلغ 2.000.000 ریال؛

3-4- سایر شهرها حداقل مبلغ 1.000.000 ریال.

5- مانده بدهی (مالیات و عوارض متعلق به درآمد خدمات و یا فروش کالا پس از کسر اعتبار مالیاتی خرید) ابرازی مندرج در اظهارنامه مالیاتی برای سایر مؤدیان مرحله چهارم به شرح ذیل باشد.

1-5- در مراکز استان‌های تهران، البرز، فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان‌شرقی و خوزستان حداقل مبلغ 1.000.000 ریال؛

2-5- سایر مراکز استان‌ها حداقل مبلغ 7.500.000 ریال؛

3-5- سایر شهرها حداقل مبلغ 500.000 ریال.

لازم به ذکر است، به منظور انطباق اظهارنامه مالیاتی تسلیمی با دفاتر و یا اسناد و مدارک مؤدیان مالیاتی، ده درصد از مؤدیان حائز شرایط خوداظهاری موضوع بندهای یک تا پنج از هر گروه فعالیت صنفی به عنوان نمونه توسط مدیر کل انتخاب و برای رسیدگی به گروه‌های رسیدگی ارجاع خواهد شد.

ب- اولویت‌های رسیدگی:

ادارات کل امور مالیاتی مکلفند با توجه به برنامه عملیاتی سال 1390 و با اولویت اشخاصی که مشمول فراخوان و اجرای قانون در مرحله چهارم بوده و براساس طبقه‌بندی به شرح زیر و با توجه به قانون و مقررّات و دستورالعمل‌های مربوط، پرونده مؤدیان را مورد رسیدگی قرار داده و نسبت به مطالبه و وصول مالیات و عوارض مربوط اقدام نمایند.

1- مؤدیانی که مشمول ثبت نام و اجرای قانون بوده، لیکن اقدام به ثبت نام ننموده‌اند.

2- مؤدیانی که ثبت نام نموده اما اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم ننموده باشند.

3- مؤدیانی که ثبت نامه نموده و اظهارنامه مالیاتی تسلیمی خود را با مانده مالیات و عوارض منفی، صفر و یا کمتر از مبالغ موضوع جزء 4 و 5 بند (الف) این دستورالعمل نموده باشند.

4- ده درصد نمونه انتخابی از مؤدیانی که حائز شرایط پذیرش خوداظهاری موضوع بند (الف) این دستورالعمل باشند. 

ج- نحوه اعمال مساعدت‌های قانونی و تکریم مؤدیان:

ادارات کل امور مالیاتی مؤظفند، در مورد مؤدیانی که به تکالیف قانونی خود عمل نموده و با این نظام مالیاتی همکاری داشته‌اند حداکثر مساعدت با توجه به تفویض اختیار صورت گرفته درخصوص تقسیط بدهی و بخشودگی جرائم موضوع مواد 22 و 23 قانون به عمل آورند. در مورد مؤدیانی که از انجام تکالیف قانونی خود (ثبت نام، تسلیم اظهارنامه مالیاتی، صدور صورت‌حساب و ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد) خودداری نموده یا نمایند، حداقل مساعدت و متناسب با میزان همکاری، مساعدت‌های مزبور درخصوص آنان صورت گیرد.

ضمناً به منظور تکریم آن دسته از مؤدیانی که اظهارنامه مالیاتی دوره زمستان سال 1389 را در مهلت مقرر تسلیم نموده و حائز شرایط پذیرش خوداظهاری مطابق این دستورالعمل می‌باشند، (به استثناء ده درصد مؤدیان نمونه انتخابی) فرم پذیرش خوداظهاری به شرح نمونه پیوست تهیه و حداکثر تا پانزدهم تیرماه سال جاری به آنان ابلاغ گردد. 

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پذیرش خوداظهاری مؤدیان حقیقی مرحله چهارم که در مهلت مقرر، ثبت نام نهایی و اظهارنامه تسلیم نموده‌اند

 (کدهای3060 و 3216 را ملاحظه فرمائید.)

موضوع: میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق سال 1390

بنا به حکم ماده (52) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران «سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد 84 و 85 قانون مالیات‌های مستقیم در طول برنامه هر ساله در بودجه سنواتی تعیین می‌شود. همچنین در ماده 85 قانون مذکور به جای عبارت (مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت مصوب 12/6/1370) عبارت «وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات و سایر دستگاه‌های دولتی موضوع مواد 1 و 2 و قسمت اخیر ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، قضات، اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی» جایگزین می‌شود بنابراین مالیات بر درآمد حقوق کارکنان اشخاص مزبور پس از کسر معافیت مذکور و سایر معافیت‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/80 به نرخ مقطوع ده درصد (10%) به شرح جدول پیوست شماره 1 خواهد بود. در مورد سایر حقوق بگیران پس از کسر معافیت مزبور و سایر معافیت‌های مقرر در قانون اخیرالذکر تا چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10%) و نسبت به مازاد آن به نرخ‌های مقرر در ماده 131 قانون مالیات‌های مذکور مشمول مالیات بر درآمد حقوق به شرح جدول پیوست شماره 2 خواهد بود.

ضمناً طبق جزء الف بند 78 قانون بودجه سال 1390 کل کشور، «سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد 84 و 85 قانون مالیات‌های مستقیم برای سال 1390 مبلغ پنجاه و هشت میلیون و دویست هزار (58.200.000) ریال در سال تعیین می‌شود.»

و همچنین به موجب جزء (ت) بند 40 قانون بودجه سال 1390 «مالیات حقوق کارکنان شرکت‌های دولتی واگذار شده در طول سال 1390 (سهام کنترلی)، طی سال واگذاری براساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می‌شود.»

لازم به ذکر است پیرو بخش‌نامه شماره 493/200 مورخ 17/1/90 سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت‌کنندگان حقوق می‌توانند نسبت به تعدیلات اضافه پرداختی در سال جاری اقدام نمایند. 

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

                    تهیه و تنظیم: دفتر فنی مالیاتی و قراردادهای بین‌المللی- گروه حقوق  

                                   تهیه و تنظیم: دفتر فنی مالیاتی و قراردادهای بین‌المللی- گروه حقوق

سرتیپ پاسدار جناب آقای دکتر احمدی مقدم فرمانده محترم نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

احتراماً، نظر به اینکه مطابق مقررّات بند 53 قانون بودجه سال 1390 کل کشور مقرر شده است «عوارض خروج مسافر از کشور به استثناء سفرهای زیارتی، حج تمتع، عمره مفرده و عتبات عالیات و افرادی که معاف از پرداخت بوده‌اند، ده درصد (10%) نسبت به سال 1389 افزایش می‌یابد.»

بنابراین در اجرای ماده «45» قانون مالیات بر ارزش افزوده و ماده «11» آیین‌نامه اجرایی فصل نهم قانون مذکور و قانون بودجه سال 1390 عوارض خروج از کشور برای هر مسافر ایرانی از مرزهای هوایی 550.000 ریال و از مرزهای زمینی و دریایی 110.000 ریال می‌باشد.

بدیهی است عوارض خروج از کشور برای زائرین حج تمتع، عمره مفرده و عتبات عالیات کماکان از مرزهای هوایی 250.000 ریال و از مرزهای دریایی و زمینی 50.000 ریال خواهد بود.

ضمناً مشمولین تبصره ماده 45 قانون مذکور (به شرح ذیل) از پرداخت وجوه و عوارض خروج از کشور مستثنی می‌باشند.

«دارندگان گذرنامه‌های سیاسی و خدمت، خدمه وسایل نقلیه عمومی زمینی و دریایی و خطوط پروازی، دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور (دارندگان اجازه خروج دانشجویی) بیمارانی که با مجوز شورای پزشکی جهت درمان به خارج از کشور اعزام می‌گردند، دارندگان پروانه گذر مرزی و جانبازان انقلاب اسلامی که برای معالجه به کشورهای دیگر اعزام می‌شوند، همچنین ایرانیان مقیم خارج از کشور دارای کارنامه شغلی از وزارت کار و امور اجتماعی»

لذا در اجرای مقررّات مذکور خواهشمند است دستور فرمایید مراتب به نحو مقتضی به مراجع ذی‌ربط اعلام می‌گردد. 

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

 (کدهای3094، 3106، 3109، 3174و3188 را ملاحظه فرمائید.)

موضوع: دستورالعمل خوداظهاری در اجرای مقررّات ماده 158 قانون مالیات‌های مستقیم برای درآمد مشمول مالیات و مالیات عملکرد سال 1389 صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف و ب) ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم

بنا به اختیار حاصل از ماده 158 قانون مالیات‌های مستقیم، با عنایت به آگهی منتشره در نیمه اول سال 1389 و در جهت اجرای مطلوب‌تر عدالت مالیاتی، استفاده بهینه از منابع، توسعه و ترویج فرهنگ خوداظهاری، سازمان امور مالیاتی کشور طرح خوداظهاری درآمد مسمول مالیات و مالیات عملکرد سال 1389 صاحبان مشاغل موضوع بندهای الف و ب ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم را به مرحله اجرا درآورده است. بنابراین اظهارنامه‌های تسلیمی هر یک از مودیان که با رعایت مقررّات و شرایط زیر تسلیم شده باشد مشمول طرح خوداظهاری قرار می‌گیرد:

الف) شرایط خوداظهاری:

1- تسلیم اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال 1389 حداکثر تا تاریخ 31/4/1390.

2- درج کدپستی محل فعالیت و کدملی در فرم اظهارنامه مالیاتی توسط مؤدیان الزامی می‌باشد.

3- پرداخت یا تقسیط مالیات ابرازی، در موارد تقسیط مالیات ابرازی برای مؤدیانی که به صورت الکترونیکی نسبت به تسلیم اظهارنامه اقدام نموده‌اند حداقل 30% مالیات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقی در 6 قسط مساوی ماهانه تا پایان دی ماه 1390 تقسیط گردد. برای سایر مؤدیان حداقل 40% مالیات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقی در 6 قسط مساوی ماهانه تا پایان دی ماه 1390 تقسیط گردد. عدم پرداخت اقساط در سر رسید مقرر مانع از صدور برگ قطعی برای مؤدیانی که در چارچوب خوداظهاری، اظهارنامه تسلیم نموده و به عنوان نمونه انتخاب نشده‌اند، نخواهد بود. و در صورت عدم پرداخت اقساط تا پایان زمان مقرر در تفاهم، مشمول جریمه مقرر در ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم از تاریخ سر رسید (انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه) خواهند بود.

ج) نمونه انتخابی و سایر شرایط

1- در اجرای مقررّات ماده 158 قانون مالیات‌های مستقیم، اظهارنامه‌هایی که مالیات ابرازی عملکرد سال 1389 آنها حداقل افزایش 15درصد رشد نسبت به مالیات قطعی عملکرد سال 1388 و با رعایت بندهای 2، 1 و 3 قسمت (الف) فوق و در مهلت مقرر قانونی تسلیم شده باشد مشمول خوداظهاری بوده و بدون رسیدگی مورد قبول واقع و 12 درصد از آنها با در نظر گرفتن میزان مالیات ابرازی، سوابق مالیاتی و نوع فعالیت توسط اداره کل امور مالیاتی به عنوان نمونه انتخاب و رسیدگی خواهند شد. مشروط بر اینکه در دو سال اخیر به عنوان نمونه انتخاب و رسیدگی نشده باشد.

2- مودیان مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده چنانچه نسبت به انجام تکالیف قانونی خود درخصوص ثبت نام و تسلیم اظهارنامه موضوع قانون مذکور حداکثر تا پایان مهلت مقرر برای تسلیم اظهارنامه دوره اول سال 1390 (15/4/1390) اقدام ننمایند مشمول خوداظهاری نبوده و توسط ادارات امور مالیاتی رسیدگی خواهند شد.

3- برای مودیانی که پرونده مالیات عملکرد سال 1388 آنان تا زمان تسلیم اظهارنامه قطعی نشده است، آخرین مالیات قطعی شده با 20% افزایش سالانه مبنای محاسبه حداقل رشد قرار می‌گیرد. (مشروط بر اینکه پس از آخرین عملکرد قطعی شده به عنوان نمونه رسیدگی نشده باشد)

4- مودیان ردیف‌های 1 الی 7 و 12 موضوع بند (الف) ماده 96 قانون مالیات‌های مستقیم مشمول خوداظهاری نبوده و پرونده آنها کلاً توسط اداره امور مالیاتی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

5- مؤدیانی که اظهارنامه آنها به عنوان نمونه انتخاب و مورد رسیدگی قرار می‌گیرند در صورتی‌که درآمد مشمول مالیات مشخصه قطعی (قبل از کسر معافیت) با رقم اظهار شده از طرف مودی بیش از 15 درصد اختلاف داشته باشد مشمول حکم ماده 194 قانون مالیات‌های مستقیم خواهند بود.

6- در اجرای مقررّات ماده 227 قانون مالیات‌های مستقیم، پس از قبولی اطهارنامه چنانچه طبق اسناد و مدارک ثابت شود مودی فعالیت‌های داشته که درآمد آن را کتمان نموده است در این صورت مالیات مابه التفاوت برابر مقررّات مطالبه و وصول خواهد شد.

7- آن دسته از مودیان موضوع بند (ج) ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم که فاقد اتحادیه بوده و یا اتحادیه آنها در اجرای تبصره 5 ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم با اداره امور مالیاتی توافق ننموده است چنانچه مودیان مذکور با رعایت این دستورالعمل نسبت به تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر اقدام نمایند مشمول خوداظهاری موضوع این دستورالعمل خواهند بود.

8- مودیانی که مطابق شرایط این دستورالعمل نسبت به تسلیم اظهارنامه اقدام ننمایند مشمول طرح خوداظهاری نبوده و برابر مقررّات توسط ادارات امور مالیاتی رسیدگی خواهند شد.

 علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

دستورالعمل شماره:2942/200/ص تاریخ:11/02/1390

موضوع: اظهارنامه مالیاتی عملکرد 1389 اشخاص حقوقی، صاحبان مشاغل،اجاره املاک

در راستای ساده سازی فرآیندهای مالیاتی و تکریم ارباب رجوع اظهارنامه‌های مالیاتی عملکرد 1389 مؤدیان اشخاص حقوقی،اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل موضوع ماده 95 و اجاره املاک موضوع ماده 80 قانون مالیات‌های مستقیم در سراسر کشور به روش الکترونیکی و کاغذی قابل قرائت توسط ماشین اخذ خواهد شد. طرح اظهارنامه اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی مشاغل موضوع ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم عیناً فرمهای استفاده شده در سال قبل بوده و فرم اظهارنامه اجاره املاک به زودی چاپ و حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه 1390 توزیع خواهد شد.

مقتضی است ضمن تشویق و ترغیب مؤدیان محترم مالیاتی به ارسال اظهارنامه به روش الکترونیکی، به هیچ عنوان از سایر فرم‌های قدیمی اظهارنامه‌های مذکور استفاده نشود. 

علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

جهت اطلاع از جدیدترین جداول مربوط به درآمد مشمول مالیات مرتبط با موضوع این کد، لطفاٌ ضمائم کد 3285 را ملاحظه فرمایید.

موضوع: چگونگی اجرای مقررّات تبصره 5 ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم درخصوص تعیین درآمد مشمول مالیات و مالیات عملکرد سال 1389 صاحبان وسایط نقلیه عمومی

بنا به اختیار حاصل از تبصره 5 ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه سال 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن، و به منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در تعیین درآمد مشمول مالیات صاحبان وسایط نقلیه عمومی، به آن اداره کل اجازه داده می‌شود تا درآمد مشمول مالیات عملکرد سال 1389 صاحبان وسایط نقلیه عمومی موضوع بند (ج) ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم را با رعایت توصیه‌های این دستورالعمل و با نظر اتحادیه‌های مربوط تعیین، و مالیات متعلقه را که قطعی خواهد بود وصول نماید.

گروه‌بندی استان‌ها

استان‌های کشور با توجه به امکانات و شاخص‌های موثر و به لحاظ وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز شرایط جوی به گروه‌های زیر تقسیم می‌گردند:

گروه (1): استان تهران.

گروه (2): استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، خراسان رضوی، فارس، قزوین، گیلان، هرمزگان و مازندران.

گروه (3): استان‌های آذربایجان غربی، کرمان، گلستان، سمنان، زنجان، قم، همدان، مرکزی، یزد، بوشهر و خوزستان.

گروه (4): استان‌های چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، لرستان، خراسان شمالی، کهکیلویه و بویر احمد و اردبیل.

گروه (5): استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کردستان و ایلام

مقررّات خاص

1- شهر یا شهرستان‌های تابعه غیر از مراکز استان‌ها با در نظر گرفتن شاخص‌های مذکور به دو طبقه شامل: شهرستان‌های طبقه (الف) و شهرستان‌های طبقه (ب)، توسط مدیران کل امور مالیاتی استان‌ها تقسیم می‌گردند.

2- ادارات کل امور مالیاتی در توافقات ترتیبی اتخاذ نمایند تا اتحادیه‌های مربوط، حداکثر تا پایان تیر ماه سال جاری لیست اعضای خود را به ادارات امور مالیاتی ذی‌ربط ارائه نمایند.

3- استان‌هایی که به لحاظ شرایط آب و هوایی دارای وضعیت خاص از قبیل زمستان‌های بسیار سرد و طولانی و یخبندان می‌باشند، ادارات کل امور مالیاتی مربوط مجاز هستند در مورد ماشین‌آلات موضوع جداول 9 الی 14 پیوست، متناسب با مدت فعالیت آنان (که کمتر از 9 ماه در سال نباشد) با نظر اتحادیه‌های ذی‌ربط درخصوص تعیین درآمد مشمول مالیات اعضاء، به نسبت درآمد مشمول مالیات مندرج در جداول مذکور پیوست اقدام نمایند.

4- درآمد مشمول مالیات صاحبان وسایط نقلیه عمومی موضوع جداول 1 الی 4 و نیز وسایط نقلیه عمومی تا ظرفیت 7 تن موضوع جداول 6 الی 8 پیوست، با اعمال ضرایب جدول زیر تعیین می‌گردد.

جدول الگوی درصدهای موضوع تعیین درآمد مشمول مالیات عملکرد سال 1389 صاحبان وسایط نقلیه عمومی گروه‌های استانی، نسبت به ارقام مندرج در حداول پیوست

5-1- ادارات کل امور مالیاتی گروه‌های استانی 2 الی 5 می‌توانند، درآمد مشمول مالیات صاحبان انواع تاکسی‌های شهری و همچنین تاکسی‌های پایانه شامل: فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه‌آهن و پایانه‌های مسافربری (پایانه‌های مربوط به اتوبوس و مینی‌بوس) و امثالهم را (بدون توجه به ضرایب جدول الگوی بند 5 ذیل) حسب مورد با هماهنگی و نظر اتحادیه‌های مربوط براساس میزان فعالیت اقتصادی و درآمد واقعی آنان تعیین نمایند.

توجه: استان تهران (امور مالیاتی شهر و استان تهران) مطابق جدول 1 پیوست با رعایت ضرایب بند 4 این دستورالعمل اقدام نمایند.

5-2- اتوبوس‌های برون شهری موضوع جدول 5 و انواع وسایط نقلیه عمومی باری و تریلی‌کش با ظرفیت بالای 7 تن موضوع جداول 6 الی 8، و کلیه وسایط نقلیه عمومی موضوع جداول 9 الی 14 پیوست، مشمول ضرایب جدول الگوی فوق نبوده و درآمد مشمول مالیات آنها براساس مبالغ تعیین شده در جداول پیوست محاسبه و تعیین گردد.

مقررّات عمومی

6- مالیات‌های مکسوره مودیان در اجرای ماده 104 قانون مالیات‌های مستقیم، با احتساب درآمد مشمول مالیات حاصل از قرارداد مربوطه، با رعایت مقررّات از مالیات تعیین شده قابل کسر می‌باشد.

7- در مواردی که مشخص گردد مؤدی تمام یا قسمتی از سال مالیاتی را ترک کسب نموده و یا به عللی خارج از اختیار آنان (از قبیل: اسقاط وسیله نقلیه و از رده خارج کردن، تصادف وسیله نقلیه، توقیف، فوت مالک و غیره)، قادر به انجام فعالیت نبوده است و این امر مورد تائید هیات حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد، درآمد مشمول مالیات آنها به نسبت به مدت فعالیت محاسبه و مالیات متعلقه وصول گردد.

8- درآمد مشمول مالیات صاحبان وسایط نقلیه عمومی صفر کیلومتری که وسیله خود را در ضمن سال (1389) شماره گذاری و تحویل گرفته‌اند، به نسبت مدت مانده سال با کسر 30 روز بعد از تاریخ تحویل وسیله نقلیه (بر مبنای تاریخ مندرج در نامه تحویلی آن توسط نمایندگی مربوط) تعیین گردد.

9- در مواردی که وسیله نقلیه عمومی بیش از یک مالک داشته باشد، درآمد مشمول مالیات شرکاء با رعایت مقررّات پس از حداکثر دو معافیت موضوع ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه و مالیات متعلق نسبت به سهم هر یک از شرکاء وصول گردد.

10- در مواردی که وسیله نقلیه بیش از یک مالک داشته باشد و مالکین هر کدام ساکن شهرستان‌های مختلف باشند اداره امور مالیاتی محل استقرار اتحادیه ذی‌ربط، ذی‌صلاح برای توافق می‌باشد.

11- درآمد مشمول مالیات صاحبان مؤسسات حمل و نقل شهری (مشمولین بند «الف» ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم) و آژانس‌های کرایه اتومبیل (مشمولین بند «ب» ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم)، مشمول این دستورالعمل نبوده و توسط واحد مالیاتی ذی‌ربط مورد رسیدگی قرار گیرند.

12- وسایط نقلیه عمومی که به موجب قرارداد اجاره به شرط تملیک به اشخاص حقیقی واگذار می‌گردد، یا به نحوی از انحاء از بانک‌ها، موسسات اعتباری مجاز غیربانکی، شرکت‌های خودرو سازی، لیزینگ و مشابه آن تسهیلات دریافت می‌نمایند.

از تاریخ انعقاد قرارداد با شخص مذکور همانند مالک رفتار شده، و درآمد مشمول مالیات این دسته از صاحبان وسایط نقلیه، در صورت ارائه اسناد و مدارک مثبته مبنی بر پرداخت اقساط 30% کمتر از درآمد مشمول مالیات جداول پیوست با رعایت، سایر ضوابط تعیین گردد.

13- صاحبان وسایط نقلیه عمومی که اتحادیه مربوط به آنها، در اجرای تبصره 5 ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم با ادارات کل امور مالیاتی ذی‌ربط توافق ننمایند، یا اساساً فاقد اتحادیه باشند، در صورت رعایت شرایط و مقررّات مربوط در این دستورالعمل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مشمول طرح خوداظهاری موضوع ماده 158 قانون مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرند. در این صورت دو درصد (2%) از مودیان این بند، طبق نظر مدیر کل امور مالیاتی مربوط، (به شرط آنکه مالیات عملکرد سال 86 و 87 و 88 آنان از طریق نمونه انتخابی یا غیره مورد رسیدگی و قطعی نگردد) به عنوان نمونه برای رسیدگی انتخاب خواهند شد.

14- طبق مواد 137، 165 و 172 قانون مالیات‌های مستقیم هزینه‌های درمانی، حق بیمه پرداختی، خسارات وارده، وجوه پرداختی و یا کمک‌های بلاعوض در صورتی که مستند به مدارک از مراجع ذی‌ربط باشد، با رعایت مقررّات قانونی از درآمد مشمول مالیات مودی قابل کسر می‌باشد.

15- درآمد مشمول مالیات صاحبان انواع وسایط نقلیه سواری پلاک سفید و همچنین سواری‌های کرایه آژانس‌ها با موسسات تحت نظارت تاکسیرانی و یا مراجع ذی‌ربط اعم از دولتی، خصوصی، نهادها و شهرداری‌ها و ...، که عمدتاً به حمل و نقل مسافر در سطح شهر اشتغال دارند، برابر جدول مالیات انواع تاکسی‌ها و در صورتی که صرفاً بین شهری یا فرودگاهی فعالیت می‌نمایند، با اضافه ده درصد (10%) به درآمد مشمول مالیات آنها نسبت به ردیف مربوط در جدول انواع تاکسی محاسبه و وصول گردد.

16- درآمد مشمول مالیات صاحبان انواع وسایط نقلیه وانت بار پلاک سفید و همچنین وانت بارهای کرایه آژانس‌ها یا موسسات تحت نظارت مراجع ذی‌ربط اعم از دولتی، خصوصی، نهادها و شهرداری‌ها و ...، که عمدتاً به حمل و نقل کالا و غیره در سطح شهر اشتغال دارند، برابر جدول مالیات انواع وانت بار و در صورتی که صرفاً بین شهری یا فرودگاهی فعالیت می‌نمایند، با اضافه ده درصد (10%) به درآمد مشمول مالیات آنها نسبت به ردیف مربوط در جدول انواع وانت بار محاسبه و وصول گردد.

17- درآمد مشمول مالیات تعیین شده در جداول پیوست، برای یک سال مالی (عملکرد سال 1389) بوده و در صورت انتقال وسیله عمومی در طول سال، مالک/مالکان اعم از فروشنده و خریدار، نسبت به مدتی که آن وسیله نقلیه را در اختیار دارند مودی مالیاتی شناخته شده و مالیات آنها نسبت به مدت و همچنین قدرالسهم حاصل از شراکت، با احتساب معافیت موضوع ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم طبق مقررّات، مطابق جداول مربوط محاسبه و وصول گردد.

18- هر گاه طبق اسنادو مدارک مثبته بدست آمده برای هر یک از مودیان مشمول این دستورالعمل مشخص گردد، درآمد مشمول مالیات حاصل از آن، با درآمد مشمول مالیات مورد توافق یا ابرازی حسب مورد اختلاف داشته باشد، در این صورت با رعایت مقررّات، مالیات مابه التفاوت وفق مقررّات قابل مطالبه و وصول خواهد بود.

19- اتحادیه‌های مربوطه مکلف گردند ضمن رعایت ماده 186 قانون مالیات‌های مستقیم از ارائه هر گونه خدمات از قبیل صدور یا تمدید پروانه مربوط، کارنامه تاکسیرانی و مجوز تردد و یا سایر تسهیلات، قبل از مطالبه مفاصاحساب مالیاتی خودداری و اعضای خود را جهت پرداخت مالیات متعلقه به ادارات امور مالیاتی مربوط راهنمائی نمایند.

20- در صورتی که ظرفیت بار و همچنین نوع و مدل ساخت خودروهای عمومی مانند: انواع کامیون و تریلی، ماشین‌آلات راهسازی و صنعتی و غیره، در اسناد مربوط مشخص نباشد اداره کل یا اداره امور مالیاتی مربوط با استعلام از مراجع ذی صلاح و با اخذ مستندات لازم، مشخصات وسایط نقلیه و ظرفیت خالص بار خودروی مورد نظر را شناسایی، و طبق جداول پیوست نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات اقدام نمایند.

21- اتحادیه‌های مربوط، با رعایت شرایط این دستورالعمل می‌توانند، منحصراً از بین اعضایی که مشمول مالیات می‌گردند، درآمد مشمول مالیات حداکثر ده درصد (10%) از این عده را با توجه به وضعیت و شرایط خاص، که از درآمد کمتری برخوردار بوده‌اند، به میزان کمتر از موارد تعیین شده، تعیین نمایند.

22- درآمد مشمول مالیات و مالیات تعیین شده، مطابق شرایط و مقررّات این دستورالعمل قطعی نمی‌باشد. لذا ادارات کل امور مالیاتی ترتیبی اتخاذ نمایند، تا مالیات متعلقه با رعایت ماده 167 قانون مالیات‌های مستقیم حداکثر تا پایان آبان‌ماه سال 1390 مورد وصول قرار گیرد.

23- درآمد مشمول مالیات صاحبان سایر وسایط نقلیه عمومی که در جداول پیوست قید نگردیده است، نحوه و چگونگی تعیین آن، با اتحادیه‌ها و ادارات کل امور مالیاتی ذی‌ربط خواهد بود.

24- صاحبان مشاغل موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین صاحبان کارگاه‌های تولیدی و فروشگاه‌ها و نظایر آن، در صورتی‌که ماشین‌آلات و وسایط نقلیه عمومی متعلق به خود را، صرفاً برای فعالیت‌های شغلی مذکور و مربوط به خود به‌کار می‌گیرند به شرط ارائه اسناد و مدارک مثبته مورد تایید اتحادیه ذی‌ربط و رییس امور مالیاتی مربوط، کلاً مشمول مالیات مشاغل صاحبان وسایط نقلیه عمومی نخواهند بود.

 علی عسکری- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

نقل از روزنامه رسمی شماره 19307 تاریخ 25/03/1390

(کد974 را ملاحظه فرمائید.)

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: شرکت رشد صنعت

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخش‌نامه شماره 46378 مورخ 26/9/1377 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی

گردش‌کار: شاکی به موجب دادخواست تقدیمی، ابطال بخش‌نامه شماره 46378 مورخ 26/9/1377 معاون درآمدهای مالیاتی وقت وزارت امور اقتصادی و دارایی را خواستار و در توضیح و تبیین خواسته اشعار داشته است که:

«در مورد برخی از مؤدیان از جمله شرکت‎های پیمانکاری به موجب ماده 104 قانون مالیات‎های مستقیم کارفرما از هر پرداخت 5% مالیات کسر نموده و به اداره مالیاتی مرتبط با کارفرما واریز می‎نمایند و یک نسخه از قبض پرداخت را به مؤدیان (پیمانکاران) ارائه می‎نماید که شرکت‎های پیمانکاری نیز این قبوض را در قبال اعلام بدهی مالیات عملکرد هرسال توسط اداره مالیاتی مرتبط با شرکت‎های پیمانکاری ارائه می‎نمایند که از بدهی مالیاتی اعلام‌شده کسر گردد. به عبارت دیگر ماده 104 قانون مالیات‎های مستقیم به کیفیت ساده‎ای تکلیف مؤدیان را مشخص نموده و آن این است که همان قبوض دریافتی از حوزه‎های مختلف مالیاتی برای مؤدیان کافی است. متأسفانه واحدهای تابعه سازمان امور مالیاتی کشور با استناد به بخش‌نامه شماره 46378 مورخ 26/9/1377 معاونت وقت وزارت امور اقتصادی و دارائی مؤدیان را مکلف می‎نمایند که علاوه بر قبوض مالیاتی فوق‎الذکر تاییدیه قبوض را نیز از ادارات مالیاتی دریافت کننده وجوه مالیاتی دریافت و ارائه نمایند.

این تکلیف گذشته از آن که خلاف نص صریح ماده 104 قانون مالیات‎های مستقیم می‎باشد موجب ایجاد زحمت و هزینه‎های سنگین و اتلاف وقت جهت مؤدیان می‎گردد تا با اعزام مامور و هزینه سفر و اقامت تاییدیه‎های مورد درخواست بخش‌نامه را تهیه نمایند که نوعاً مواجه با اشکالات و ایرادات گوناگون اداری در تهیه تاییدیه‎ها می‎گردد که یک مورد آن تغییر ادارات امور مالیاتی است، مثل تقسیم پرونده‎های مالیاتی مالیات بر شرکت‎ها به ادارات کل غرب، شرق، شمال، جنوب، مرکز و مؤدیان بزرگ مالیاتی و همچنین شهرستان‌های دیگر می‎باشد، به خصوص در مورد شرکت‎هایی مشابه این شرکت تعداد قبوض پرداخت مالیاتی از سال‎های 1383 تا 1387 بالغ بر چند صد فقره مرتبط با اقصی نقاط کشور از قشم تا تبریز و کرمان و ... می‎گردد. از طرف دیگر قبول پرداخت مالیات‎های تکلیفی به طور رسمی و قانونی از سوی ادارات مالیاتی تابعه سازمان امور مالیاتی صادر شده است که تایید آنها با مراجعه به حساب‌های بانکی و با توجه به امکانات وزارت امور اقتصادی و دارایی و از همه مهمتر از طریق سیستم‌های رایانه‎ای که مدت‌هاست در سازمان امور مالیاتی معمول و متمرکز گردیده است باید امر ساده‎ای باشد. قابل ذکر است که بخش‌نامه فوق‎الذکر در تاریخ 26/9/1377 صادر شده است که در عمل تا سال 1382 شاید به دلایل مسائل معروضه فوق متروک و مسکوت مانده بود که متأسفانه از سال 1383 به جریان افتاده است و جالب این است که خود سازمان امور مالیاتی به این زحمت‎ها و مشکلات توجه داشته است و در جواب نامه شماره 03986/60/88 مورخ 28/9/1388 این شرکت به معاونت سازمان امور مالیاتی به موجب نامه شماره 70661/233/ص مورخ 28/10/1388 مدیرکل دفتر حساب‌های مالیاتی عنوان نموده است که درصدد رفع آن می‎باشد، اما تا رفع آن همه‌ساله مؤدیان مالیاتی خصوصاً شرکت‎های پیمانکاری دچار مشکلات و عواقب آن می‎باشند و حتی با وجود آن که مالیات متعلقه پرداخت‌شده‌است تا سال‎ها صدور برگ قطعی (تسویه حساب) به طول می‎انجامد. موارد متعددی است که کارفرمایان با ارسال فهرست کارهای انجام شده توسط پیمانکاران متعدد طی یک فقره چک مالیات متعلقه را به اداره مالیاتی مربوطه ارائه می‎نمایند و ادارات مالیاتی علی‎رغم تاکید سازمان مالیاتی مبادرت به صدور قبوض مالیاتی به تفکیک مؤدیان نمی‎نمایند لذا مؤدیان رسیدی در مورد مالیات‎های واریزی ندارند که در آن صورت نیاز به دریافت تاییدیه از ادارات مالیاتی دریافت‌کننده مالیات الزامی می‎باشد، نه وجود داشتن قبض.

با عنایت به مراتب فوق و با توجه به صلاحیت قانونی دیوان عدالت اداری، استدعا دارد به این امر و موضوعیت این بخش‌نامه مخل نظم اداری و جاری رسیدگی و حکم به لغو آن صادر فرمایند تا مؤدیان سرگردان و بلاتکلیف نمانده و از اتلاف وقت اموال و اوقات مؤدیان و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی و سایر مراجع دولتی که موجب افزایش در هزینه ملی می‎گردد، جلوگیری به عمل آید.» 

مشتکی‎عنه به موجب لایحه دفاعیه شماره 7357/212/ص مورخ 16/3/1389، اشعار داشته است که:

«براساس مفاد ماده 104 قانون مالیات‎های مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی آن وزارت‌خانه‎ها و ... کلیه اشخاص حقوقی اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی و اشخاص حقیقی که طبق مقررّات این قانون مکلف به نگاهداری دفاتر قانونی، روزنامه و کل می‎باشند مکلفند در هر مورد که بابت حق‌الزحمه و ... که به هر عنوان پرداخت می‎کنند پنج درصد آن را به عنوان علی‎الحساب مالیات مؤدی (دریافت‌کننده وجوه) کسر و ظرف سی‎روز به حساب تعیین‌شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز و رسید آن را به مؤدی تسلیم نمایند و همچنین ظرف همین مدت مشخصات دریافت‌کنندگان را با نام ذکر نام و نشانی آنها به حوزه مالیاتی ذی‌ربط ارسال دارند و ... اولاً، مستنبط از ماده مرقوم و نظریه شماره 459/5/30 مورخ 27/2/1373 مدیرکل دفتر فنی مالیاتی حوزه صلاحیت‌دار برای وصول مالیات‎های علی‎الحساب موضوع ماده صدرالاشاره و حوزه مالیاتی محل پرداخت وجوه می‎باشد. ثانیاً، درخصوص کسر و ایصال مالیات‎های تکلیفی مقرر در قانون فوق‎الذکر و رفع ابهامات و اشکالات در مورد انجام کلیه امور مربوط به مفاد بخش‌نامه مورد شکایت بخش‌نامه شماره 37002/407123/30 مورخ 7/8/1379 معاون درآمدهای مالیاتی صادر و در آن محل پرداخت مالیات‎های تکلیفی بین ادارات کل مالیات‎های تهران و ادارات کل امور اقتصادی و دارایی استان‌ها و حوزه‎های مالیاتی صالح برای دریافت مالیات‎های تکلیفی به طور جامع و منجز و صریح مشخص گردیده است. ثالثاً، با توجه به ویژگی‎های مالیات‎های تکلیفی از جمله علی‎الحساب و غیرقطعی بودن مالیات پرداختی مقنن - استرداد وجوه مذکور و یا احتساب آن را به عنوان مالیات پرداخت شده به موجب تبصره 3 ماده 105 و ماده 159 قانون مالیات‎های مستقیم پیش‎بینی نموده است. رابعاً، با توجه به اینکه بعضی از حوزه‎های مالیاتی قبول وجوهی را که قبلاً در منبع، به عنوان مالیات‎های تکلیفی از مؤدیان کسر و به حساب درآمدهای مالیاتی واریز شده بود منوط به واریز وجوه مزبور به حساب مخصوص اداره کل ذی‌ربط می‎نمودند که لازمه آن درخواست انتقال مالیات‎های مکسوره از اداره کل دریافت‌کننده وجوه به اداره کل متبوع می‎باشد و این امر علاوه بر صرف وقت بی‎حاصل موجب نارضایتی مؤدیان و مضاعف شدن آمار وصولی می‎گردید. بنابراین بخش‌نامه مورد شکایت به منظور اجتناب از اتلاف وقت مؤدیان مالیاتی و جلوگیری از مضاعف شدن آمار وصولی صادر و در آن حوزه‎های مالیاتی را مکلف نموده مالیات‎های تکلیفی پرداخت شده را در صورت ارائه اصل یا تصویر برابر اصل قبوض وجوه کسر و ایصال شده به حساب درآمدهای مالیاتی با تایید کتبی سرممیز مالیاتی اداره کل دریافت‌کننده وجوه به عنوان مالیات پرداختی مؤدی قبول نمایند.

ضمناً متذکر می‎گردد، به منظور تکریم ارباب رجوع به جهت تسهیل تایید قبوض مالیاتی با توجه به مشکلات مؤدیان مالیاتی مطروحه و دادخواست شاکی، با توجه به اینکه تایید قبوض مالیاتی موضوع بخش‌نامه مورد شکایت نیاز به سامانه‎ای گسترده در سطح کشور دارد، مرکز فن‌آوری اطلاعات در حال فراهم نمودن زیرساخت‌های لازم جهت راه‎اندازی خطوط mpls می‎باشد. بدیهی است با راه‎اندازی خطوط مذکور به زودی مشکلات مزبور مرتفع خواهد گردید.

با عنایت به توضیحات فوق‎الذکر تقاضای رد شکایت و تایید بخش‌نامه مورد شکایت را دارد.»
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

به موجب ماده 104 قانون مالیات‎های مستقیم وزارت‌خانه‎ها، موسسات دولتی و شهرداری‎ها، موسسات وابسته به دولت وشهرداری‎ها و کلیه اشخاص حقوقی اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی و اشخاص موضوع بند (الف) ماده 95 این قانون مکلف‎اند در هر مورد که بابت حق‌الزحمه پزشکی، هزینه‎های بیمارستانی و ... وجوهی به هر عنوان پرداخت می‎کنند، پنج درصد آن را به عنوان علی‎الحساب مالیات مؤدی (دریافت‌کننده وجوه) کسر و ظرف سی روز به حساب تعیین‌شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز و رسید آن را به مؤدی تسلیم نمایند و همچنین ظرف همین مدت مشخصات دریافت‌کنندگان را با ذکر نام و نشانی آنها به اداره امور مالیاتی ذی‎ربط ارسال دارند. نظر به اینکه برای مؤدیان به غیر از تکالیف مندرج در ماده 104 قانون فوق‎الذکر تکلیف دیگری پیش‎بینی نشده است بنابراین بخش‌نامه معترض‎عنه در حدی که مفید الزام مؤدی به ارائه اصل یا تصویر قبوض وجوه کسر و ایصال‌شده به حساب درآمدهای مالیاتی با تایید کتبی سرممیز اداره کل مربوط می‎باشد، خلاف قانون وخارج از حدود اختیارات مرجع وضع تشخیص و به استناد بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‎گردد.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری

 (کدهای 76 و 896 و 1025را ملاحظه فرمائید.)

موضوع: نقل و انتقال املاک مورد وثیقه موضوع ماده 160 قانون مالیات‌های مستقیم

به قرار اطلاع برخی از واحدهای مالیاتی مفاد بخش‌نامه‌های شماره 6970/187/5/30 مورخ 16/2/1368، 26972/2464/5/30 مورخ 24/6/1369 و 43694 مورخ 11/10/1376 معاون وقت درآمدهای مالیاتی درخصوص نقل و انتقال املاکی که در وثیقه بانک‌ها و اشخاص حقوقی دولت بوده و در اجرای ماده 34 قانون ثبت اسناد و املاک کشور تملیک می‌شود را رعایت ننموده و کلیه مالیات‌های مقرر در ماده 187 قانون مالیات‌های مستقیم را مطالبه می‌نمایند؛ در صورتی که با توجه به استثنای مذکور در ماده 160 قانون مالیات‌های مستقیم، باید صرفاً با وصول مالیات نقل و انتقال متعلقه برابر مقررّات فصل مالیات بر درآمد املاک حسب مورد نسبت به صدور گواهی موضوع ماده 187 قانون مالیات‌های مستقیم در اسرع وقت اقدام لازم معمول نمایند.

ضروری است، رؤسای محترم امور مالیاتی با ارائه آموزش لازم و مراقبت‌های حرفه‌ای و همچنین مدیران کل محترم به طور مستمر نسبت به اجرای صحیح قوانین و رعایت ارباب رجوع نظارت کافی اعمال نمایند. 

حسین وکیلی- معاونت مالیات‌های مستقیم

 (به کدهای 2397 و2465و2498و 2874 مراجعه فرمائید.)

موضوع: رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 615

به پیوست تصویر رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 615 مندرج در روزنامه رسمی شماره 19254 مورخ 22/1/1390 مبنی بر اینکه:

«مطابق تبصره11ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380... و با استفاده از فرمول متجانس در بند (ز) بخش‌نامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384، موجب محدودیت در استفاده از مزایای مندرج در قانون فوق‌الذکر را برای اشخاصی که شرایط بهره‌مندی از آن را در تهران و سایر نقاط کشور دارا بوده‌اند فراهم آورده است. بنابراین بند (ز) بخش‌نامه معترض‌عنه خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات بوده و مستنداً به بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.» 

امیرحسن علی حکیم - معاون فنی و حقوقی

شماره دادنامه: 615 تاریخ: 23/12/1389کلاسه پرونده: 88/746

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای محمدمهدی ناظمیان

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (ز) بخش‌نامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384 سازمان امور مالیاتی کشور

گردشکار: شاکی به طور خلاصه اعلام داشته، سازمان امور مالیاتی در بند (ز) بخش‌نامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384، بر خلاف حکم مقرر در بند (ز) تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم درآمد هر شخص ناشی از اجاره بها در تهران 150 مترمربع و در شهرستان‌ها 200 مترمربع از پرداخت مالیات معاف می‌باشد را به کل کشور با فرمول متجانس تعمیم داده، در حالی که

اولاً: در بخش‌نامه شماره 3256-211 مورخ 26/5/1382 این سازمان قید گردیده، مالک مجاز است به انتخاب خود یک واحد را انتخاب و در متراژ مجاز از معافیت استفاده نماید.

ثانیاً: قانون‌گذار به منظور تشویق مالکین جهت واگذاری املاک خود به اجازه، یک معافیت در تهران و یک معافیت هم در یکی از شهرستان‌ها به متراژ مشخص پیش‌بینی کرده که بخش‌نامه مذکور برای استفاده از معافیت محدودیت ایجاد شده نموده و دادنامه شماره 209 مورخ 11/4/1385 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تایید مراتب می‌باشد لذا از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال بخش‌نامه را به لحاظ مخالفت آن با تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، خواستار گردیده است.

مشتکی‌عنه در لایحه دفاعیه شماره 5195/212/ص مورخ 19/5/1389 اشعار داشته است که: با دقت نظر به مفاد تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم در می‌یابیم که معافیت حاصله از تبصره، صرفاً قائم به شخص است که از جمع املاک خود که به اجاره واگذار می‌نماید از یک معافیت برخوردار می‌شود. لذا در شرایطی که شخص دارای املاکی در تهران و شهرستان می‌باشد راهی غیر از متجانس نمودن آنها برای اعمال معافیت تبصره مذکور وجود ندارد و دادنامه شماره 209 مورخ 11/4/1385 مورد اشاره شاکی هم حاکی است که مؤدی از یک منبع مالیاتی نمی‌تواند چندبار معافیت استفاده نماید. همچنین معافیت مذکور در جهت حل مسائل و مشکلات اجتماعی و درخصوص مسکن و اجاره مسکن و جذب سرمایه‌گذاری‌ها در امر مسکن و نیز سایر اهداف دولت محترم در این خصوص تدوین گردیده است و عادلانه نیست که شخصی مالک یک واحد مسکونی در تهران و یک واحد دیگر در یکی از شهرستان‌ها باشد و بتواند از 350 مترمربع معافیت مذکور استفاده نماید لیکن مالک 10 واحد مسکونی در تهران که همگی آنها نیز جهت سکونت اجاره داده شده است فقط بتواند از 150 مترمربع معافیت مذکور استفاده نماید. بند (ز) بخش‌نامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384 صرفاً در مقام تبیین معافیت تبصره 11ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380 بر آمده و مدلول حکم قسمت اخیر تبصره 11 ماده 53 قانون اخیرالذکر حاکی از این است که 200 متر بنای اجاری در شهرستان‌ها معادل 150 متر بنای اجاری در تهران می‌باشد که این امر در قالب تمثیل در بند (ز) بخش‌نامه موصوف متبلور گردیده، بدین ترتیب چنانچه شخصی 300 متر بنای اجاری در شهرستان داشته باشد معادل این است که 225 متر بنای اجاری در تهران دارد.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‌البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید. 

رأی هیأت عمومی

نظر به اینکه مطابق تبصره 11 ماده 53 «قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380» درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع 150 مترمربع زیر بنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع 200 مترمربع زیر بنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف بوده ولی سازمان امور مالیاتی کشور بر خلاف حکم مقنن و با استفاده از فرمول متجانس در بند (ز) بخش‌نامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384، موجب محدودیت در استفاده از مزایای مندرج در قانون فوق‌الذکر را برای اشخاصی که شرایط بهره‌مندی از آن را در تهران و سایر نقاط کشور دارا بوده‌اند فراهم آورده است. بنابراین بند (ز) بخش‌نامه معترض عنه خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات بوده و مستنداً به بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد. 

محمدجعفر منتظری- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

 (کدهای 2650 و 4014 را ملاحظه فرمائید.)

موضوع: ابلاغ رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 601 مورخ 9/12/1389

به پیوست تصویر رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 601 مورخ 9/12/1389 مندرج در روزنامه رسمی شماره 19238 مورخ 25/12/89 مبنی بر اینکه:

«نظر به اینکه مصادیق حقوق و مزایای مشمول کسر مالیات، موضوع ماده 82 قانون مالیات‌های مستقیم در ماده 83 همان قانون به عنوان مزایای مربوط به شغل احصاء شده است و خدمات و تسهیلات رفاهی که در ماده 40 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررّات مالی دولت (27/11/1380) مصوب 15/8/1384 مجوز پرداخت دارد مزایای مربوط به شاغل بوده و داخل در عناوین حقوق و مزایای مذکور در ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم نمی‌باشد، بنابراین وجوه پرداختی به کارکنان دولت، تحت عناوین مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب، بن کالا و ... به عنوان مصادیق ماده 40 قانون مارالذکر، موضوعاً از شمول احکام مواد 82 و 83 قانون مالیات‌های مستقیم خارج بوده و نظریه شماره 256/20100 مورخ 6/10/1389 دیوان محاسبات کشور هم در تأیید مراتب می‌باشد، النهایه بخش‌نامه مورد اعتراض خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات سازمان امور مالیاتی کشور تشخیص و به استناد قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.» 

امیرحسن علی‌حکیم- معاون فنی و حقوقی

شماره دادنامه: 601 تاریخ: 09/12/1389 کلاسه پرونده: 88/951

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخش‌نامه شماره 33553 مورخ 12/4/1387 سازمان امور مالیاتی کشور

گردش‌کار: قائم‌مقام سازمان بازرسی کل کشور، به موجب نامه شماره 87958/88/202 مورخ 10/11/1388 اشعار داشته:

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، طی بخش‌نامه شماره 33553 مورخ 12/4/1387، درخصوص شمول یا عدم شمول مالیات حقوق (مالیات بر درآمد حقوق) نسبت به وجوه پرداختی بابت کمک هزینه‌های مهد کودک، غذا، ایاب و ذهاب و ... چنین مقرر داشته است: «وجوه نقدی که به عنوان مزایای مربوط به شغل تحت عناوین مهد کودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب، هزینه تلفن همراه و بن کالا به حقوق بگیران پرداخت می‌شود با در نظر گرفتن عمومیت تعریف مقرر در ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن، مشمول مالیات بر درآمد حقوق می‌باشد. لازم به ذکر است طبق بند 13 ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحیه 27/11/1380، مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 قانون اخیرالذکر از شمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است.»

در این بخش‌نامه با برداشت ناصحیح از عنوان «مزایای مربوط به شغل» کمک هزینه یارانه بر خلاف قوانین که ذیلاً تشریح می‌گردد، به عنوان مزایای مربوط به شغل تعیین شده است:

1- طبق ماده 83 قانون مالیات بر درآمد حقوق، درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت از حقوق تحت عنوان مقرری، مزد با حقوق اصلی و نیز مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و غیرمستمر می‌باشد.

2- در تبصره ذیل این ماده، درآمد غیرنقدی مشمول مالیات حقوق عبارت از، مسکن با اثاثیه و یا بدون اثاثیه ...، اتومبیل اختصاصی با راننده یا بدون راننده با درصدهای مشخصی از حقوق و مزایای مستمری مستخدم و سایر مزایای غیرنقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت‌کننده حقوق.

3- طبق ماده 91 همان قانون، درآمدهای حقوق در 14 بند از معافیت متناسب برخوردار گردیده‌اند از جمله در بند 13 آمده است: مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 این قانون.

چنان که ملاحظه می‌شود پس از ذکر الفاظ معین «مزایای مربوط به شغل» در ماده 83 «درآمد غیرنقدی» مشخص شده است. در تبصره این ماده در بند (ج) در مقام تبیین این درآمد تحت عنوان «مزایای غیرنقدی» و در واقع همان مزایای مربوط به شغل مورد نظر قانون‌گذار بوده و در هیچ جا از کمک هزینه یا یارانه صحبتی نشده. مضافاً مزایای مورد نظر قانون‌گذار برای شمول یا عدم شمول معافیت مالیاتی که مزایای مربوط به شغل بوده، به اقتضای مشاغل خاص و معین به شاغل تعلق می‌گیرد. کما اینکه کمک هزینه مهد کودک و یارانه غذا یا کمک هزینه مسکن و امثالهم هیچ ارتباطی به شغل ندارد. بلکه یا به همه کارکنان و یا به افراد خاص مثل زنان شاغل دارای فرزند مستلزم نگهداری در مهد کودک تعلق می‌گیرد. در حالی که خودرو اختصاصی یا منزل یا اثاثیه به همه شاغلین تعلق نمی‌گیرد بلکه فقط دارندگان مشاغل خاص حق استفاده از چنین امتیازی را دارند و طبعاً باید مطابق تعرفه‌های قانونی نسبت به کسر مالیات از درآمدهای آنان اقدام گردد. مضافاً در ماده 78 قانون مدیریت خدمات کشوری و بندهای (الف)، (ب)، (ج)، جزء 11 ضوابط اجرائی قانون بودجه سال 1388، از پرداخت این گونه وجوه به کارکنان دولت تحت عنوان کمک هزینه نام برده شده که قبل از آن دولت مستقیماً هزینه‌های مربوط را با ایجاد نقلیه و واحد موتوری، آشپزخانه و رستوران برای ارائه ناهار، مهدکودک و امثالهم خود بر عهده داشت. لیکن با تصویب قانون برنامه چهارم توسعه ... و تصریح بند (ح) ماده 145 آن قانون مقرر شده است این گونه هزینه‌ها به صورت یارانه به کارکنان پرداخت گردد. بنا به مراتب قراردادن کمک هزینه‌های متعلقه به کارمندان تحت عنوان مزایای مربوط به شغل مغایر یا منظور و مدلول ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم بوده و در اجرای تبصره 3 ماده 2 قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور ابطال بخش‌نامه مورد استدعاست. مشتکی عنه[1] در مقام دفاع به موجب لایحه شماره 8615/212/ص مورخ 25/3/1389 اشعار داشته است که: با توجه به حکم مقرر در ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحیه‌های به عمل آمده و به شرحی که در بخش‌نامه معترض عنه از حکم ماده یاد شده استنباط می‌گردد، وجوه پرداختی تحت عناوین کمک هزینه مهد کودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب، هزینه تلفن همراه و بن کالا به حقوق بگیران به عنوان مزایای مربوط به شغل محسوب و مشمول مالیات بر درآمد حقوق شناخته شده و پرداخت این قبیل وجوهات از طریق کارفرما، صرفاً به دلیل رابطه شغلی و به کارکنان مربوطه می‌باشد که در صورت قطع ارتباط شغلی، مبالع مذکور به هیچ‌وجه پرداخت نمی‌گردد. لذا تلقی عناوین مذکور به عنوان مزایای مربوط به شغل استنباط صحیح به نظر می‌رسد و مالاً چون ماهیت این قبیل پرداختی‌ها نقدی بوده و معافیتی در قانون پیش‌بینی نشده مشمول مالیات بر درآمد حقوق می‌باشد.

از سوی دیگر در مقررّات ماده 91 قانون صدرالاشاره موارد معافیت مربوط به مالیات بر درآمد حقوق در 14 بند به صراحت مشخص و براساس بند 13 آن، مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 قانون موصوف از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف بوده و درخصوص وجوه پرداختی نقدی در مقررّات این ماده هیچ گونه تصریحی نداشته است. بنابراین پرداخت‌های نقدی که بابت مزایای غیرنقدی به حقوق بگیران پرداخت می‌گردد مشمول مالیات بر درآمد حقوق می‌باشد و معافیتی بر آن شامل نخواهد شد.

هیأت عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‌البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.

رأی هیأت عمومی

نظر به اینکه مصادیق حقوق و مزایای مشمول کسر مالیات، موضوع ماده 82 قانون مالیات‌های مستقیم در ماده 83 همان قانون به عنوان مزایای مربوط به شغل احصاء شده است و خدمات و تسهیلات رفاهی که در ماده 40 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررّات مالی دولت (27/11/1380) مصوب 15/8/1384 مجوز پرداخت دارد مزایای مربوط به شاغل بوده و داخل در عناوین حقوق و مزایای مذکور در ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم نمی‌باشد، بنابراین وجوه پرداختی به کارکنان دولت، تحت عناوین مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب، بن کالا و ... به عنوان مصادیق ماده 40 قانون مارالذکر، موضوعاً از شمول احکام مواد 82 و 83 قانون مالیات‌های مستقیم خارج بوده و نظریه شماره 256/20100 مورخ 6/10/1389 دیوان محاسبات کشور هم در تأیید مراتب می‌باشد. النهایه بخش‌نامه مورد اعتراض خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات سازمان امور مالیاتی کشور تشخیص و به استناد قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد. 

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری- معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری 

[1]- مشتکی عنه: آنکه از او شکایت شده، مشتکی

چیزی‌یاکسی‌که‌ازاوشکایت کنند، شکایت کننده

(اسم) شکایت کننده گله کننده: عجزه و مساکین و مردم گیلان از سلوک ناهنجار و اطوار ناهموار مومی‌الیه (کذا) ... متضرر و مشتکی بودند ...

هر چیزی که از آن شکایت کنند و گله نمایند متهم عنه

مرکب از حرف جر عن ضمیر متصله: از او درباره اومشتکی منه

موضوع شکایت و شکوی

(منبع: http://farsilookup.com)

مشتکی عنه. [م ت کا ع ن ه] (عربی، صفت مرکب، اسم مرکب) آن که از او شکایت شده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) منبع: http://www.loghatnaameh.org