احتراماً، با عنایت به تبصره ماده 1 آیین‌نامه نحوه انتخاب حسابرس برای شرکت‌های دولتی موضوع تصویب‌نامه شماره 3300/ت 39037ک مورخ 19/01/1387 و 180640/ت 40684 هـ مورخ 07/10/1387، به پیوست تصویر نامه شماره 217547/25288/200 مورخ 24/12/1393 وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی عنوان وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در خصوص بلامانع بودن انتخاب مؤسسه حسابرسی امین محاسب روش به عنوان حسابرس شرکت‌ها و مؤسسات تابعه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از تاریخ 24/07/1392 به بعد، جهت بهره‌برداری لازم ارسال می‌گردد.

حسین وکیلی - معاون مالیات‌های مستقیم

پیوست‌

تاریخ اجراء: 01/01/1394مدت اجراء: یک سال

دراجرای مقررات ماده 123 اصلاحی قانون ثبت (موضوع ماده 10 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 15/088/1384 بدینوسیله لوح فشرده (CD) حاوی ارزش انواع ماشین‌آلات راه‌سازی و کشاورزی و موتورسیکلت‌های تولید و مونتاژ داخل و وارداتی شامل:

1- ارزش انواع ماشین‌آلات راه‌سازی تولید و مونتاژ داخل

2- ارزش انواع ماشین‌آلات راه‌سازی وارداتی

3- ارزش انواع ماشین‌آلات کشاورزی تولید و مونتاژ داخل

4- ارزش انواع ماشین‌آلات کشاورزی وارداتی

5- ارزش انواع موتورسیکلت تولید و مونتاژ داخل

6- ارزش انواع موتورسیکلت وارداتی، جهت محاسبه حق‌الثبت برای اجراء در سال 1394 اعلام می‌گردد.

ضمناً مسوولیت تعیین و اعلام ارزش مواردی که در جداول مذکور درج نشده، در استان تهران حسب مورد به ادارات کل مالیات بر ارزش افزوده شهر و استان تهران و در سایر استان‌ها به ادارات کل امور مالیاتی استان محول می‌گردد. ادارات کل مذکور مکلفند موارد استعلامی یاد شده را حسب مورد به دفاتر اسناد رسمی اعلام و مراتب را هرسه ماه یکبار طی فهرستی به دفتر فنی و اعتراضات مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده ارسال نمایند.

علی عسکری - رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

تاریخ اجرا: از 01/01/1393 مدت اجرا: مطابق بخش‌نامه

به پیوست دستورالعمل اجرایی اصلاحی موضوع ماده 12 آیین‌نامه اجرایی تبصره 3 ماده 139 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380 منضم به جدول مصادیق فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، فرهنگی وهنری مشمول معافیت موضوع بند (ل) ماده 139 یاد شده جهت اطلاع و اجرا نسبت به درآمدهای حاصله از ابتدای سال 1393 و به بعد ارسال می‌گردد.

 علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

به پیوست نظر اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی موضوع صورت‌جلسه شماره 14-201 مورخ 19/07/1393، در ارتباط با مالیات بر درآمد حقوق کارکنان شاغل در پارک‌ها‌ی علم و فن‌آوری با توجه به مقررات ماده 47 قانون برنامه پنج‌ساله چهارم توسعه و ماده 9 قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب 05/08/1389 مجلس شورای اسلامی، مبنی بر اینکه «بنابه تصریح مقنن دامنه شمول معافیت مالیاتی مزبور صرفاً معطوف به درآمد واحدهای پژوهشی، فن‌آوری و مهندسی مستقر در پارک‌ها‌ی علم و فن‌آوری بوده و از این حیث قابل تسری به سایر منابع مالیاتی از جمله مالیات حقوق نمی‌باشد. بنابراین درآمد حقوق کارکنان شاغل در واحدهای مورد نظر با رعایت مقررات مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهدبود.» جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

علی عسکری - رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

تاریخ اجراء: ابتدای سال 1394

کدهای 2770 و 2786 و 2919 را ملاحظه فرمائید.

پیرو بخشنامه‌های شماره 2815 مورخ 05/02/1388، 4936 مورخ 30/02/1388 و 30392 مورخ 18/12/1388 و با توجه به فراهم آمدن امکان صدور گواهینامه ثبت نام مؤدیان در نظام مالیات بر ارزش افزوده از طریق سامانه الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir، لذا از ابتدای سال 1394 صدور گواهینامه مذکور صرفاً از طریق سامانه یاد شده و با رعایت شرایط و نکات ذیل امکان‌پذیر خواهد بود.

شرایط صدور گواهینامه ثبت‌نام

1- ثبت‌نام نهایی مؤدی در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی به نشانی www.tax.gov.ir و تکمیل ثبت‌نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir  ؛

2- درخواست صدور گواهینامه ثبت ‌نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده توسط مؤدی در سامانه مالیات بر ارزش افزوده؛

3- راستی آزمایی و تکمیل اطلاعات پرونده مؤدی مطابق دستورالعمل راستی‌آزمایی ثبت‌نام به شماره 4697/260/د مورخ 01/11/1392؛

4- ارائه کلیه اظهارنامه‌های دوره‌های مشمولیت مؤدی که تاکنون مورد رسیدگی قرار نگرفته است؛

5- پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده ابرازی و یا قطعی شده.

نحوه صدور گواهینامه ثبت‌نام توسط واحدهای خدمات مؤدیان

1- مراجعه به فهرست مؤدیان متقاضی گواهینامه ثبت‌نام در قسمت مدیریتی سامانه مالیات بر ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir/admin در منوی «گواهینامه ثبت‌نام» زیر منوی «صدور گواهینامه ثبت‌نام» توسط کاربران خدمات مؤدیان؛

2- بررسی و تأیید بندهای 1، 3، 4 و 5 قسمت شرایط صدور گواهینامه ثبت‌نام این دستورالعمل توسط کاربران خدمات مؤدیان؛

3- تعیین و پیش‌نهاد مدت اعتبار گواهینامه ثبت‌نام توسط کاربران خدمات مؤدیان در سامانه مالیات بر ارزش افزوده در منوی «گواهینامه ثبت‌نام» زیر منوی «صدور گواهینامه ثبت‌نام» و ارسال به کارتابل رئیس امور مالیاتی ذی‌ربط جهت تأیید نهایی؛

تذکر: مدت اعتبار گواهینامه برای مؤدیانی که بدهی مالیاتی خود را پرداخت نموده‌اند یکسال و برای مؤدیانی که ترتیب پرداخت آن را داده‌اند شش ماه خواهد بود.

4- مراجعه رئیس امور مالیاتی به بخش مدیریت سامانه مالیات بر ارزش افزوده منوی «گواهینامه ثبت‌نام» زیر منوی «تعیین وضعیت گواهینامه ثبت‌نام» و مشاهده فهرست مؤدیانی که درخواست گواهینامه ثبت‌نام آنان توسط کاربران خدمات مؤدیان تأیید شده است برای بررسی، کنترل و در صورت لزوم اعمال تغییرات درخصوص زمان اعتبار و تأیید صدور گواهینامه ثبت‌نام یا «رد درخواست» با درج دلایل؛

تذکر: تعیین وضعیت گواهینامه ثبت‌نام شامل تأیید، اصلاح و رد درخواست گواهینامه می‌باشد که صرفاً توسط رؤسای امور مالیاتی ذی‌ربط یا معاون مالیات بر ارزش افزوده ادارات کل امور مالیاتی قابل انجام خواهد‌بود.

5- پس از تعیین مدت اعتبار گواهینامه ثبت‌نام و تأیید آن توسط معاون یا رئیس امور مالیاتی ذی‌ربط گواهینامه مؤدی قابل چاپ خواهد بود و کاربران خدمات مؤدیان مؤظفند نسبت به چاپ آن در فرم‌های مخصوص جهت امضاء معاون یا رئیس امور مالیاتی مربوطه اقدام نمایند؛

6- گواهینامه‌های صادره صرفاً از طریق پست سفارشی دو قبضه به نشانی اقامتگاه قانونی/ محل فعالیت مؤدی که در سامانه مالیات بر ارزش افزوده درج شده است ارسال خواهد شد. در صورت عودت گواهی مزبور توسط پست به هر دلیل و مراجعه و ارائه توضیحات کتبی توسط مؤدی، چنانچه دلایل ارائه شده به لحاظ راستی آزمایی کافی به مقصود باشد گواهی مذکور می‌بایست مجدداً به آدرس قبلی ارسال شود در غیر اینصورت طبق مقررات اقدام گردد؛

7- در هر مقطع زمانی که توسط مراجع ذیصلاح، نام بنگاه اقتصادی بعنوان مؤدی «فاقد اعتبار» به معاونت مالیات بر ارزش افزوده اعلام و در سامانه اعمال گردد، به صورت سیستمی ثبت‌نام وی غیرفعال و گواهینامه ثبت‌نام صادر شده نیز لغو می‌گردد. همچنین در صورتیکه پس از راستی آزمایی مجدد توسط ادارات کل، وضعیت ثبت‌نام مؤدی از وضعیت «تأیید شده»به وضعیت «لغو» تغییر یابد، گواهینامه ثبت‌نام صادره به صورت سیستمی لغو می‌گردد؛ 

8- مؤدیان مربوطه می‌توانند با مراجعه به نشانیwww.evat.ir بخش «ثبت نام» گزینه «درخواست صدور گواهینامه ثبت نام» از وضعیت درخواست خود اطلاع حاصل نمایند؛

9- کارفرمایان، خریداران کالا و خدمت و فعالان اقتصادی می‌توانند با مراجعه به نشانی www.evat.ir  در صفحه اصلی سامانه با انتخاب گزینه «بررسی اعتبار گواهینامه ثبت‌نام مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده» از صدور و اعتبار گواهینامه مؤدیان کسب اطلاع نمایند.

بدیهی است مسئولیت بررسی و کنترل کلیه موارد فوق به عهده مأموران مالیاتی ذی‌ربط بوده و مدیران کل امور مالیاتی مربوطه نیز نظارت‌های لازم را اعمال خواهند نمود. 

علی رضا طاری بخش- معاون مالیات بر ارزش افزوده

پيوست‌

کدهای 3827 و 3794 را ملاحظه فرمائید

.پیرو بخشنامه‌های شماره 120/93/200 مورخ 21/10/1393 و شماره 87/93/200 مورخ 07/08/1393 به منظور اعمال بخشودگی موضوع ماده 143 قانون مالیات‌های مستقیم، به پیوست فهرست مربوط به تأییدیه 62 شرکت پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران مربوط به دوره مالی منتهی به سال 1392 موضوع پیوست نامه شماره 301599/121 مورخ 15/11/1393 سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال می‌گردد. مقتضی است ادارات امورمالیاتی با عنایت به لیست پیوست و تأییدیه مربوطه وفق مقررات بخشنامه‌های مذکور اقدام نمایند.

بدیهی است سایر موارد نیز به محض دریافت، متعاقباً ارسال خواهدشد.

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

موضوع: فراخوان ثبت‌نام مؤدیان مرحله ششم

با عنایت به درج اطلاعیه فراخوان مرحله ششم مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده در جراید کشور و ضرورت اطلاع رسانی به مؤدیان و هماهنگی با تشکل‌های ذی‌ربط و به منظور ایجاد بستر لازم در راستای ثبت نام، آموزش و اجرای دقیق و صحیح مقررات توسط مؤدیان فراخوان شده، مقرر می‌گردد ادارات امور مالیاتی به شرح ذیل اقدام نمایند:

1- اطلاع‌رسانی جامع، سریع و به موقع به مؤدیان فراخوان شده درخصوص تکالیف قانونی و زمان اجرای قانون و مقررات از طریق رسانه‌های گروهی؛

2- هماهنگی لازم با کلیه مجامع امور صنفی و اتحادیه‌های صنفی ذی‌ربط جهت همکاری و اجرای دقیق مقررات؛

3- مکاتبه و همکاری با کلیه اتحادیه‌های ذیربط، جهت شناسایی مؤدیان حائز شرایط مرحله ششم و یادآوری تکالیف قانونی مؤدیان مذکور جهت ثبت‌نام و اجرای دقیق مقررات؛

4- هماهنگی لازم با دانشکده امور اقتصادی یا نماینده دانشکده (در استان‌ها) جهت برنامه ریزی و برگزاری کلاس‌های آموزشی مطلوب برای مؤدیان فراخوان شده در چارچوب تفاهم بعمل آمده ؛

5- پاسخگویی کامل و دقیق واحدهای خدمات مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده به سؤالات و ابهامات مؤدیان فراخوان شده و ارائه خدمات لازم و مناسب به منظور ثبت‌نام این دسته از فعالان اقتصادی در سامانه الکترونیکی مالیات بر ارزش افزوده؛ لازم به یادآوری است زمان اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده مؤدیان مشمول ثبت‌نام مرحله ششم طبق اطلاعیه منتشره در جراید کثیرالانتشار از ابتدای سال 1394 خواهد بود.

مسئولیت حسن اجرای این بخش‌نامه بر عهده مدیران کل امور مالیاتی می‌باشد.

علیرضا طاری بخش- معاون مالیات بر ارزش افزوده

 تاریخ اجرا:01/01/1391 مدت اجرا: مطابق مصوبه

پیرو بخش‌نامه شماره 27577/230/د مورخ 17/08/1391، به پیوست تصویر تصویب‌نامه شماره 136597/ت50976 هـ مورخ 13/11/1393 هیأت محترم وزیران در خصوص اصلاح تصویب‌نامه شماره 154028/ت 48319 هـ مورخ 06/08/1391 موضوع آیین­نامه اجرایی بند 39 قانون بودجه سال 1391 کل کشور جهت اطلاع و اقدام مقتضی ابلاغ می‌گردد.

 با عنایت به مفاد تصویب‌نامه شماره 136579/ت 50976 هـ مورخ 13/11/1393 نکات ذیل را موکداً یادآور می‌گردد:

الف) در اجرای تبصره ماده 10 مصوبه اخیرالذکر، کلیه اشخاص حقوقی از جمله اشخاصی که سال مالی آن‌ها با سال شمسی مطابقت ندارد و به استناد بند 39 قانون بودجه سال 1391 کل کشور دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی نموده‌اند، به موجب تبصره 3 ماده 2 مصوبه مذکور تا پایان سال 1393 مهلت خواهند داشت تا نسبت به ثبت افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های خود در اداره ثبت شرکت‌ها اقدام و ظرف همین مدت نیز این افزایش را به حساب سرمایه در دفاتر قانونی منظور نمایند. هم‌چنین بنگاه‌های اقتصادی از جمله بنگاه‌هایی که سال مالی آن‌ها با سال شمسی مطابقت ندارد برای بهره‌مندی از معافیت موضوع این آیین‌نامه، تا پایان سال 1393 فرصت دارند تا تأییدیه‌های موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 10 آن را برای سال 1391 که مستند به گزارش حسابرسی مالی باشد به اداره امور مالیاتی ذی‌ربط ارائه نمایند.

ب) با توجه به اصلاح ماده 10 آیین‌نامه و حذف الزام بنگاه‌های اقتصادی نسبت به ارائه تأییدیه موضوع این ماده برای عملکرد سال‌های بعد از سال تجدید ارزیابی، اداره امور مالیاتی باید مستندات مربوط به تجدید ارزیابی دارایی‌ها از جمله تأییدیه موضوع ماده 10 را در سوابق پرونده بنگاه‌های اقتصادی نگه‌داری تا در رسیدگی به پرونده مالیاتی سنوات پس از تجدید ارزیابی ضمن مراجعه به این مستندات نسبت به رسیدگی به هزینه استهلاک و یا حساب سود و زیان حاصل از فروش دارایی‌های ارزیابی شده حسب مورد اقدام نماید.

 پ) فرصت قانونی ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها و انتقال به حساب سرمایه در دفاتر قانونی تا پایان سال 1393 تمدید شد.

ت) کارشناس رسمی دادگستری صرفاً ارزش دارایی را تعیین می‌کند و عدم تعیین عمر مفید دارایی تأثیری در اعطای معافیت ندارد.

ث) چنانچه در شرکت‌های دولتی و شرکت‌های وابسته به مؤسسات عمومی غیردولتی و شرکت‌هایی که بیش از پنجاه درصد (50%) سهام یا سهم‌الشرکه آنان مشترکاً یا منفرداً متعلق به اشخاص مذکور یا دولت و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، کارشناس یا کارشناسان، منتخب مجمع عمومی نبوده ولی بعداً مورد تأیید مجمع عمومی واقع شوند، مانع از اعمال معافیت موضوع این آیین‌نامه نخواهد بود.

ج) با توجه به حذف ماده 3 آیین‌نامه، عدم تجدید ارزیابی تمام اقلام یک طبقه از دارایی‌ها، موجب محرومیت از معافیت مربوط نخواهد شد.

چ) آخرین نسخه آیین­نامه اصلاحی با اعمال کلیه تغییرات که از تاریخ 01/01/1391 لازم‌الاجراء است، پیوست می‌باشد.

حسین وکیلی - معاون مالیات‌های مستقیم

پیوست‌

 تاریخ اجرا: 01/01/1390 مدت اجرا: مطابق مصوبه

پیرو بخش‌نامه‌های شماره 35962/230 مورخ 05/10/1390 و شماره 33/93/230 مورخ 11/03/1393، به پیوست تصویب‌نامه شماره 136587/ت50976 هـ مورخ 13/11/1393 هیأت محترم وزیران در خصوص اصلاح تصویب‌نامه شماره 189120/ت 47548 هـ مورخ 27/09/1390 و تصویب‌نامه شماره 23754/ت 50110 هـ مورخ 04/30/1393 موضوع آیین‌نامه اجرایی جزء (ب) بند 78 قانون بودجه سال 1390 کل کشور جهت اطلاع و اقدام مقتضی ابلاغ می‌گردد.

 با عنایت به مفاد تصویب‌نامه شماره 136587/ت 50976 هـ مورخ 13/11/1393 نکات زیر موکداً یادآور می‌گردد:

الف) در اجرای تبصره ماده 10 مصوبه اخیرالذکر، کلیه اشخاص حقوقی از جمله اشخاصی که سال مالی آن‌ها با سال شمسی مطابقت ندارد و به استناد جزء (ب) بند 78 قانون بودجه سال 1390 کل کشور دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی نموده‌اند، به موجب تبصره 2 ماده 2 مصوبه مذکور تا پایان سال 1393 مهلت خواهند داشت تا نسبت به ثبت افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های خود در اداره ثبت شرکت‌ها اقدام و ظرف همین مدت نیز این افزایش را به حساب سرمایه در دفاتر قانونی منظور نمایند. هم‌چنین بنگاه‌های اقتصادی از جمله بنگاه‌هایی که سال مالی آن‌ها با سال شمسی مطابقت ندارد برای بهره‌مندی از معافیت موضوع این آیین‌نامه، تا پایان سال 1393 فرصت دارند تا تأییدیه‌های موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 10 آن را برای سال 1390 که مستند به گزارش حسابرسی مالی باشد به اداره امور مالیاتی ذی‌ربط ارائه نمایند.

ب) با توجه به اصلاح ماده 10 آیین‌نامه و حذف الزام بنگاه‌های اقتصادی نسبت به ارائه تأییدیه موضوع این ماده برای عملکرد سال‌های بعد از سال تجدید ارزیابی، اداره امور مالیاتی باید مستندات مربوط به تجدید ارزیابی دارایی‌ها از جمله تأییدیه موضوع ماده 10 را در سوابق پرونده بنگاه‌های اقتصادی نگه‌داری تا در رسیدگی به پرونده مالیاتی سنوات پس از تجدید ارزیابی ضمن مراجعه به این مستندات نسبت به رسیدگی به هزینه استهلاک و یا حساب سود و زیان حاصل از فروش دارایی‌های ارزیابی شده حسب مورد اقدام نماید.

پ) فرصت قانونی ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها و انتقال به حساب سرمایه در دفاتر قانونی تا پایان سال 1393 تمدید شد.

ت) کارشناس رسمی دادگستری صرفاً ارزش دارایی را تعیین می‌کند و عدم تعیین عمر مفید دارایی تأثیری در اعطای معافیت ندارد.

ث) چنانچه در شرکت‌های دولتی و شرکت‌های وابسته به مؤسسات عمومی غیردولتی و شرکت‌هایی که بیش از پنجاه درصد (50%) سهام یا سهم‌الشرکه آنان مشترکاً یا منفرداً متعلق به اشخاص مذکور یا دولت و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، کارشناس یا کارشناسان، منتخب مجمع عمومی نبوده ولی بعداً مورد تأیید مجمع عمومی واقع شوند، مانع از اعمال معافیت موضوع این آیین‌نامه نخواهدبود.

ج) با توجه به حذف ماده 3 آیین‌نامه، عدم تجدید ارزیابی تمام اقلام یک طبقه از دارایی‌ها، موجب محرومیت از معافیت مربوط نخواهدشد.

چ) آخرین نسخه آیین‌نامه اصلاحی با اعمال کلیه تغییرات که از تاریخ 01/01/1390 لازم‌الاجراء است، پیوست می‌باشد.

حسین وکیل - معاون مالیات‌های مستقیم

پیوست‌

تاریخ اجرا: 01/01/1392 مدت اجرا: مطابق مصوبه

پیرو بخش‌نامه‌های شماره 14977/230/د مورخ 03/06/1392 و شماره 19544/230/د مورخ 15/07/1392 و شماره 38133/230/د مورخ 21/12/1392، به پیوست تصویرتصویب‌نامه شماره 136590/ت50976 هـ مورخ 13/11/1393 هیأت محترم وزیران در خصوص اصلاح تصویب‌نامه‌های شماره 90836/ت 48793 هـ مورخ 18/4/1392 موضوع آیین‌نامه اجرایی ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی. . . و شماره 120700/ت 49553 هـ مورخ 30/06/1392 موضوع آیین‌نامه اجرایی بند 48 قانون بودجه سال 1392 کل کشور جهت اطلاع و اقدام مقتضی ارسال می‌گردد. با عنایت به مفاد تصویب‌نامه شماره 136590/ت 50976 هـ مورخ 13/11/1393 موکداً یادآور می‌گردد:

الف) با توجه به اصلاح ماده 10 آیین‌نامه و حذف الزام بنگاه‌های اقتصادی نسبت به ارائه تأییدیه موضوع این ماده برای عملکرد سال‌های بعد از سال تجدید ارزیابی، اداره امور مالیاتی باید مستندات مربوط به تجدید ارزیابی دارایی‌ها از جمله تأییدیه موضوع ماده 10 را در سوابق پرونده بنگاه‌های اقتصادی نگه‌داری تا در رسیدگی به پرونده مالیاتی سنوات پس از تجدید ارزیابی ضمن مراجعه به این مستندات نسبت به رسیدگی به هزینه استهلاک و یا حساب سود و زیان حاصل از فروش دارایی‌های ارزیابی شده حسب مورد اقدام نماید.

ب) فرصت قانونی ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها و انتقال به حساب سرمایه در دفاتر قانونی تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌باشد.

پ) کارشناس رسمی دادگستری صرفاً ارزش دارایی را تعیین می‌کند و عدم تعیین عمر مفید دارایی تأثیری در اعطای معافیت ندارد.

ت) چنانچه در شرکت‌های دولتی و شرکت‌های وابسته به مؤسسات عمومی غیردولتی و شرکت‌هایی که بیش از پنجاه درصد (50%) سهام یا سهم‌الشرکه آنان مشترکاً یا منفرداً متعلق به اشخاص مذکور یا دولت و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، کارشناس یا کارشناسان، منتخب مجمع عمومی نبوده ولی بعداً مورد تأیید مجمع عمومی واقع شوند، مانع از اعمال معافیت موضوع این آیین‌نامه نخواهد بود.

ث) با توجه به حذف ماده 3 آیین‌نامه، عدم تجدید ارزیابی تمام اقلام یک طبقه از دارایی‌ها، موجب محرومیت از معافیت مربوط نخواهد شد.

ج) آخرین نسخه آیین‌نامه اصلاحی با اعمال کلیه تغییرات که از تاریخ 01/01/1392 لازم‌الاجراء است، پیوست می‌باشد.

حسین وکیلی - معاون مالیات‌های مستقیم

پیوست‌

بدینوسیله مفاد ماده 25 تصویب‌نامه شماره 123218 مورخ 17/10/1393 ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی و تبصره آن درخصوص رویه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در اعطای تسهیلات و نحوه ارائه اطلاعات آن به سازمان امور مالیاتی کشور و انعکاس آثار آن در دفاتر دریافت کننده تسهیلات و فروشنده کالا به شرح ذیل، جهت اطلاع و اقدام لازم ابلاغ می‌گردد:

«ماده 25- بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مؤظفند درخصوص تسهیلاتی که برای خرید کالا یا خدمت تخصیص داده می‌شوند مبلغ تسهیلات را صرفاً در وجه فروشنده کالا یا خدمت پرداخت نمایند.

تبصره: پرداخت مبلغ تسهیلات منوط به وجود صورت حساب قرارداد مذکور در سامانه ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد و سازمان امور مالیاتی مؤظف است امکان استعلام سیستمی صورت حساب‌های سامانه ماده 169 مکرر قانون مستقیم را برای ذی‌نفعان فراهم نماید.»

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

تاریخ اجراء: از 01/01/1393 و به بعد، مدت اجراء: طبق بخش‌نامه

در اجرای تبصره یک ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم و با توجه به پیش‌نهاد شماره 21547/200 مورخ 07/11/1393 این سازمان و موافقت وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی بدین وسیله مقرر می­دارد:

ذخیره مطالبات (عمومی و اختصاصی) بانک­ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز به شرح زیر به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته می­شود.

1- ذخیره عمومی:

از ابتدای عملکرد سال 1393 تفاوت ذخیره عمومی مطالبات مشکوک‌الوصول به میزان یک و نیم درصد (5/1%) مانده مطالبات تسهیلات اعطایی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز در پایان هرسال مالی، به استثنای مطالبات از دولت (وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی)، شرکت‌های دولتی، سازمان‌های دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی، بنیادهای انقلاب اسلامی و تسهیلات اعطایی تحت تضمین دولت، با ذخیره مذکور در ابتدای سال مالی.

2- ذخیره اختصاصی:

ذخیره مطالبات اختصاصی بابت تسهیلات اعطایی از ابتدای سال 1393به بعد (به استثنای تسهیلات اعطایی به دولت (وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی)، شرکت‌های دولتی، سازمان‌های دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی، بنیادهای انقلاب اسلامی و هم‌چنین تسهیلات اعطایی تحت تضمین دولت) که با رعایت دستورالعمل نحوه محاسبه ذخیره مطالبات مصوب شورای پول و اعتبار شناسایی و در حساب منظور می‌گردد.

در ضمن برای هر یک از مطالبات مذکور صرفاً یک نوع ذخیره (عمومی یا اختصاصی) حسب مورد منظور خواهد شد.

علی عسکری - رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پیوست‌

به منظور شفاف سازی نحوه نظارت سازمان امورمالیاتی کشور بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه، به پیوست دستورالعمل «چگونگی انتخاب نظار و نحوه نظارت بردرآمد و هزینه مربوط به مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه موضوع بند (ط) و فعالیت‌های غیرانتفاعی موضوع تبصره 1 ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم»، جهت اطلاع و اجراء، ابلاغ می‌گردد.

علی عسکری - رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

دستورالعمل چگونگی انتخاب نظار و نحوه نظارت بر درآمد و هزینه 

مربوط به مؤسسات خیریه و عام­المنفعه موضوع بند «ط» و فعالیت­های غیرانتفاعی موضوع تبصره (1) ماده (139) قانون مالیات­های مستقیم

فصل یکم:‌ کلیات

1- مقدمه

بهره‌گیری مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه از معافیت موضوع بند (ط) ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم، علاوه بر سایر شرایط مصرح در قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط،‌ منوط بر نظارت سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه این دسته از مؤسسات است. به علاوه برخورداری از معافیت‌های مالیاتی مذکور در تبصره (1) ماده 139 ق.م.م برای وجوهی که از فعالیت‌های غیرانتفاعی و به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع ماده 139 ق.م.م و در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می‌شود، ‌نیز مستلزم نظارت سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنان است. بنابراین نظر به آثار اجتماعی و اقتصادی معافیت‌های مالیاتی اعطایی به این مؤسسات، ضروری است که نظارت‌های لازم به گونه‌ای دقیق و شفاف اعمال شوند. به همین منظور، دستورالعمل حاضر ضمن تعیین فرآیند انتخاب نظار، چگونگی نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات موصوف را نیز تبیین می‌نماید.

2- هدف

اهداف اصلی تنظیم این دستورالعمل عبارتند از:‌

• تبیین نحوه نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه موضوع بند «ط» ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم
• تبیین نحوه نظارت بر درآمد و هزینه فعالیت­های غیر انتفاعی موضوع تبصره (1) ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم.
• تعیین شرایط و ساز و کارهای انتخاب نظار.
• اطلاع‌رسانی به مؤسسات خیریه در خصوص تکالیف و مقررات مالیاتی مربوط.

3- دامنه کاربرد

دامنه کاربرد این دستورالعمل در دو بخش موضوعی و مکانی به شرح ذیل می‌باشد:

• دامنه موضوعی:‌ این دستورالعمل ضمن تعیین شرایط و ویژگی‌های نظار، مرجع انتخاب نظار و تکالیف ادارات امور مالیاتی و دفاتر ستادی ذیربط در این خصوص، به تبیین نحوه نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه موضوع بند «ط» و فعالیت­های غیر انتفاعی موضوع تبصره (1) ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم و تشریح وظایف و مسئولیت‌های نظار، اشخاص مشمول ماده قانونی موصوف (به ویژه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه) و ادارات کل امور مالیاتی در این فرآیند، می­پردازد.
• دامنه مکانی: ‌این دستورالعمل برای تمامی ادارات کل امور مالیاتی، دفاتر ستادی ذیربط و مؤدیان مربوط در سراسر کشور لازم‌الاجرا است.
• خارج از دامنه: تعیین ناظر برای مؤسسات خیریه موقوفه عام، در دامنه این دستورالعمل قرار نمی‌گیرد.

4- مراجع

 مراجع مهم مورد استفاده در تهیه این دستورالعمل عبارتند از:

• قانون مالیات‌های مستقیم و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط از جمله آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) اصلاحی قانون موصوف.
• قانون مالیات بر ارزش افزوده و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط.
• آئین نامه داخلی کمیسیون موضوع ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380 مجلس شورای اسلامی و دستورالعمل‌های اجرایی مربوط.
• آیین‌نامه اجرایی تأسیس و فعالیت سازمان‌های مردم نهاد مصوب هیأت دولت به شماره 27862/ت 31281 هـ. مورخ 8/5/1384 و اصلاحات آن.
• قانون اوقاف و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط.
• استانداردهای حسابداری و حسابرسی.
• قانون مبارزه با پولشویی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط.
• سایر قوانین مرتبط.

5- تعاریف

در این بخش به تعاریف عملیاتی برخی واژگان کلیدی مورد استفاده در این دستورالعمل اشاره شده است. این واژگان عبارتند از:‌

• مؤسسه خیریه: در این دستورالعمل مقصود از مؤسسه خیریه، مؤسسه‌ای است که با اهداف غیر سیاسی و غیر انتفاعی تشکیل و رسماً تحت یکی از عناوین خیریه یا عام‌المنفعه در مراجع ذی صلاح به ثبت رسیده و پروانه تأسیس دریافت نموده باشد. در اساسنامه این مؤسسات باید غیرانتفاعی بودن مؤسسه، تصریح شده باشد.
• فعالیت‌های موضوع تبصره (1): فعالیت‌های غیر انتفاعی مانند برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها، نشر کتاب و نشریات دوره‌ای و … که توسط اشخاص موضوع ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم در چارچوب اساسنامه آنها انجام می‌شود و وجوه حاصل از آن صرف پیشبرد اهداف و وظایف این اشخاص می‌شود.
• ناظر: شخص یا اشخاصی که امر نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات موصوف، به موجب مقررات قانون مالیات­های مستقیم به آنان محول می‌شود.
• سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
• اداره کل: اداره کل امور مالیاتی
• قانون: قانون مالیات‌های مستقیم که در این متن با حروف اختصاری «ق.م.م» نیز از آن یاد شده است.
• ماده (139): ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم
• معافیت بند (ط): معافیت موضوع بند (ط) ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380.
• تبصره (1): تبصره (1) ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم
• آیین‌نامه تنظیم و تحریر دفاتر:‌ آیین‌نامه اصلاحی مربوط به روش‌های نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک و نحوه ثبت وقایع مالی و چگونگی تنظیم صورت‌های مالی نهایی موضوع تبصره (2) ماده (95) اصلاحی مصوب 27/11/1380 قانون مالیات‌های مستقیم.
• کمک‌های محدود شده: کمک‌هایی که در مورد نحوه استفاده از آنها پیش شرط‌هایی از سوی اهداء کنندگان تعیین شده باشد و استفاده از آنها صرفاً تحت شرایط معین امکان‌پذیر است. کمک‌های محدود شده، تحقق یافته تلقی نمی‌شود مگر آن که کلیه شرایطی که دارایی بر اساس آن به مؤسسه واگذار شده برآورد شود و مبالغ دریافتی بر اساس محدودیت‌های اهداء کننده هزینه شود.

6- مسئولیت‌ها

 این دستورالعمل همزمان دارای دامنه کاربرد درون و برون سازمانی است. بر این اساس مسئولیت اجرای بندهای مختلف آن، حسب مورد، بر عهده گروه­های ذیل می‌باشد:‌

• مدیران کل امور مالیاتی
• نظار مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه
• دفتر خدمات مؤدیان
• دادستانی انتظامی مالیاتی
• مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه موضوع بند (ط) ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم و سایر اشخاص موضوع این ماده قانونی در رابطه با فعالیت‌های تعیین شده در تبصره (1) آن.

فصل دوم: ویژگی‌های مؤسسات خیریه و مدارک لازم برای تشکیل پرونده

ماده (1) ویژگی‌های اساسنامه‌ای مؤسسات خیریه

مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه در صورتی می‌توانند از معافیت مالیاتی موضوع بند «ط» استفاده نمایند که واجد شرایط زیر باشند:

الف) مؤسسه رسماً تحت یکی از عناوین خیریه و عام‌المنفعه به ثبت رسیده و غیرانتفاعی بودن آن نیز در اساسنامه تصریح شده باشد.

ب) کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آنها صرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه‌های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاه‌های دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان، کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر برسد.

و همچنین ساخت ،تعمیر ونگهداری مراکز نگهداری کودکان ونوجوانان بی‌سرپرست وبد سرپرست در گروه های سنی وجنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان ،کارگاه های حرفه آموزی واشتغال مصدومان ضایعه نخاعی، معلولان جسمی وحرکتی ،زنان سرپرست خانوار ودختران خود سرپرست، مراکز آموزش ، توانبخشی وحرفه آموزی معلولان ذهنی و کودکان نابینا، کم بینا ،کم شنوا و ناشنواوسایر مراکز واماکنی که بتوانند در خدمت مدد جویان سازمانهای حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند

پ) اساسنامه آنها صریحاً متضمن این موضوع باشد که مؤسسان و وابستگان طبقات اول و دوم آنان و هیأت امنا و مدیران آنها مبادرت به انجام معامله یا مؤسسه ننماید.

ت) اساسنامه مؤسسه صریحاً حاکی از این باشد که مؤسسات یا صاحبان سرمایه حق هیچ گونه برداشت و یا تخصیص از محل کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی را ندارند و بعد از انحلال، دارایی مؤسسه به سازمان بهزیستی کشور یا یکی از مؤسسات دولتی و یا مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه دیگر واگذار گردد.

ث) بر درآمد و هزینه آنها به شرح مواد (7) الی (9) آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) قانون نظارت شود.

ماده (2) اسناد و مدارک مورد نیاز برای ثبت نام و تشکیل پرونده

اشخاص موضوع ماده (139) قانون از جمله مؤسسات خیریه باید ظرف یک ماه از تاریخ ثبت در مراجع ذیصلاح یا دریافت پروانه فعالیت به اداره امور مالیاتی ذیربط مراجعه و ضمن تکمیل و ارائه دفترچه ثبت نام (مطابق نمونه تهیه شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور) حسب مورد اسناد و مدارک ذیل را جهت تشکیل پرونده به اداره امور مالیاتی تحویل نمایند:‌

الف) اصل و تصویر اساسنامه به ثبت رسیده توسط مراجع ذیربط ظرف یک ماه

ب) اصل و تصویر آگهی تأسیس منتشره در روزنامه رسمی

پ) اصل و تصویر مدارک شناسایی مؤسسان یا صاحبان سرمایه

ت) اصل و تصویر مجوز یا پروانه فعالیت

ث) مشخصات حساب‌های بانکی (شماره حساب، نام بانک و شعبه آن) مفتوحه به نام مؤسسه

تبصره (1): اداره کل مؤظف است پیش از تعیین ناظر (ناظرین) مؤسسات خیریه، با تطبیق تصویر اسناد و مدارک تسلیمی از سوی مؤسسه با اصل آن صحت مدارک را بررسی نماید. به علاوه اداره کل می‌بایست با حصول اطمینان از ثبت مؤسسه در مراجعه ذیصلاح، عنوان صورتحساب‌های بانکی تسلیمی را نیز با نام مؤسسه تطبیق دهد.

تبصره (2): در صورت اصلاح اساسنامه در زمان فعالیت مؤسسه خیریه، مؤسسه مؤظف است رونوشت یا تصویر مصدق اساسنامه اصلاحی را ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب آن، به اداره امور مالیاتی و ناظر ذیربط تسلیم نماید.

فصل سوم: مرجع نظارت و چگونگی انتخاب نظار

ماده (3) مرجع نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه

الف) مرجع نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات خیریه، ‌سازمان امور مالیاتی کشور است که با توجه به اختیارات قانونی خود در خصوص تعیین نظار مؤسسات خیریه به نحو ذیل عمل می‌نماید:

الف-1) بنابر اختیارات حاصل از بند الف ماده (7) آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) اصلاحی ماده 139 ق.م.م، وظیفه نظارت بر مؤسسات خیریه موضوع بند (3) ماده (1) قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه – مصوب سال 1363 به سازمان مزبور تفویض می‌شود. همچنین نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسات عام‌المنفعه‌ای که دارای مال موقوفه می‌باشند و یا اداره آنها به موجب قانون یا آیین‌نامه مربوط به سازمان اوقاف و امور خیریه محول شده است، با سازمان یاد شده خواهد بود.

‌الف-2) وظیفه نظارت بر درآمد و هزینه آن دسته از مؤسسات خیریه که در شمول بند (الف) این ماده قرار نمی‌گیرند به ادارات کل ذیربط تفویض می‌شود مگر در مواردی که با نظر مستقیم وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی یا رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور، امر نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسه به سایر مراجع درون سازمانی یا دیگر سازمان‌ها با نهادها تفویض گردد. نظارت ادارات کل بر این مؤسسات به واسطه نظاری که مطابق ماده (5) این دستورالعمل انتخاب و منصوب می‌گردند، ‌اعمال می‌شود.

ب) مرجع نظارت بر درآمد و هزینه فعالیت‌های موضوع تبصره (1)، سازمان امور مالیاتی کشور است که با توجه به اختیارات قانونی خود، وظیفه نظارت بر درآمد و هزینه فعالیت‌های موصوف را به ادارات کل ذیربط تفویض می‌نماید. نظارت ادارات کل بر این فعالیت ها به واسطه نظاری که مطابق ماده (5) این دستورالعمل انتخاب و منصوب می‌گردند، اعمال می‌شود.

تبصره (1): تفویض اختیاراتی که پیش از این در خصوص تعیین نظار موضوع این دستورالعمل به سازمان اوقاف و امور خیریه و یا سایر سازمان‌ها و نهادها صورت گرفته است،‌همچنان به قوت خود باقی و معتبر می‌باشد.

تبصره (2): در مورد مؤسساتی که نظارت بر درآمد و هزینه آنها به سازمان اوقاف و امور خیریه و یا (با نظر مستقیم وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی یا رییس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور) به سایر مراجع درون سازمانی یا دیگر سازمان‌ها و نهادها تفویض شده است، وظیفه انجام نظارت‌های موضوع تبصره (1) ماده 139 نیز بر عهده مراجع، سازمان‌ها و نهادهای مذکور می‌باشد.

تبصره (3): چنانچه با نظر مستقیم وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور، نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسه خیریه به سایر سازمان‌ها یا نهادها تفویض شده باشد، ادارات کل باید گزارش‌های سالانه و دوره‌‌ای ناظرین مذکور را مورد بررسی قرار دهند و در صورت مشاهده عدم کفایت لازم در گزارش‌ها (با دریافت بازخورد منفی از مؤسسه خیریه در خصوص نحوه عمل ناظر) موضوع را به رییس کل محترم سازمان گزارش نمایند.

ماده (4) ویژگی‌های نظار منتخب ادارات کل

نظار می‌بایست از بین مأموران مالیاتی بصیر و مطلع در امور مالیاتی که دارای مدرک تحصیلی کارشناس (لیسانس) یا بالاتر بوده و از سابقه فعالیت اجرائی در یکی از پست‌های کارشناس ارشد مالیاتی (حداقل 4 سال) یا بالاتر برخوردار باشند، انتخاب گردد.

تبصره: انتخاب مأموران مالیاتی رسیدگی کننده پرونده به عنوان ناظر همان پرونده، مجاز نمی‌باشد.

ماده (5) نحوه انتخاب نظار و صدور احکام مربوط

اداره کل مکلف است حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ دریافت درخواست مؤدی برای تعیین ناظر به ترتیب زیر اقدام نماید:

الف) چنانچه مؤسسه در گروه مؤسساتی قرار می‌گیرد که بر اساس بند (الف) ماده (3) این دستورالعمل وظیفه نظارت بر درآمد و هزینه آنها به سازمان اوقاف و امور خیریه محول شده است، مؤسسه را جهت تعیین ناظر به سازمان موصوف معرفی نماید.

ب) مؤسساتی که با نظر مستقیم وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی یا رییس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور، امر نظارت بر درآمد و هزینه آنها به سایر سازمان‌ها یا نهادها واگذار گردیده است را جهت تعیین ناظر به سازمان یا نهاد ذیربط معرفی نماید.

پ) برای آن دسته از مؤسساتی که مشمول بند (الف) و (ب) فوق نمی­باشند، باید ناظر یا نظار واجد شرایط انتخاب و پس از صدور حکم (مطابق نمونه حکم پیوست) به مؤسسه معرفی شوند. بعلاوه، تصویر اساسنامه و اساسنامه اصلاحی حسب مورد و سایر مدارک مربوط باید در اختیار ناظر قرار داده شود.

تبصره (1): اداره کل می‌تواند حسب ضرورت و با توجه به حجم و گستره جغرافیایی فعالیت مؤسسه خیریه، نظارت بر درآمد و هزینه مؤسسه خیریه را به گروهی سه نفره، شامل یک سرپرست و دو عضو واگذار نماید. در نظارت گروهی، گزارش نهایی با ذکر نام و درج مهر و امضاء تمامی اعضاء و تایید سرپرست گروه تهیه می‌گردد.

تبصره (2) مدت اعتبار احکام صادره برای نظار دو سال مالیاتی (عملکرد) است و انتخاب مجدد نظار مذکور پس از انقضای این مدت، بلامانع خواهد بود.

تبصره (3): در صورت انتقال، بازنشستگی یا عدم امکان ادامه فعالیت ناظر به هر دلیل دیگر، اداره کل مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته نسبت به تعیین ناظر جدید اقدام نماید.

بدیهی است، ناظر پیشین مؤسسه باید کلیه مدارک و مستندات مربوط و گزارش آخرین اقدامات انجام شده خود را به ناظر جدید تسلیم نماید.

ماده (6) مدیریت اطلاعات و عملکرد نظار

مدیران کل باید به موجب حکمی وظیفه نظارت بر عملکرد نظار را به یکی از معاونین اداره کل واگذار نمایند. معاون مربوط وظایف ذیل را بر عهده خواهد داشت:

الف) تجمیع و به روزآوری اطلاعات نظار اداره کل، شامل اطلاعات مربوط به اسامی نظار، مؤسسات و اشخاص تحت نظارت هر یک از ایشان زمان صدور و مدت اعتبار احکام.

ب) انجام هماهنگی‌های لازم جهت جایگزینی یا تمدید احکام نظاری که اعتبار احکام آنان پایان یافته است و نیز جایگزینی نظاری که به دلیل انتقال، بازنشستگی یا هر دلیل دیگر، امکان ادامه فعالیت ندارند.

پ) نظارت بر عملکرد نظار موضوع بند (پ) ماده (5) فوق از حیث انجام نظارت‌های سالانه و دوره‌ای و ارائه به موقع گزارشات مندرج در این دستورالعمل و نیز اعمال نظارت‌های موضوع تبصره ماده (3) این دستورالعمل.

فصل چهارم: مصادیق نظارت و گزارش‌های مربوط

ماده (7) مصادیق نظارت در مؤسسات خیریه

ناظر مکلف است با مراجعه به مؤسسه خیریه موارد ذیل را بررسی و گزارش مربوط را مطابق ساز و کار تعیین شده در این دستورالعمل، به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نماید:

الف) بررسی و اظهارنظر در مورد منابع درآمدی مؤسسه خیریه و ارائه گزارش تفکیکی درآمدها، شامل کمک ها و هدایای موضوع بند «ط» ماده 139 قانون و سایر درآمدها.

ب) بررسی و اظهارنظر در مورد مصارف و هزینه‌های مؤسسه خیریه و ارائه گزارش تفکیکی شامل مصارف مصرح در بند «ح» ماده 139 قانون، هزینه‌های مربوط به امور جاری مؤسسه و سایر هزینه‌ها.

پ) بررسی و اظهارنظر در مورد میزان تطابق دامنه موضوعی و مکانی فعالیت‌های مؤسسه با اساسنامه مصوب و مجوزهای صادره برای آن.

ت) بررسی و اظهارنظر در مورد میزان صحت و کفایت سازوکارهای کنترل داخلی مؤسسه خیریه که زمینه کاهش ریسک رسیدگی مالیاتی را فراهم می‌آورد.

ث) نظارت بر فعالیت‌های غیر انتفاعی موضوع تبصره (1) ماده 139 قانون (برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها و …) حسب درخواست مکتوب مؤسسه.

ج) بررسی و اظهارنظر در خصوص تغییرات ایجاد شده در دارایی‌های موجود و یا ایجاد دارایی جدید از محل کمک‌ها و هدایای دریافتی مؤسسه و تعیین میزان بهره‌گیری از این دارایی‌ها در جلب کمک، انجام امور مصرح در اساسنامه و ارائه خدمات موضوع بند «ح» ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم.

تبصره (1): در خصوص مؤسساتی که دارای شعبه می‌باشند، ناظر باید به نحوی برنامه‌ریزی نماید که شعب مؤسسه را نیز مورد نظارت قرار دهد.

ماده (8) مصادیق نظارت خاص فعالیت‌های موضوع تبصره (1)

 ناظر مکلف است با مراجعه به مؤدی موارد ذیل را بررسی و گزارش مربوط را مطابق سازوکار تعیین شده در این دستورالعمل به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نماید:‌

الف) بررسی درآمدهای حاصل از فعالیت مورد نظارت و ارائه گزارش تفکیکی درآمدها.

ب) بررسی هزینه‌های انجام فعالیت و ارائه گزارش تفکیکی هزینه‌ها.

پ) بررسی و گزارش میزان تطابق دامنه موضوعی و مکانی فعالیت‌ها با اساسنامه مصوب مؤسسه و مجوزهای صادره برای آن.

ماده (9) گزارش‌های نظارتی خاص مؤسسات خیریه

 در راستای نظارت بر موارد مذکور در ماده (8) فوق، ناظر می‌بایست گزارش‌های ذیل را تهیه و به مراجع مربوط ارائه نماید:‌

الف) طی سال مالی در بازه‌های زمانی (3) ماهه جهت انجام نظارت دوره‌ای در خصوص درآمد و هزینه، ظرف یک ماه از پایان هر فصل به مؤسسه خیریه مراجعه و ضمن تهیه صورتجلسه شمارش وجوه نقد (اعم از بانک، صندوق، تنخواه گردان) و همچنین مسکوکات، اوراق بهادار و سایر دارایی‌های سریع‌التبدیل به وجه نقد[1] (پیوست شماره 2) گزارش نظارت دوره‌ای را در چارچوب فرم «گزارش نظارت دوره‌ای مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه» (پیوست شماره 3) بر اساس اطلاعات مربوط به روز مراجعه،‌ تنظیم نماید. این گزارش باید در دو نسخه تهیه و حداکثر ظرف 15 روز از تاریخ انجام نظارت، یک نسخه از آن جهت درج در پرونده مؤدی به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم شود.

ب) حداکثر ظرف مدت 4 ماه از تاریخ تسلیم صورتحساب درآمد و هزینه توسط مؤسسه خیریه، گزارش سالانه نظارت را در چارچوب فرم «گزارش نظارت سالانه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه» (پیوست شماره 4) تهیه و به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نماید. برای تنظیم این گزارش باید اقدامات ذیل از سوی ناظر انجام پذیرد:

ب-1) صورتحساب درآمد و هزینه مؤسسه را از حیث رعایت قوانین و مقررات و آیین‌نامه اجرایی تبصره 3 ماده (139) ق.م.م و مفاد این دستورالعمل بررسی و اظهار نظر خود را با ذکر موارد مغایرت صورتحساب مذکور با قوانین و آیین‌نامه‌های مرتبط با ایجاد هر گونه محدودیت در حیطه نظارت، در گزارش مربوط ذکر نماید.

ب-2) چهار مورد گزارش نظارت دوره‌ای مذکور در بند (الف) فوق را بررسی و نتیجه تجمیعی را به همراه ضمائم مربوط در گزارش منعکس نماید.

پ) ریسک مالیاتی مؤسسه تحت نظارت را بر اساس فرم «تعیین ریسک حسابرسی مؤسسات خیریه» (پیوست شماره 5) تعیین و به عنوان پیوست فرم «گزارش نظارت سالانه مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه» در اختیار اداره امور مالیاتی ذیربط قرار دهد.

ت) در صورت مشاهده معاملات و عملیات مشکوک در اجرای مقررات مبارزه با پولشویی، در اسرع وقت مراتب را از طریق سامانه مربوط به واحد اطلاعات مالی منعکس نماید.

ماده (10) گزارش‌های نظارتی مربوط به تبصره (1)

 در اجرای تبصره (1) ماده (139) قانون و ماده (13) آیین‌نامه اجرایی تبصره (3) ماده قانونی مذکور، ناظر باید پس از انجام نظارت‌های لازم و بررسی صورت حساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیت‌های موصوف، حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت صورتحساب مذکور، ‌گزارش نظارتی را در چارچوب فرم «گزارش نظارت بر فعالیت‌های موضوع تبصره (1) ماده 139 ق.م.م» (پیوست شماره 6) به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نماید.

ناظر باید صورتحساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیت‌های مورد نظر را از حیث رعایت قوانین و مقررات مربوط، آیین‌نامه اجرایی تبصره 3 ماده (139) قانون و مفاد این دستورالعمل بررسی و اظهارنظر خود را با ذکر موارد مغایرت صورتحساب مذکور با قوانین و آیین‌نامه‌های مرتبط با ایجاد هر گونه محدودیت در حیطه نظارت، در گزارش مربوط ذکر نماید.

فصل پنجم: مصادیق منابع و مصارف مؤسسات خیریه

ماده (11) منابع درآمدی موضوع بند (ط) ماده (139) قانون

اقلام درآمدی ذیل از منابع درآمدی موضوع بند (ط) ماده (139) قانون به شمار می‌آیند:

الف) هدیه، اعانه و هبه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیر دولتی.

ب) قبول وصیت، وقف و حبس.

پ) کمک‌های دریافتی از مجامع رسمی بین‌المللی و منطقه‌ای و آژانس‌های وابسته به سازمان ملل به شرط احراز.

ت) کمک‌های دریافتی از سایر اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی، مورد تایید و موافقت مراجع نظارتی مربوط.

تبصره (1): عایدی حاصل از فروش یا اجاره کمک‌ها و هدایای غیرنقدی دریافتی نیز از جمله منابع درآمدی موضوع بند (ط) ماده (139) قانون به شمار می‌آید.

تبصره (2): سود حاصل از تسعیر ارز یا فروش مسکوکاتی که از محل کمک‌ها و هدایا تامین شده باشند از منابع درآمدی موضوع بند (ط) ماده (139) قانون به شمار می‌آیند.

ماده (12) مصارف موضوع بند (ح) ماده (139) قانون

مصارف قابل قبول برای درآمدهای مذکور در ماده (11) این دستورالعمل عبارتند از:

الف) مبالغ صرف شده در امور مذکور در بند (ح) ماده 139 قانون به شرح بند (ب) ماده (1) این دستورالعمل.

ب) مبالغ هزینه شده برای اداره امور جاری مؤسسه خیریه.

پ) مبالغ صرف شده برای خرید دارایی‌های ثابت برای انجام فعالیت‌های مندرج در اساسنامه مؤسسه خیریه به شرط احراز مالکیت.

ماده (13) نظارت بر مازاد درآمد مؤسسات خیریه

ناظر باید در گزارش نظارت سالانه، میزان کمک‌ها و هدایای دریافتی مؤسسات خیریه که صرف امور مصرح در بند (ح) قانون نشده است را به تفکیک در پایان سال دریافت کمک‌ها و هدایا ونیز در زمان تنظیم گزارش، تعیین کند.

فصل ششم: نظارت بر روش‌ها و ساز و کارهای جمع‌آوری و صرف کمک‌ها

ماده (14) نظارت بر پیش نیازهای جمع‌آوری کمک

ناظر باید در نظارت‌های خود اطمینان حاصل کند که مؤسسه پیش از اقدام به جمع‌آوری و صرف کمک‌های نقدی و غیرنقدی پیش‌نیازهای عملیاتی ذیل را انجام داده باشد:

الف) اخذ مجوزهای لازم از مراکز ذیصلاح

ب) درج نام و نشان مؤسسه بر روی کلیه سر برگ‌ها، قبوض و اسناد مؤسسه خیریه و درج شماره سریال بر روی تمامی قبوض.

ماده (15) نظارت بر ساز و کار دریافت کمک‌های نقدی

در خصوص آن بخش از کمک‌ها که مستقیماً به صورت نقدی در قالب وجوه واریزی به صندوق‌های خیریه و یا سایر پرداخت‌های نقدی، در اختیار مؤسسه قرار می‌گیرد، ناظر باید نظارت‌های ذیل را اعمال و نتایج را در گزارش مربوط منعکس نماید:

الف) حصول اطمینان از وجود ساز و کار نظارت داخلی مناسب برای تسهیل شناسایی مبدا، دریافت وجوه (حسب مورد).

ب) بررسی میزان کفایت ساز و کارهای مورد استفاده مؤسسه خیریه برای نظارت بر نحوه جمع‌آوری و شمارش وجوه و واریز آن به حساب‌های مؤسسه، از جمله وجوه ناظر داخلی و استفاده از برنامه‌های نرم افزاری برای ثبت رویدادهای مالی و رخدادها و گزارش‌دهی در خصوص آن.

پ) حصول اطمینان از واریز مستقیم وجوه دریافتی (در بندهای الف و ب فوق) به حساب اصلی مؤسسه، حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ دریافت.

تبصره (1): یک ساز و کار مناسب برای نظارت داخلی باید مشخصات صندوق‌ها و قبوض مورد استفاده برای جمع‌آوری کمک‌ها از جمله شماره (صندوق و قبوض) تاریخ توزیع و گردآوری صندوق‌ها، نام و مشخصات مسئولین دریافت وجوه و تاریخ واریز وجوه به حساب‌های بانکی مؤسسه را ثبت نماید.

تبصره (2): در مورد کمک‌های نقدی بیش از 50 میلیون ریال، مؤسسه باید نام، نام خانوادگی، شماره اقتصادی و شماره ملی (برای اشخاص حقیقی) یا شناسه ملی (برای اشخاص حقوقی) خیرین را حسب مورد، ثبت نماید.

ماده (16) نظارت بر دریافت کمک‌های غیرنقدی

در خصوص کمک‌های غیر نقدی اهدایی به مؤسسه، ناظر باید نظارت‌های ذیل را اعمال و نتایج را در گزارش مربوط منعکس نماید.

الف) حصول اطمینان از وجود ساز و کار مناسب برای ثبت روزانه فهرست و مشخصات کامل کالاهای مصرفی دریافتی و ارائه رسید به اهدا کنندگان.

ب) حصول اطمینان از انتقال مالکیت کمک‌های غیر نقدی سرمایه‌ای (منقول و غیر منقول) بر اساس سند رسمی یا عرف (برای اموال فاقد سند).

تبصره: در مورد کمک‌های غیر نقدی با ارزش منصفانه بیش از 50 میلیون ریال، مؤسسه باید نام، نام خانوادگی، شماره اقتصادی و شماره ملی (برای اشخاص حقیقی) یا شناسه ملی (برای اشخاص حقوقی) خیرین را حسب مورد، ثبت نماید.

ماده (17) نظارت بر فروش کمک‌های غیرنقدی و دارایی‌های مؤسسه

ناظر باید در رسیدگی‌های ضمنی خود ساز و کارهای مؤسسه در خصوص فروش کمک‌های غیرنقدی و دارایی‌ها را مورد بررسی قرار دهد و موارد ذیل را در گزارش خود منعکس نماید:

الف) حصول اطمینان از عدم فروش کمک‌های غیر نقدی و دارایی‌های مؤسسه به اعضا، هیأت امنا و مؤسسان و بستگان آنان (موضوع بند پ ماده (1) این دستورالعمل).

ب) حصول اطمینان از رعایت تشریفات قانونی معامله و افشاء مواردی که صرفه و صلاح مؤسسه در انجام معاملات لحاظ نشده است.

پ) حصول اطمینان از واریز مستقیم وجوه حاصل از فروش کمک‌ها و دارایی‌ها به حساب‌های بانکی مؤسسه.

ماده (18) نظارت بر حساب بانکی مؤسسه

مؤسسه خیریه باید ظرف یک ماه از تاریخ ثبت اساسنامه نسبت به افتتاح حداقل یک حساب جاری در یکی از بانکهای محل به نام مؤسسه خیریه اقدام و ضمن انتقال کلیه وجوه نقدی و درآمدی خود به حساب (حساب‌های) بانکی مؤسسه، تمامی هزینه‌ها را نیز از طریق آن حساب (حساب‌ها) پرداخت نماید.

ماده (19) نظارت بر ساز و کار هزینه کرد تنخواه گردان

ناظر باید در رسیدگی‌های ضمنی خود، میزان و نحوه هزینه کرد تنخواه گردان مؤسسه را از حیث موارد ذیل مورد بررسی قرار دهد و نتیجه را در گزارش مربوط منعکس نماید:

الف) متعارف و معقول بودن رقم تنخواه، با توجه به حجم فعالیت‌های جاری مؤسسه خیریه.

ب) ثبت دقیق مخارج انجام شده از محل تنخواه مؤسسه.

پ) کفایت ساز و کارهای نظارت داخلی مؤسسه بر هزینه‌های انجام شده از محل تنخواه.

فصل هفتم: وظایف مؤسسات خیریه و سایر اشخاص موضوع تبصره (1)

ماده (20) تکالیف اولیه مؤسسات خیریه

تعیین ناظر برای مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه مستلزم آن است که مؤسسه حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ثبت در مراجع ذیصلاح ضمن انجام اقدامات لازم جهت تشکیل پرونده مالیاتی، درخواست کتبی خود مبنی بر تعیین و معرفی ناظر را نیز تسلیم نماید. به علاوه مؤسسات خیریه باید ضمن تسلیم به موقع اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ذیربط، برابر حکم ماده (9) آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) قانون، صورتحساب درآمد و هزینه سالانه خود را حداکثر تا چهار ماه بعد از پایان سال مالی به مرجع ناظر ارائه و رسید دریافت نمایند.

تبصره: ترازنامه و حساب درآمد و هزینه تسلیمی از سوی مؤسسه خیریه باید متکی به اسناد و مدارک باشد.

ماده (21) تکالیف اولیه اشخاص موضوع تبصره (1)

 تعیین ناظر برای اشخاص موضوع تبصره (1) (اعم از مؤسسات خیریه و سایر اشخاص موضوع ماده 139 ق.م.م) مستلزم آن است که این اشخاص حداکثر پانزده روز قبل از شروع فعالیت غیر انتفاعی مذکور در تبصره (1) مراتب را به اداره امور مالیاتی ذیربط اعلام و درخواست کتبی خود مبنی بر تعیین و معرفی ناظر را به این اداره امور تسلیم نمایند. به علاوه اشخاص مذکور باید ضمن تسلیم به موقع اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ذیربط، برابر حکم ماده (13) آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) قانون صورتحساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیت‌های موصوف را حداقل یک بار در هر سال مالی به مرجع ناظر ارائه و رسید دریافت نمایند.

تبصره: صورتحساب درآمد و هزینه تسلیمی باید متکی به اسناد و مدارک باشد.

ماده (22) نحوه گزارشگری مالی مؤسسات خیریه

به منظور تسهیل امر نظارت، مؤسسات خیریه مکلفند ضمن پایبندی به استانداردهای حسابداری در تهیه صورت‌های مالی خود، در گزارشگری مالی، موارد ذیل را رعایت نمایند:‌

الف) سر فصل حساب‌ها به ترتیبی طبقه‌بندی شوند که کمک‌های دریافتی به تفکیک نقدی، غیر نقدی، محدود شده و محدود نشده و خدمات داوطلبانه، قابل استخراج و گزارش باشند. به علاوه عایدات حاصل از کمک‌ها و هدایا (مانند مال‌الاجاره و سود (زیان) حاصل از تسعیر ارز) نیز باید در سرفصل‌های جداگانه گزارش شوند.

ب) سرفصل‌های مربوط به هزینه‌های مؤسسه به نحوی طبقه‌بندی شوند که کمک‌های مصرف شده در راستای بند (ح) ماده 139 ق.م.م از هزینه‌های موضوع ماده 148 قانون قابل تفکیک باشند.

پ) علاوه بر ترازنامه و صورتحساب درآمد و هزینه، صورت تغییرات وجوه مازاد و صورت تغییرات دارایی‌های مؤسسه نیز قابل استخراج و گزارش باشند.

تبصره: مقصود از خدمات داوطلبانه، فعالیت رایگان افراد داوطلب در جهت تحقق اهداف اساسنامه‌ای مؤسسه است که از شرایط ذیل برخوردار باشد:‌

• باعث ایجاد یا افزایش ملزومات مصرفی یا دارایی‌های ثابت مؤسسه شود.
• نیازمند مهارت خاصی باشد و به طور معمول به وسیله افراد ماهر و متخصص انجام شود.
• در صورتی که رایگان انجام نشود خرید این خدمت برای مؤسسه ضروری باشد.

ماده (23) ارائه اسناد و مدارک به ناظر

مؤسسات خیریه و اشخاص موضوع تبصره (1) مکلفند به منظور تسهیل امر نظارت بر درآمد و هزینه در زمان مراجعه ناظر برای نظارت دوره‌ای و سالانه، ضمن فراهم ساختن شرایط انجام نظارت‌های لازم، کلیه دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را در اختیار آنان قرار دهند.

فصل هشتم: سایر مقررات

ماده (24) مسئولیت‌ها در اعطای معافیت

مسئولیت ناظر در خصوص رسیدگی به درآمد و هزینه، به انجام نظارت‌های مذکور در این دستورالعمل و تنظیم فرم‌ها و گزارش‌های مربوط، محدود می‌باشد و مسئولیت انجام رسیدگی‌های مالیاتی و اعطای معافیت بر عهده اداره امور مالیاتی مربوط (یا حسابرس مالیاتی حسب مورد) خواهد بود.

تبصره (1): ادارات امور مالیاتی باید در رسیدگی به پرونده مالیاتی آن دسته از مؤسسات خیریه که در معرض ریسک مالیاتی بالاتری هستند، دقت و کنترل بیشتری اعمال نمایند.

تبصره (2):‌مسئولیت احراز انتفاعی یا غیرانتفاعی بودن ماهیت فعالیت‌های موضوع تبصره (1) بر عهده اداره امور مالیاتی ذیربط خواهد بود.

ماده (25) نکاتی پیرامون پیش شرط‌های اعطای معافیت

اداره امور مالیاتی باید در رسیدگی به پرنده مالیاتی و اعطای معافیت به مؤسسات خیریه و اشخاص موضوع تبصره (1) ضمن انجام رسیدگی‌های معمول، نکات ذیل را نیز مورد توجه قرار دهد:‌

الف) موارد ذیل پیش شرط برخورداری مؤسسات خیریه از معافیت‌های مالیاتی مقرر در قانون به شمار می‌آید:

الف- 1) ثبت نام و یا تکمیل مراحل ثبت نام: مؤدیان فوق با مراجعه به ادارات امور مالیاتی محل خود و تکمیل دفترچه ثبت نام نسبت به دریافت شماره مالیاتی اقدام نمایند . 

الف-2) تسلیم اظهارنامه ، ترازنامه و حساب سود و زیان و ابراز درامد ، حداکثر تا چهارماه پس از سال مالیاتی

الف- 3) تسلیم صورتحساب درآمد و هزینه‌های سالانه به مرجع ناظر مربوط حداکثر تا چهار ماه بعد از پایان سال مالی 

الف -4) نگهداری و ارائه دفاتر قانونی و اسناد ومدارک حسابداری در موعد مقرر 

الف – 5) اخذ مجوزهای لازم از مراکز ذیصلاح، پیش از اقدام به جمع‌آوری و صرف کمک‌ها و اعانات و ارائه مجوز فعالیت صادره از مراجع ذیصلاح به اداره امور مالیاتی ذیربط . 

ب) در صورت عدم کسر و پرداخت به موقع مالیات‌های حقوق و تکلیفی اشخاص ثالث و یا عدم وصول مالیات بر ارزش افزوده و عدم پرداخت آن به اداره امور مالیاتی ذیربط، مؤسسه خیریه مشمول جرائم مقرر در قوانین مربوط خواهد شد، لیکن از شمول معافیت موضوع بند (ط) خارج نمی‌گردد. 

پ) چنانچه تمام یا بخشی از فعالیت‌های مؤسسه خیریه فاقد مجوز و خارج از موضوع اساسنامه مصوب آن باشد، درآمدهای حاصل از این فعالیت‌ها ولو آنکه مطابق مواد (11) و (12) این دستورالعمل کسب و هزینه شده باشد، مشمول معافیت بند (ط) نخواهد بود. 

ت) موارد ذیل پیش شرط برخورداری اشخاص موضوع ماده (139) از معافیت مالیاتی مقرر در تبصره (1) به شمار می‌آید:

ت- 1) ثبت نام و یا تکمیل مراحل ثبت نام: مؤدیان فوق با مراجعه به ادارات امور مالیاتی محل خود و تکمیل دفترچه ثبت نام نسبت به دریافت شماره مالیاتی اقدام نمایند . 

ت – 2) حداقل پانزده روز قبل از شروع فعالیتهای غیرانتفاعی،برگزاری دوره های آموزشی، سمینارها، نشرکتاب  ونشریه های دوره ای و... ، مراتب را جهت تعیین ناظر به سازمان امورمالیاتی کشور اعلام و صورتحساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیتهای موصوف را حداقل یکبار در هر سال مالی به مرجع ناظر تعیین شده تسلیم و گواهی نظارت دریافت نمایند. 

ت-3) تسلیم به موقع اظهارنامه و ابراز درامد به اداره امور مالیاتی ذیربط. 

ت-4) تسلیم صورتحساب درآمد و هزینه فعالیت های موضوع تبصره (1) به مرجع ناظر مربوط، حداکثر یک بار در هر سال مالی. 

ت-5) غیرانتفاعی بودن فعالیت انجام شده و تطابق دامنه موضوعی و مکانی فعالیت مذکور با اساسنامه مصوب مؤسسه و مجوزهای صادره برای آن. 

(ضمنا" معافیتهای موضوع قانون مالیات های مستقیم از جمله معافیتهای ماده 139 مربوط به اشخاص بوده و به مالیات بر ارزش افزوده تسری نخواهد داشت لذا اشخاصی که به عرضه کالا و خدمت (غیر معاف موضوع ماده 12 ق.م.ا) اشتغال داشته و یکی از شرایط مراحل ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده را داشته باشند فارغ از معافیت های موضوع قانون مالیات های مستقیم مکلف به انجام تکالیف ثبت نام و صدور صورتحساب و اخذ مالیات وعوارض و ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود) 

ماده (26) نکاتی پیرامون درآمدها و هزینه های قابل قبول مؤسسه خیریه

 در رسیدگی به درآمدها و هزینه­های مؤسسات خیریه نکات ذیل نیز باید مورد توجه قرار گیرد:

 آلف) دریافتی­های نقدی و غیرنقدی مؤسسه خیریه و عام­المنفعه خواه در شرایط افزایش و کاهش قیمت (در مورد ارز و تسعیر آن) و خواه به صورت عین مال و یا بهای مکتسبه آن از طریق فروش و همچنین مال­الاجاره دریافتی در مورد و اکذاری به اجاره، چنانچه صرف امور مصرح در بند (ح) ماده (139) ق.م.م شود، با رعایت بند 27 این دستورالعمل و سایر قیود و تطبیق با شرایط قانونی، مشمول مالیات نخواهد بود. بدیهی است، انتقال قطعی املاک و حق واگذاری محل (و سایر حقوق مربوط به املاک حسب مورد) برابر فصل اول باب سوم قانون مالیات­های مستقیم و نقل و انتقال خودرو برابر ماده 42 قانون مالیات بر ارزش افزوده، مشمول مالیات نقل و انتقال مقرر خواهند بود.

ب) درآمدهای حاصل از فعالیت­های اقتصادی اشخاص موضوع ماده (139) غیر از مواردی که طبق بندهای این ماده قانونی از معافیت مالیات برخوردار می­شوند، با رعایت سایر معافیت­های مالیاتی به نرخ­های مالیاتی مقرر مربوط، مشمول مالیات خواهند بود. به علاوه در مورد درآمدهایی که طبق مقررات مربوط دارای نرخ مالیاتی جداگانه‌ای می‌باشند، مالیات متعلق باید حسب مورد وفق مقررات مربوط محاسبه و وصول شود.

پ) مبالغ هزینه شده برای اداره امور جاری مؤسسه خیریه منوط به آنکه از شرایط زیر برخوردار باشد، قابل قبول خواهند بود:

پ -1) صرف این هزینه‌ها برای انجام فعالیت‌های مندرج در اساسنامه مؤسسه ضرورت داشته باشد (مانند هزینه‌های استخدامی، کرایه محل مؤسسه و … )

پ -2) صرف این هزینه‌ها برای جلب کمک‌ها و اعانات ضرورت داشته باشد (مانند هزینه‌های برگزاری مراسم خیریه، هزینه‌های تبلیغات، تهیه و نصب صندوق‌های دریافت کمک و …)

پ -3) هزینه‌های انجام شده، حائز شرایط مندرج در ماده (147) قانون باشند.

پ -4) هزینه‌های انجام شده در گروه هزینه‌های مذکور در ماده (148) قانون قرار گیرند.

بدیهی است این پیش شرط‌ها تنها در خصوص هزینه‌های جاری مؤسسه صدق نموده و قابل تسری به مبالغ صرف شده مذکور در بند (ح) ماده 139 قانون نمی‌باشد.

ت) چنانچه مؤسسه خیریه فعالیت مشمول مالیات نیز انجام داده باشد هزینه‌های مشترک بین درآمدهای معاف و مشمول مالیات تسهیم خواهد شد.

ث) در خصوص دارایی‌های ثابتی که ارزش دفتری آنها در همان سال خرید یا دریافت، از سود انتهای دوره مؤسسه کسر شده است موارد ذیل باید مورد توجه قرار گیرد:

ث-1) استهلاک این دارایی‌ها در سنوات بعد، به عنوان هزینه قابل قبول، پذیرفته نمی‌شود.

ث-2) چنانچه در رسیدگی‌های سنوات بعد محرز شود که این دارایی‌ها برای اهدافی خارج از اساسنامه مصوب مؤسسه مورد استفاده قرار می‌گیرند، مالیات مربوط باید در همان سال احراز و برای مدت زمانی که دارایی خارج از چارچوب اساسنامه مورد بهره‌برداری قرار گرفته است (در صورت تکرار برای سنوات بعد) از مؤسسه مطالبه گردد.

بدیهی است چنانچه مؤسسه زیانی از بابت فعالیت‌های در چارچوب اساسنامه داشته باشد، ‌این زیان باید در محاسبه مالیات مربوط لحاظ شود.

تبصره (1): خدمات مؤسسان و اعضاء هیأت مدیره مؤسسه خیریه، افتخاری و داوطلبانه محسوب می‌شود. بنابراین وجوهی که تحت هر عنوان به این افراد پرداخت شود، در گروه هزینه‌های قابل قبول مؤسسه قرار نمی‌گیرد.

تبصره (2): در صورتی که پاداش پرداختی به کارکنان بر حسب میزان کارآیی ایشان تعیین شده باشد، هزینه پاداش متناسب با کار فوق‌العاده انجام شده، قابل قبول خواهد بود. لیکن پرداخت پاداش بر پایه درصدی از کمک‌های جذب شده یا وجوه مازاد، قابل قبول نمی‌باشد.

ماده (27) نکاتی پیرامون رسیدگی به وجوه مازاد مؤسسات خیریه

آن قسمت از کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی که در دوره مالی تحصیل، به مصرف نرسیده باشد، پس از انقضاء آن دوره مالی نیز قابل صرف در امور مذکور در بند (ح) ماده (139) ق.م.م خواهد بود. بدیهی است در هر زمان که این کمک‌ها به مصرف اموری خارج از موارد مصرح در بند «ح» ماده 139 قانون برسد، مالیات متعلقه باید برای عملکرد همان سال مصرف‌، مطابق قانون محاسبه و مطالبه شود.

ماده (28) استعلام در خصوص حساب‌های مؤسسه خیریه

ادارات کل مکلفند تا پایان فروردین ماه هر سال فهرست مؤسسات خیریه فعال در محدوده اداره کل را به دفتر حساب‌‌های مالیاتی ارسال نمایند. دفتر موصوف باید تا پایان اردیبهشت ماه هر سال تعداد حساب‌های ریالی و ارزی مفتوح به نام هر مؤسسه خیریه را به تفکیک حساب‌های راکد و فعال و نوع حساب از بانک مرکزی استعلام و نتیجه را تا پایان تیر ماه به ادارات کل مربوط اعلام نماید. ادارات کل موظفند حداکثر 15 روز پس از وصول پاسخ، اطلاعات را به ناظر مربوط ارجاع و یک نسخه از آن را نیز برای اداره امور مالیاتی ذیربط ارسال نمایند.

ماده (29) تصویب دستورالعمل

 این دستورالعمل در 29 ماده توسط معاونت مالیات‌های مستقیم تنظیم و در اجرای بند (ط) ماده (139) قانون مالیات‌های مستقیم به تصویب رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور رسیده است. رعایت مفاد این دستورالعمل و پیوست‌های آن از تاریخ ابلاغ برای کلیه واحدهای تابعه سازمان و مؤدیان مالیاتی الزامی و مسئولیت‌ نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده دادستانی انتظامی مالیاتی خواهد بود.

علی عسگری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

     به پیوست تصویر دادنامه شماره 1343 مورخ 26/08/1393 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال دستورالعمل شماره 2939/200/ص مورخ 11/02/1390 جهت اطلاع و بهره برداری ارسال می‌گردد.

بنابراین با عنایت به ابطال دستورالعمل مذکور، مفاد قسمت اخیر بخش‌نامه شماره 19520/200 مورخ 06/11/1392 مبنی طرح درخواست معافیت مالیاتی مواد 132 و 138 قانون مالیات‌های مستقیم در کمیته تخصصی معافیت، نیز لغو و مقرر می‌دارد ادارات امور مالیاتی در زمان رسیدگی به پرونده مالیاتی مؤدیان ذی‌ربط پس از اخذ و بررسی اسناد و مدارک لازم و با رعایت مقررات در صورت دارا بودن شرایط برخورداری از معافیت، نسبت به اعمال آن اقدام نمایند. 

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

احتراماً، ضمن ارسال نامه شماره 202338/6 مورخ 1/11/1393 معاون محترم اداری و مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری در خصوص دریافت فهرست کمک‌های دریافتی دانشگاه‌ها در اجرای بند 2 ضوابط اجرایی موضوع ماده 172 قانون مالیات‌های مستقیم، بدینوسیله اعلام می‌دارد :

    مطابق بند 2 ضوابط اجرایی مذکور صد در صد وجوهی که توسط مؤدیان مالیاتی به منظور مصرف در امور مشروحه زیر به حساب‌های خاصی که در تهران از طرف وزارت یا سازمان ذی‌ربط و در استان‌ها از طرف ادارات کل یا سازمان‌های مربوط و در مورد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی توسط رؤسای آنها افتتاح می‌گردد واریز می‌شود از درآمد مشمول مالیات عملکرد سال پرداخت و از منبع مالیاتی که مؤدی انتخاب خواهد کرد کسر خواهد شد. برداشت از حساب‌های فوق با امضاء مشترک بالاترین مقام مسئول دستگاه و ذی‌حساب مربوط صورت می‌پذیرد و دستگاه دریافت کننده مکلف است صورت کمک‌های دریافتی خود در هر سال را حداکثر تا آخر تیرماه سال بعد در تهران به سازمان امور مالیاتی کشور و در استان‌ها به اداره کل امور مالیاتی استان تسلیم نماید.

موارد مصرف وجوه واریزی یاد شده عبارتند از: تعمیر، تجهیز، احداث و یا تکمیل آن دسته از مدارس،
دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و مراکز بهداشتی و درمانی و یا اردوگاه‌های تربیتی و آسایشگاه‌ها و مراکز بهزیستی و کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی و هنری که بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می‌شود.

    با عنایت به مراتب فوق در مواردی که در اجرای این بند دانشگاه‌های دولتی که دارای ردیف بودجه مصوب می‌باشند، صورت کمک‌های دریافتی را به ادارات امور مالیاتی ارسال می‌نمایند، ادارات امور مالیاتی مکلف به اخذ آن بوده و ضرورتی به تأیید لیست توسط ذی‌حساب وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری نمی‌باشد.

حسین وکیلی- معاون مالیات‌های مستقیم

در راستای دستور جناب آقای دکتر طیب نیا، وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی در خصوص برطرف نمودن مشکلات روزهای پایانی سال در ارتباط با وصول بخش قابل توجهی از درآمدهای عمومی موضوع نامه شماره 25226/431/56/م مورخ 21/10/1393 معاون محترم نظارت مالی و خزانه دارکل کشور و با عنایت به دستور جناب آقای دکتر عسکری رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی هامش نامه مذکور مقتضی است، به منظور جلوگیری از تمرکز واریز منابع وصولی در روزهای پایانی سال ترتیبی اتخاذ گردد تا با مدیریت بر امر وصول و انتقال دقیق و به موقع وجوه نسبت به وصول و واریز مستمر و متناوب درآمدهای پیش بینی شده قبل از پایان هر ماه اقدام گردد.

علی رضا طاری بخش- معاون مالیات بر ارزش افزوده

تاریخ اجراء: از تاریخ 01/07/1387

کد 3725 را ملاحظه فرمائید.

نظربه اینکه ابهاماتی درخصوص تاریخ اجرای بخش‌نامه شماره 37/93/200 مورخ 13/03/1393، موضوع معافیت آگهی‌های منتشره در روزنامه‌ها و نشریات، مطرح گردیده، لذا یادآور می‌شود تاریخ اجرای بخش‌نامه مذکور، از 01/07/1387، تاریخ اجرایی شدن قانون مالیات برارزش افزوده مصوب 17/02/1387 مجلس شورای اسلامی خواهد بود.

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

تاریخ اجراء: 15 روز پس از درج در روزنامه رسمی (روزنامه رسمی 17/10/1393)

به پیوست قانون اصلاح ماده 5 قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی مشتمل بر ماده واحده مصوب 16/09/1393 به شرح ذیل جهت اطلاع و بهره برداری لازم ابلاغ می‌گردد:

ماده واحده- ماده 5 قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب 14/12/1387 و تبصره‌های آن به شرح زیر اصلاح می‌شود:

ماده 5- سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت هفت درصد (7%) حق بیمه سهم بیمه شده (از کارگر) و پانزده درصد (15%) مجموع عوارض صدور پروانه (از مالک) نسبت به تداوم پوشش بیمه تمام کارگران ساختمانی اقدام کند. در صورت عدم تامین منابع لازم جهت گسترش پوشش بیمه‌ای کارگران با تصویب هیأت وزیران، افزایش سقف مجموع عوارض تا بیست درصد (20%) بلامانع است.

تبصره 1- درصورت درخواست متقاضی دریافت پروانه، سازمان تامین اجتماعی مکلف است حق بیمه کارگران ساختمانی را بر مبنای حق بیمه سهم کارفرما در زمان صدرو پروانه ساختمانی تامدت سه سال و بدون دریافت سود، تقسیط کند. ترتیب پرداخت حق بیمه از طرف دارنده پروانه به منزله رسید پرداخت حق بیمه و اخذ پروانه است. در هر حال صدور پایان کار منوط به ارائه مفاصا حساب می‌باشد. تأخیر در پرداخت اقساط حق بیمه مشمول جریمه مانند تأخیر پرداخت سایر حق بیمه‌ها می‌شود.

تبصره 2- سازمان تامین اجتماعی مکلف است گزارش عملکرد خود را هر سه ماه یک بار به کمیسیون‌های بهداشت و درمان، اجتماعی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ارائه کند.

تبصره3- مراکز دینی از قبیل مساجد و تکایا، حسینیه‌ها و دارالقرآن‌ها از پرداخت سهم کارفرما معاف بوده و سهم کارفرما از محل ماده 5 قانون تأمین می‌شود.

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پيوست‌

تاریخ اجرا: 10/09/1393

کد 2896 را ملاحظه فرمائید

به پیوست رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 1403 مورخ 10/09/1393 مبنی بر اینکه، «به موجب رأی شماره 513 الی 517-18/11/1389 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بند 10 بخش‌نامه شماره 30545/393/232- 18/03/1388 سازمان امور مالیاتی کشور ابطال شده است، بنابراین بخش‌نامه شماره 70793-29/10/1388 سازمان امور مالیاتی کشور که در مقام رفع ابهام از بند 10 بخش‌نامه پیش گفته صادر شده است نیز به تبع ابطال بند 10 بخش‌نامه و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، ابطال می‌شود.» جهت اطلاع و بهره برداری لازم ارسال می‌گردد.

علی عسکری- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پيوست‌

کد 3780 و 3490 را ملاحظه فرمائید.

پیرو بند 3  بخش‌نامه شماره 4109/200 مورخ 11/03/1392، مبنی بر بازبینی سیستم جستجوی بدهکاران مالیاتی وصول و اجراء در موارد صدور مفاصا حساب مالیاتی، با توجه به سؤالات و ابهامات مطرح شده مقرر می‌دارد، اجرای بند مذکور صرفاً در ارتباط با صدور مفاصا حساب مالیاتی در اجرای مقررات ماده 235 قانون مالیات‌های مستقیم و بخشودگی جرایم و تقسیط بدهی مالیاتی بوده و جهت صدور گواهی‌های مالیاتی از جمله گواهی موضوع مواد 186، تبصره1 ماده 186 و 187 قانون مالیات‌های مستقیم و سایر گواهی‌های قانونی، ادارات امور مالیاتی می‌بایست با رعایت مقررات مربوط به مواد مذکور و بخش‌نامه‌ها ودستورالعمل‌های صادره در این ارتباط اقدام نمایند. 

علی عسکری-رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

پيوست‌