گزارش شماره 543-5/30-23/03/68 دفتر فنی مالیاتی حسب ارجاع مقام معاونت درآمدهای مالیاتی در جلسه مورخ 31/03/68 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی مطرح است. مفاد گزارش مزبور اجمالاً عبارت از این است که به موجب بند 10 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 03/12/66 مجلس شورای اسلامی موضوع پذیرفتن پرداختی تا میزان سی ‌درصد سود مشمول مالیات جزء هزینه‌های قابل قبول، طرف پرداخت، مؤسسات موضوع ماده 2 تعیین گردیده، حال که تنها در بندهای اول و چهارم ماده 2 مذکور از مؤسسه نام برده شده است، این سؤال مطرح می‌گردد که پرداختی به حساب سایر اشخاص مذکور در این ماده مانند انجمن‌ها و جمعیت‌ها و موقوفات، مشمول هزینه‌های قابل قبول موضوع بند 1- فوق‌الاشعار خواهد بود یا خیر. مضافاً این‌که جهت احتساب این گونه کمک‌های مؤدیان به دولت پیش‌بینی لازم در ماده 172 قانون فوق‌الذکر به عمل آمده است.

هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی به استناد بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم پس از بحث و تبادل‌نظر به شرح آتی اعلام رأی می‌نماید: مستنبط[1] از حکم بند 10 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 03/12/66 مجلس شورای اسلامی این است که عنوان «مؤسسه» در ارتباط با ماده 2 قانون فوق‌الذکر به معنی عام آن به‌کار برده شده و حکم مزبور به مؤسسات موضوع بندهای اول و چهارم ماده 2 مورد بحث محدود[2] نمی‌گردد و نیز مقررّات موضوع ماده 172 آن قانون دلیل بر عدم تعمیم بند 10 یاد شده نسبت به تمامی اشخاص مذکور در ماده 2 نخواهد بود.

محمدتقی  نژادعمران- محمدتقی قزلباش- محمود حمیدی- علی‌اکبر نوربخش- علی‌اصغر محمدی- علی‌اکبر سمیعی- محمد طاهر- محمد رزاقی- اصغر آبادانی

 

---

[1]- مستنبط. [م تَم ب] (عربی، ص) بیرون آورنده آب و علم و مانند آن. (از منتهی‌الارب). / آشکارکننده و اختراع کننده چیزی را که پنهان و مخفی بوده است. / استخراج کننده و درآورنده خیر و نیکی از کسی. / استخراج کننده فقه به‌وسیله فهم و اجتهاد خویش. (از اقرب‌الموارد). آنکه حکمی را به فهم و اجتهاد خود استخراج می‌کند. (ناظم‌الاطباء). حکم شرعی فرعی را از ادله تفصیلیه به اجتهاد خود استخراج کننده. دریابنده. درک کننده. و رجوع به استنباط شود.

مستنبط. [م تَم ب] (عربی، صفت، اسم) بیرون آورده شده. (غیاث) (آنندراج). / استنباط شده. درک شده. دریافته. رجوع به استنباط شود. / جای بیرون آوردن چیزی. (غیاث) (آنندراج). / در اصطلاح شعرا، نام صنعتی است، و آن چنان به وضع رسیده که بیتی نویسد راست بعده زیر هر لفظی بیتی نویسد.

استنباط. [اِ تِم] (عربی، مصدر) به آب رسیدن چاه کن. آب برآوردن. (منتهی‌الارب). بیرون آوردن آب. (تاج‌المصادر بیهقی). الاستنباط، استخراج الماء من العین، من قولهم نبط الماء، اذا خرج من منبعه. (تعریفات جرجانی). / نبطی شدن. (تاج‌المصادر بیهقی). نبطی شدن قوم. / بیرون آوردن چیزی. (منتهی‌الارب). طلب ظهور امری کردن. / چیدن. / استنبط الفقیه؛ اذا استخرج الفقه الباطن بفهمه و اجتهاده. (منتهی‌الارب). الاستنباط اصطلاحاً استخراج المعانی من النصوص بفرط الذهن و قوة القریحة. (تعریفات جرجانی): تا وی آن را بخرد و عقل خود استنباط کردی. (تاریخ بیهقی صفحه 100). / استنبط (مجهولاً)؛ یعنی آشکارا شد بعد پنهان شدن. (منتهی‌الارب). منبع: http://www.loghatnaameh.org

[2]- محدود: چیزی‌که حد و نهایت داشته باشد، آنچه برای آن حد و مرز تعیین ‌شده ‌باشد، محروم

(اسم) حد زده شده. موبد

(اسم) ابدی گشته دایمی جاودانی.

همیشه و جاوید و سرمد و پایدار و ابدی. (منبع: http://farsilookup.com)

مدیران و کارگزاران سازمان‌ها برای به انجام رساندن امور سازمانی خود علاوه بر معیارهای سازمانی و قانونی نیاز به مجموعه‌ای از رهنمود‌های اخلاقی و ارزشی دارند که آنان را در رفتارها و اعمال اداری و سازمانی یاری دهد و نوعی هماهنگی و وحدت رویه در حرکت به سوی شیوه مطلوب جمعی و عمومی را برایشان ممکن سازد.

نظام‌نامه اخلاق و رفتار کارکنان چنین موضوع مهمی را در سازمان تحقق می‌بخشد. این نظام نامه سندی است حاوی معیارهای اخلاقی و ارزشی که برای ایجاد هماهنگی و وحدت رویه و روش کارگزاران سازمان تدوین شده، آنان را در اقدامات و تصمیم‌گیری‌هایشان یاری رسانده و هرگاه در موضوعی دچار تردید و دودلی شوند، گمان آنها را به یقین مبدل می‌سازد.

اعضای سازمان براساس زمینه‌های ارزشی دارای دیدگاه‌های متفاوت می‌باشند تبدیل تفاوت‌ها به یگانگی و اشتراک در جهت حرکت به سوی یک مطلوب جمعی و عمومی مستلزم تدوین معیارهای اخلاقی و ارزشی به صورت منظم و منضبط است.

این معیارها باید در اختیار همه کارگزاران سازمانی قرار داده شود و به نوعی در آنان درونی شود تا همانند سوگند نامه بقراط که اخلاق حرفه‌ای پزشکان را شکل می‌دهد کارگزاران بخش عمومی نیز از سرمشق‌ها و رهنمودهای اخلاقی و ارزشی مشترکی بهره گیرند.

دو دلیل اساسی استفاده از نظام اخلاقیات سازمانی عبارتند از:

الف) قوانین و مقررات نمی‌توانند تمامی تصمیمات و اقدامات مدیران و کارگزاران بخش عمومی را لحاظ نموده و برای آنان شیوه و راه و روش انجام کار ارائه دهند، بنابراین در موارد زیادی قانون مسکوت می‌ماند.

ب) آرمان‌های ارزشی و اخلاقی برای همه افراد و اعضاء روشن نمی‌باشد و نظام نامه اخلاقیات می‌تواند یاری دهنده و راهنمای کارگزاران باشد و آنان را به شناخت آرمانی مشترک از نظر ارزشی و اخلاقی نایل سازد که این موجب انجام، همدلی و یکپارچگی اعضاء خواهد شد.

با توجه به نقش عمده امور مالیاتی در تأمین درآمدهای عمومی کشور و نظر به اینکه نیروی انسانی این سازمان ارزشمندترین دارایی آن محسوب می‌شود لذا شایسته و ضروری است که کارکنان این سازمان بالاترین سطح معیارهای رفتاری و اخلاقی را در دو بعد درون و برون سازمانی ارائه دهند.

هدف از تهیه و تدوین این مجموعه توسعه و اجرای یک نظام اخلاقی و رفتاری جامع و کاربردی در رابطه با سازمان امور مالیاتی کشور می‌باشد.

امید است کلیه کارکنان سازمان نظام نامه را دریافت، مطالعه و فرم مربوط به وصول آن را تکمیل نمایند.

عیسی شهسوارخجسته - رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

«منشور اخلاقیات در کلام مولا علی (ع)»

در این قسمت با استفاده از سخنان، فرمان‌ها و مکتوبات مولا علی (ع) خطوط کلی اخلاق کارگزاران از دیدگاه این برترین الگوی مدیریت در عرصه گیتی ترسیم گردیده است.

1- پرهیزکاری، خویشتن‌داری، شکیبایی، راستگویی و درستکاری در انجام امور

·      «بندگان خدا بدانید که پرهیزکاری خانه‌ای است چون دژ استوار و ناپارسایی خانه‌ای بی‌بنیاد و خوار» (نهج‌البلاغه، شهیدی، ص 157)

·      «به هنگام خشم، خویشتن‌دار باش و تندی و سرکشی میار و دست قهر پیش مدار و تیزی زبان بگذار» (همان مأخذ، نامه 53، ص 340)

·      «نشانه ایمان آن است که راست گفتن را در جایی که به تو زیان می‌رساند به دروغ گفتن در جایی که به تو سود می‌دهد ترجیح دهی» (همان مأخذ، حکمت 450، ص 1296)

·      «پس نیکوترین اندوخته خود را کردار نیک بدان و هوای خویش را در اختیارگیر و به نفس خود بخیل باش و زمام آن را در آنچه برایت روا نیست رها گردان» (همان مأخذ، نامه 53، ص 326)

2- خداترسی، تقوا و رعایت عدالت و انصاف در انجام امور

·      «ترس از خدا موجب بینایی درون‌های کور شماست و درمان بیماری کالبدهاتان و زداینده فساد» (همان مأخذ، ص 198)

·      «با همگان یکسان رفتار کن، گاهی که گوشه چشم به آنان افکنی و یا خیره نگاهشان کنی، یا یکی را به اشارت خوانی، یا به یکی تحیتی رسانی، تا بزرگان در تو طمع ستم بر ناتوانان نبندند و ناتوانان از عدالت تو مایوس نگردند.» (همان مأخذ، ص 370)

3- انعطاف‌پذیری در اجرای قوانین

·      و از حضرتش از فرموده رسول (ص) پرسیدند «پیری را با خضاب بپوشانید و خود را همانند یهود مگردانید» گفت: او که درود خدا بر وی، چنین فرمود و شمار مرد دین اندک بود اما اکنون که میدان اسلام فراخ گردیده و دعوت آن به همه جا رسیده، هر کس آن کند که خواهد. (همان مأخذ، ص 363)

4- میانه روی، تعدیل و پرهیز از زیاده‌روی

·      «میانه رو باش و از زیاده‌روی دست بردار...» (همان مأخذ، ص 284)

5- نفی هر گونه خودپسندی در انجام امور

·      «و بپرهیز از خود پسندیدن و به خود پسندی مطمئن بودن و ستایش را دوست داشتن که اینها همه از بدترین فرصت‌های شیطان است تا بتازد و کرده نیکوکاران را نابود سازد.» (همان مأخذ، ص 340)

6- حفظ بیت‌المال و پرهیز از اسراف

·      «پس شریح! مبادا این خانه را از جز مال خود خریده یا بهای آن را از جز حلال بدست آورده باشی، چه آنگاه خانه دنیا را زیان کرده‌ای و خانه آخرت را از دست داده‌ای» (همان مأخذ، ص 272)

·      «میانه رو باش و از زیاده روی و اسراف دست بردار! و امروز، فردا را به خاطر آر و از مال نگاه‌دار چندانکه تو را کارساز است» (همان مأخذ، ص 283)

7- مراقبت و نظارت را فراموش نکنید

·      «پس بر کارهای آنان مراقبت دار و ناظری راستگو و وفا پیشه بر ایشان بگمار که مراقبت نهایی تو در کارهاشان، وادار کننده آنهاست به رعایت امانت و مهربانی است بر رعیت» (همان مأخذ، ص 333)

8- مشورت با علما و دانشمندان

·      «با دانشمندان فراوان گفتگو کن و با حکیمان فراوان سخن در میان نه...» (همان مأخذ، ص 329)

9- به هر کس در سازمان، کاری در خور او محول کنید

·      «اما بعد، واگذاردن آدمی آنچه را به عهده دارد و عهده‌دار شدن وی کاری که دیگران باید گذارد، ناتوانیی است آشکار و اندیشه‌ای تباه و نابکار» (همان مأخذ، ص 346)

10- مدیران و رهبران سازمان باید محور سازمان بوده و نیرو‌ها را متفق و متحد سازند

·      «جایگاه زمامدار در این کار، جایگاه رشته‌ای است که مهره‌ها را به هم فراهم آورد و برخی را ضمیمه برخی دیگر دارد، اگر رشته‌ها ببرد، مهره‌ها پراکنده شود و از میان رود و دیگر به تمامی فراهم نیاید.» (همان مأخذ، ص 142)

11- به خاطر داشته باشید که شما امانتدار مردم هستید، این شغل سازمانی امانتی است نزد شما، نه فقط وسیله امرار معاشتان

·      «کاری که به عهده توست، نان خورش تو نیستی بلکه بر گردنت امانتی است. آنکه تو را بدان کار گمارده، نگهبانی امانت را به عهده‌ات گذارده...» (همان مأخذ، ص 274)

«نظامنامه رفتاری کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور»

اصل اول: مسؤولیت

1-1- مسؤولیت همگانی

شایسته است کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور:

1) درستی و صداقت را در رفتار‌های خود پیشه نموده و در انجام وظایف خود حداکثر تلاش و توان خود را به‌کار گیرند.

2) از قانون اساسی و قوانین و مقررات وضع شده اطاعت و پاسداری کنند.

3) حرمت شهروندان، زیر دستان، همکاران و سرپرستان را حفظ کرده، در رفتارها نهایت ادب را به جا آورند.

4) نیکخواهانه، منصفانه و خوش بینانه رفتار کرده، در صیانت نفع و مصلحت عامه تمام توان خود را به‌کار گیرند.

5) امر به معروف و نهی از منکر نموده، هر کجا فسادی یافتند آن را آشکار سازند.

6) از سوء استفاده از موقعیت شغلی در داخل و خارج سازمان برای پیشبرد اهداف شخصی پرهیز کنند.

7) مردم را به حقوق خود در زمینه تکالیف و وظایف سازمان آشنا ساخته و آنان را در ارتباطشان با سازمان یاری دهند.

8) به شهروندان، روشن، کامل، دقیق و گویا پاسخ داده، آنان را در تصمیم‌گیری‌ها دخالت داده و سهیم سازند.

9) اقدامات سازمانی را با بی‌طرفی و بدون سوء گیری خاصی انجام دهند.

10) مسؤولیت اشتباهات و خطاهای خود را به عهده گیرند.

2-1 مسؤولیت سازمان امور مالیاتی کشور

1) سازمان امور مالیاتی کشور باید ارائه تصویر روشنی از اهداف و راهبردهای سازمان را در رأس کلیه امور و فعالیت‌های خویش قرار دهد.

2) سازمان امور مالیاتی در خط‌مشی‌های استخدامی خود دقت فراوانی نموده و بر مبنای معیار تخصص و تعهد، افراد همسو با اهداف سازمان را استخدام نماید. فرآیند استخدام باید عینی، رقابتی و عاری از دخالت و براساس ضابطه و به دور از هر گونه رابطه باشد.

صفات و ویژگی‌های کارمند خوب به ویژه مدیران از دیدگاه امیر مؤمنان علی (ع) عبارتست از:

«... و ایشان را از میان اهل تجربه و شرم و حیا و از خانواده‌های خوشنام تعیین نما»

3) با توجه به نقش مهم آموزش در ارتقاء سطح علمی و اخلاقی کارکنان، سازمان باید دوره‌های آموزشی جهت ارتقاء سطح دانش، مهارت و رفتار کارکنان و طبعاً افزایش بهره‌وری سازمان برگزار کند.

4) حقوق کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور باید کافی بوده و برای آنان استاندارد و سطح شایسته‌ای از زندگی را فراهم سازد. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «من لا معاش له لا معادله» هر کس که معاش ندارد، معاد ندارد.

البته این امر به ‌هیچ وجه توجیه کننده ارتکاب به اعمال سوء برای کارکنان نخواهد بود.

5) افزایش ظرفیت‌های سازمانی در جهت ارتباطات باز، خلاقیت و تلاش

6) وضع موازینی به منظور نهادینه نمودن رفتارهای اخلاقی در سازمان

7) ترغیب کارکنان سازمان برای پذیرش، ترویج و ارزیابی دوره‌ای منشور اخلاقیات به عنوان یک سند زنده و حیاتی

8) گسترش فرهنگ سازمانی متناسب با اهداف سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان ابزاری مؤثر و قوی برای ترویج الگوی رفتاری مورد انتظار و ارزش‌ها و باورهای مشترک از طریق:

·         گسترش فرهنگ تعلق و وفاداری نسبت به سازمان در میان کارکنان

·         گسترش صداقت، درستکاری، همکاری، همفکری، و تعاون در جهت انجام وظایف محوله

·         تقویت فرهنگ خود کنترلی در بین کارکنان سازمان

·         ایجاد یک وجهه سازمانی مطلوب نزد افکار عمومی از طریق بهبود بخشیدن به نحوه و سرعت رسیدگی به امور شهروندان

9) برخورد سریع و قاطع با متخلفین در سازمان و مجازات آنان

10) سازماندهی فعالیت‌های افراد و کارکنان در جهت استفاده بهینه از منابع سازمان و ظرفیت‌های افراد

11) مراقبت از سلامت جسمی و روانی کارکنان و توجه فزاینده به کیفیت زندگی کاری آنان

12) مراوده با مراکز علمی در جهت ایجاد پل ارتباطی بین تئوری و عمل و بهره‌گیری از موضوعات جدید حرفه‌ای

3-1- مسؤولیت مدیران

1) مدیران و سرپرستان باید ارائه تصویر روشنی از اهداف و راهبردهای بخش تحت کنترل خود را در رأس کلیه امور قرار دهند.

2) از تبعیض ناروا و غیرقانونی شدیداً احتراز نموده و هر جا اینگونه اقدامات روبرو شدند در حذف و رفع آن بکوشند.

3) مدیران و سرپرستان باید اطمینان حاصل کنند که کارکنان با قوانین مربوط، معیارهای لازم، رویه‌ها و دستورالعمل‌ها آشنا هستند.

4) مدیران باید کارهای افراد تحت نظارت خود را به نحو مطلوب و صحیحی برنامه‌ریزی و نظارت نموده و نیز در جهت پیش‌بینی تحولات و تغییرات آتی و هم آهنگ‌سازی سازمان با آن تغییرات اقدام نمایند.

5) مدیران باید معیارهای مورد انتظار را به طور مستمر به کارکنان منتقل و آنان را از رفتارهای مورد قبول مطلع سازند.

6) مدیران می‌توانند از طریق حضور در مراسم‌هایی که به مناسبت‌های مختلف (اسلامی، فرهنگی، ملی و...) برگزار می‌شود، موجبات تشویق آنان را فراهم آورده، بدین ترتیب بین کارکنان سازمان همدلی و صمیمیت ایجاد نمایند.

7) مدیر باید خود، دارای انگیزه بالایی از علاقه به کار، خلاقیت، نوآوری و احترام به قوانین و مقررات و پویایی در محیط کار باشد و بتواند این روحیه مثبت را به شیوهای گوناگون به زیر دستان خود انتقال دهد.

8) ارتقاء براساس شایسته سالاری (تحصیلات، تخصص، تجربه، سابقه کاری، صداقت، درستکاری، بهره‌وری، و...) بوده و مدیران باید ضابطه‌مندی را جایگزین رابطه‌مندی نمایند.

9) ایجاد یک نظام صحیح پاداش و تنبه که در آن رفتارهای سازگار، پاداش و قانون شکنی‌ها کیفر ببیند.

10) مدیران باید روحیه انتقاد‌پذیری را در خود تقویت و ضمن حل اختلاف سلیقه‌ها امکان آشکار شدن اندیشه‌های نو، خلاق و مترقی دیگران را فراهم کنند.

11) ایجاد امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها و ارائه نظرات از جانب کارکنان و شهروندان

12) مدیران باید زمینه ظهور و بروز هر گونه فساد را از طریق تدابیر لازم از بین ببرند و برای جلوگیری از فساد توسط کارکنان خود اقدامات معقول را مبذول دارند حضرت علی (ع) علت فساد در جوامع را دو عامل می‌داند:

«یکی آنکه وقتی زمامداران حق مردم را به مردم ندهند، مردم ناچار باید حق خود را از آنان خریداری کنند، دیگر اینکه وقتی کالای فاسد رواج یافت، مردم خریدار آن می‌شوند و ناچار فساد پا می‌گیرد و به مرور در نسل‌ها رسوب می‌کند»

4-1- مسؤولیت کارکنان

1) کارکنان سازمان باید دستیابی به اهداف سازمان را در رأس امور و فعالیت‌های خود قرار داده و در این راه از هیچ کوششی فروگذار ننمایند

2) ایجاد جو صمیمی و محیط گفتگو و مشاوره، همکاری و مساعدت در پیشبرد وظایف و کارهای محوله و رفع نقایص کار یکدیگر، اجتناب از گروه‌گرایی، باندبازی و نفاق در بین کارکنان در قبال همکاران

3) کارکنان سازمان مسؤول حفظ، نگهداری و مصرف بهینه هر گونه پول، اموال و یا سایر امکاناتی خواهند بود که براساس قانون مسؤولیت آنها را به عهده‌دارند

4) راستگویی، درست کرداری، خویشتنداری، شکیبایی و نفی هر گونه خود پسندی در انجام امور

5) پرهیز از اسراف و ایجاد هزینه‌های زاید برای سازمان

اصل دوم: تطابق و پیروی از قانون

1) تمامی کارکنان سازمان ملزم به پیروی از قوانین و مقررات هستند، کارکنانی که مرتب تخلفاتی همچون استعمال مواد مخدر، کلاهبرداری، و اخذ رشوه می‌شوند صرف‌نظر از جریمه‌ها و مجازات‌های متعلق به آن، مطابق اقدامات انضباطی با آنان رفتار خواهد شد.

2) عامل انجام تخلف در هر حال این حق را دارد که قبل از به اجرا گذاشته شدن اقدامات انضباطی از خود دفاع کند و دفاع او باید استعمال شود.

3) اعتماد عامه مردم نسبت به درستکاری سازمان امور مالیاتی کشور و کارکنان آن بسیار مهم است جهت اطمینان از حفظ چنین باوری شکایات از سازمان امور مالیاتی کشور یا بر علیه فردی از کارکنان آن باید به صورت صحیح و عینی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه به اطلاع شاکی برسد.

4) اگر کارکنان معتقد باشند که مجبور به رفتار به شیوه‌های غیرقانونی، ناصحیح و غیراخلاقی یا به هر شکلی تخلف از نظام‌نامه رفتاری هستند، مسؤولیت دارند موضوع را به یکی از اعضای مدیریت ارشد گزارش کنند و مدیران ارشد نیز باید چنین مواردی را ثبت و ضبط کنند و قدم‌های مؤثری برای رسیدگی به چنین ادعاهایی بردارند.

اصل سوم: نحوه روابط با عامه مردم

1) کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور ضمن رفتار مؤدبانه با مراجعین و حساسیت نشان دادن نسبت به حقوق آنان حتی در شرایط کاری سخت و فشارهای عصبی و روانی باید ادب و نزاکت را رعایت نموده و از تمامی ابزارهای منطقی جهت کمک به مردم برای ارضای توقعات و حقوق قانونی آنان استفاده نمایند.

رسول اکرم (ص) در این ارتباط فرمودند: «دوستی و مهر ورزیدن با مردم، نیمی از خرد است»

2) کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور باید حریم اشخاص را در موقعی که به اطلاعات شخصی و خصوصی رسیدگی می‌کنند رعایت نمایند.

3) کارکنان سازمان نباید موجبات سردرگمی، پریشانی و اتلاف وقت شهروندان را به وجود آورند.

4) کارکنان سازمان نسبت به زیان وارده به شهروندان و در نتیجه تصمیم‌گیری اشتباه و خلاف مقررات، تأخیر در انجام امور مالیاتی به دلایل غیرموجه و ... مسؤول خواهند بود.

5) کارکنان سازمان نباید نسبت به شهروندان بخاطر جنسیت، رنگ، نژاد، فرهنگ، تابعیت، اعتقادات مذهبی و فکری، ناتوانی و معلولیت، پست سازمانی افراد (مقام و موقعیت مراجعه‌کننده) تبعیض قائل شوند و لازم است که قوانین و مقررات را برای آنان به‌نحو یکسان اجرا نمایند.

6) کارکنان سازمان باید درستی و صداقت را پیشه رفتارهای خود نموده، هیچ‌گاه نباید بخاطر پیشرفت خود آرمان‌های یاد شده را به فراموشی بسپارند.

اصل چهارم: کنترل و نظارت بر عملکرد

1) سازمان امور مالیاتی کشور از طریق ایجاد رقابت سالم بین کارکنان مانع گسترش فساد خواهد شد. بدین منظور کارکنان درستکار، فعال و نوآور، تشویق و کارکنان خاطی توبیخ خواهند شد.

2) تلاش در جهت ایجاد و توسعه سیستم حسابداری مالیاتی

3) اگر کارمندی دلایل منطقی داشته باشد که کارمند دیگری در فعالیت غیرقانونی یا در رفتار نادرست یا فساد (اداری) دخالت دارد، در این صورت ملزم است تا مسائل را مستقیماً و بلافاصله به مدیریت گزارش کند.

4) باید از اقدام کارمند گزارش دهنده در صورتی که همراه با سوء نیت و اغراض شخصی نباشد در مقابل هر گونه اعمال تلافی جویانه حمایت شود، و چنانچه کارمندی گزارش خلاف واقع ارائه نماید بایستی تذکرات لازم داده شود.

5) کارمندی که تصور می‌کند ملزم به رفتار غیرقانونی، ناصحیح یا غیراخلاقی است و این امر سبب سوء مدیریت شده و نیز خلاف نظام‌نامه رفتاری است، باید موضوع را بر طبق قانون به مسؤولین ذی‌صلاح گزارش کند.

6) کارکنان باید از تقاضا یا پذیرش هر گونه هدیه یا هر نوع پیش‌کشی که ممکن است بر انجام وظایف رسمی یا مسؤولیت‌های قانونی یا نحوه داوری آنها بگذارد خودداری کنند و سپس در اولین فرصت گزارش کتبی در این مورد تهیه نموده، به مدیریت یا مسؤولین مربوط ارائه نمایند.

7) کارکنانی که در بخش تدارکات هستند باید دقت خاصی اعمال کنند تا این اطمینان حاصل شود که آنان در معرض اتهام به شیوه‌های نادرست خرید واقع نمی‌شوند. همچنین این افراد نباید تحت هیچ شرایطی هدیه‌ای از طرف‌های کنونی یا آتی معامله کننده دریافت نمایند چرا که ممکن است چنین عملی به منظور تطمیع صورت گرفته و جنبه رشوه پیدا کند.

اصل پنجم: اجتناب از تعارض منافع

1) کارکنان باید از شرکت در معاملات مالی، کسب هر موقعیت یا مسؤولیت یا هر گونه منافع مالی و تجاری و ... که مغایر با مسؤولیت‌ها و وظایف رسمی‌شان است، خودداری کرده و از موقعیت رسمی و اداری خود جهت پیشبرد منافع شخصی یا مالی خود یا بستگان خود استفاده نکنند.

2) کارکنان باید مطابق قانون و سیاست‌های اداری، منافع یا فعالیت‌های مالی، تجاری و بازرگانی خود را که ممکن است منجر به برخورد منافع (منافع شخصی با وظایف و مسؤولیت‌های رسمی عمومی) شود، اعلام کنند. در مواقعی که احتمال تضاد منافع (میان وظایف رسمی و منافع شخصی) وجود دارد، کارکنان باید از مجموعه تدابیری که به منظور کاهش یا حذف تضاد منافع اتخاذ گردیده است، تبعیت نمایند.

اصل ششم: فعالیت‌های سیاسی

1) فعالیت‌های سیاسی دیگران یا سایر فعالیت‌های آنها که در حوزه‌ای غیر از حوزه وظایف رسمی آنها قرار می‌گیرد، باید مطابق مقررات قانونی و اجرایی و به صورتی باشد که موجب تضعیف اعتماد عمومی به انجام بی‌طرفانه مسؤولیت‌ها و وظایف رسمی‌شان نگردد.

2) کارکنان سازمان باید از اظهارنظرهای نا مناسب عمومی در مورد موضوعات مربوط به برنامه‌ها و خط‌مشی‌های دولتی اجتناب کنند.

اصل هفتم: شیوه برخورد در مسائل مالی (پولی)

1) تمامی کارکنان سازمان نسبت به استفاده از وجوه دولتی برای مقاصد درست مسؤولیت دارند. کارکنان سازمان باید از ایجاد زمینه انتقاد مبنی بر اینکه وجوه دولتی مستقیماً برای نفع شخصی اعضای سازمان استفاده می‌شود، بر حذر باشند و این وجوه صرفاً باید صرف اهداف قانونی سازمان شود.

2) تنها اشخاص دارای اختیار قانونی حق تصمیم به انجام هزینه را دارند و وجوه عمومی باید به صورت عاقلانه و صحیح و اقتصادی هزینه شود.

اصل هشتم: رازداری و استفاده از اطلاعات رسمی (دولتی) و محرمانه

1) تمامی کارکنان سازمان مؤظفند اطلاعات محرمانه‌ای را که ضمن انجام وظایف اداری کسب کرده‌اند بیرون از سازمان فاش نسازند و اقدامات لازم را جهت حفظ امنیت و محرمانه بودن اطلاعاتی که مسؤول آن می‌باشند یا از آنها آگاه می‌گردند، مبذول دارند.

2) کارکنان سازمان نباید در پی دستیابی به اطلاعاتی باشند که شایسته یا مجاز به دانستن آن نیستند. همچنین نباید از اطلاعات کسب شده در طول دوران خدمت استفاده ناصحیح نمایند.

3) کارکنان سازمان مؤظف هستند اطلاعات رسمی را که باید به‌طور صحیح در اختیار همگان قرار گیرد آشکار نمایند و از مخفی نگه داشتن آن بپرهیزند. همچنین اطلاعاتی را که به عدم درستی و گمراه بودن آنها واقف هستند، باید به مدیران مربوط گزارش نمایند.

4) تمامی افرادی که به اطلاعات حساس و مربوط به امنیت ملی دسترسی دارند مسؤولیت حفاظت از این اطلاعات را نیز به عهده خواهند داشت.

اصل نهم: خریدهای شخصی اموال دولتی توسط کارکنان سازمان

1) تمامی کارکنان سازمان در خرید کالاهای متعلق به اموال دولتی که در معرض فروش برای عموم قرار می‌گیرند مانند انتشارات، ملزومات و کالاهای مازاد، وسایط نقلیه و غیره آزاد می‌باشند مگر:

·      کارکنانی که به واسطه موقعیت شغلی خود قادر به کسب اطلاعاتی خاص در مورد وضعیت کالاهای مذکور شوند.

·      کارکنانی که مسؤول انجام اقدامات مربوط به فروش می‌باشند.

·      کارکنانی که کالاها را با تخفیف دریافت می‌کنند و این تخفیف در اختیار عموم قرار نمی‌گیرد.

اصل دهم: محیط کاری

1) تمامی کارکنان سازمان دارای حق داشتن محیط کاری سالم، امن و عاری از تبعیض و آزار و اذیت که در آن اهداف فردی و سازمانی قابل تحقق باشد، هستند.

محیط کاری خوب محیطی است که:

·      عادلانه، منصفانه، امن و حمایتی باشد

·      عاری از مواد مخدر و مشروبات الکلی باشد

·      عاری از آزار و اذیت و تبعیض‌های توجیه‌ناپذیر باشد

·      تنوع فرهنگی و تفاوت‌های فردی محترم شمرده شود

·      باز خورد عملکرد صادقانه و فرصت پیشرفت فراهم باشد

·      در جستجوی مشارکت کارکنان در فرایندهای تصمیم‌گیری باشد

2) کارکنان سازمان باید در شناسایی و رفع موانع ارتباطی مراجعان مساعدت نمایند، بگونه‌ای که سازمان بتواند کار آمدتر با مراجعه کننده خود ارتباط برقرار کند

3) تمامی کارکنان سازمان باید در اطلاعات سهیم شده و در این راستا در حدود وسیعی تشویق به مشارکت در تصمیم‌گیری، به منظور ایجاد محیط کاری مشارکتی، گروهی و هم آهنگ شوند

4) خوش برخوردی، خوش رفتاری و مؤدب بودن و داشتن ظاهر آراسته برای تمامی کارکنان سازمان لازم و ضروری می‌باشد

قوانین و روندهای مرتبط با تخلفات اداری کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور

اعمال مشمول سوء رفتار و مجازات‌های قانونی مرتبط بر آن، در سازمان امور مالیاتی کشور به شرح ذیل است:

1- برخی از اعمال مشمول سوء رفتار (تخلفات اداری) که در قانون «رسیدگی به تخلفات اداری» مصوب 07/09/1372 مجلس شورای اسلامی درج شده است عبارتند از:

«اعمال و رفتار خلاف حیثیت و شئون شغلی یا اداری، کم کاری و سهل‌انگاری در انجام وظایف محوله، تمرد از اجرای دستورات مافوق، اعتیاد به مواد مخدر، غیب غیرموجه، عدم رعایت حجاب اسلامی، کارشناسی و غیره می‌باشد.» برای تخلف‌های فوق مجازات‌هایی پیش‌بینی شده است که از اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی تا انفصال دائم از خدمات دولتی را شامل می‌شود.

2- با توجه به اهداف نظامنامه بهتر است در صورت بروز تخلف از سوی کارکنان- به ویژه زمانی که سوء رفتار جدی، عمدی و مکرر نبوده و کارمند به تخلف فوق آگاه نبوده است- مدیر در ابتدا ضمن انجام تحقیقی دقیق و منصفانه، در صورت امکان فرصت لازم را جهت اصلاح رفتار در اختیار کارمند قرار دهد.

3- با در نظر داشتن جدی بودن سوء رفتار، اخطار شفاهی معمولاً بر اخطار کتبی مقدم می‌باشد.

4- روند نتایج هر گونه اقدام انضباطی باید به‌طور کتبی ضبط و نگهداری شده و قبل از درج در پرونده به رویت و امضاء متخلف برسد.

5- مجازات تخلفات اداری فوق‌الذکر در قانون رسیدگی به تخلفات اداری به ترتیب زیر می‌باشد:

1-5 اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی

2-5 توبیخ کتبی همراه با درج در پرونده

3-5 کسر حقوق و مزایا تا حداکثر یک سوم، از یک ماه تا یکسال

4-5 انفصال موقت از یک ماه تا یکسال

5-5 باز خرید خدمت در صورتی که کمتر از بیست سال سابقه خدمت داشته باشند.

6-5 باز نشستگی یا تقلیل یک گروه (در مورد مستخدمین که بیش از بیست سال سابقه داشته باشند)

7-5 اخراج از محل خدمت

8-5 انفصال دائم از خدمات دولتی

5) مراجع رسیدگی به تخلفات اداری، هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر می‌باشند. در صورتی که کارمند توسط هیأت بدوی به یکی از مجازات‌های بند 5-5 تا 8-5 محکوم گردد، می‌تواند حداکثر ظرف یک ماه به هیأت تجدیدنظر دستگاه متبوع خود شکایت نموده و تقاضای پژوهش نمایند و می‌تواند از آراء قطعی هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر ظرف یک ماه پس از ابلاغ به دیوان عدالت اداری شکایت نماید.

 

اعمال مشمول سوء رفتار جدی و حاد

1- برخی از اعمال مشمول سوء رفتار جدی و حاد عبارتند از اخاذی، رشوه، جعل، اختلاس، معدوم و تخریب سوابق اداری و اموال دولتی، افشای اسرار و اسناد محرمانه اداری، ارتباط و تماس غیر مجاز با افراد خارج از سازمان...

2- قوانین جمهوری اسلامی ایران از گذشته« ارتکاب اخاذی و رشوه » را جرم شناخته است. ماده 65 قانون تعزیرات اسلامی مصوب 1362، اخذ هر گونه وجه یا مال را برای انجام دادن یا ندادن امری که مربوط به سازمان‌های دولتی یا مؤسسات وابسته به آنها باشد ارتشاء محسوب کرده و مرتکب را مستحق مجازات دانسته است.

3- مجازات مرتکبین «ارتشاء و رشوه» مطابق ماده 592 قانون تعزیرات مصوب تیر ماه 1375 عبارت است از: ضبط مال ناشی از ارتشاء 6 ماه تا 3 سال حبس یا 74 ضربه شلاق، علاوه بر این طبق ماده 593 همین قانون تسهیل کنندگان رشوه از طریق مذاکره، جلب موافقت یا وصول و ایصال وجه یا مال نیز راشی محسوب و به مجازات محکوم می‌شوند.

4- همچنین «قانون مجازات تبانی در معاملات دولتی» مصوب 1348 مقرر نموده، کسانی که در معاملات دولتی (شامل مناقصه‌ها و مزایده‌ها) با یکدیگر تبانی کنند و در نتیجه آن ضرری متوجه دولت شود به حبس از یک سال تا 3 سال و جزای نقدی به میزان آنچه من غیرحق دریافت کرده‌اند محکوم می‌شوند.